70 lat "PO"
Najpierw czytałem Adama Czerniakowa "Dziennik getta warszawskiego" 6
IX 1939 – 23 VII 1942. Czerniaków zapisał do końca dziewiąty brulion swego
dziennika. Aby pisać dalej, musiałby zacząć nowy. W jego zapiskach nie znajdujemy
zapowiedzi samobójstwa, lecz jedynie tragiczne wyznanie bezradności: Żądają ode mnie, bym własnymi
rękami zabijał dzieci mego narodu.
Przewodniczący Rady Żydowskiej nie mógł wziąć w
tym udziału, połknął cyjanek.
Dziennik urywa się !
Następnie czytałem „Pamiętnik” Janusza
Korczaka, którego pisanie zaczął w maju 1942 roku. Ostatni zapisek Doktora
pochodzi z 4 sierpnia 1942 roku, powstał więc w przeddzień wywiezienia Domu
Sierot do Treblinki.
Pamiętnik urywa się !
Teraz czytam Israela Gutmana "Walkę
bez cienia nadziei. Powstanie w getcie warszawskim"
We
Wprowadzeniu do swojej książki autor pisze:
Tak pisze Gutman w Wprowadzeniu:
9 stycznia 1943 roku odwiedził getto Heinrich Himmler. W dwa dni później hitlerowski dostojnik zarządził deportację ośmiu tysięcy spośród pozostałych w getcie Żydów, uznając ich za "element nielegalny". Tym razem reakcja Żydów była inna niż latem. Ulice opustoszały, wielu ludzi schowało się w kryjówkach. Gdy grupa bojowników pod dowództwem Anielewicza zaatakowała Niemców, w getcie po raz pierwszy doszło do walki. Po raz pierwszy zginęli z rąk Żydów żołnierze niemieccy. Trzeciego dnia akcji wysiedleńczej Niemcy strzelali już tylko na oślep na ulicach getta. Rozpoczął się zbrojny opór. Niemcy stali się nagle ostrożni i niepewni. Przestali zapuszczać się do piwnic, przeszukiwali każdego schwytanego Żyda. Ulice stały się sceną walki. Akcja wysiedleńcza zakończyła się po paru dniach.
|
Do kolejnej akcji wysiedleńczej doszło w dniach 18-22 stycznia 1943 na rozkaz Heinricha Himmlera, który w dniu 9 stycznia 1943 dokonał osobistej inspekcji terenów getta. Wywieziono wtedy do Treblinki około 6 tysięcy Żydów. Styczniowa akcja wywózki Żydów doprowadziła do pierwszego oporu. Bojowcy Mordechaja Anielewicza zaatakowali zbrojnie Niemców prowadzących kolumnę Żydów na Umschlagplatz. Do tego pierwszego starcia doszło na rogu ul. Niskiej i Zamenhofa (czerwony kwadrat na mapie).
|
70 år "EFTER ATT DET HÄNDE"
Först läste jag Adam Czerniakow "Warszawas gettos Dagbok," September 6, 1939-1923 juli 1942.
Skrivandet bröts!
därefter,
Janusz Korczaks, som började skriva sin dagbok maj 1942. Läkare kommer sista posten av den 4 augusti 1942, var dagen innan utvisning till Treblinka barnhem.
Skrivandet bröts!
nu,
Israel Gutman, "Kampen utan en skugga av hopp. Uppror i Warszawas getto,"
Gutman skriver i inledningen:
9 januari 1943 besökte Heinrich Himmler Warszawa Ghetto. Två dagar senare, beordrade han utvisning en deportation av 8000 judar från gettot,