Janusz Korczak lekarz wojskowy i pediatra - nowe "stare" dokumenty - ✡ JUDE ✡.

Imperatorski Uniwersytet Warszawski. Dyplom Lekarski z 1870r.

Janusz Korczak - Henryk (Hersz) Goldszmit rozpoczyna w 1898 roku studia na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Studia lekarskie zajmują mu sześć lat, gdyż pierwszy rok musi powtarzać. W 1905 uzyskuje dyplom lekarza.

Zaraz po studiach Korczak zaczyna pracę w Szpitalu dla Dzieci Bersohnów i Baumanów. Korczak jak sam opisuje opuszcza ten szpital trzykrotnie. Pierwszy raz gdy jako poddany cara, zostaje zmobilizowany i wysłany na wojnę rosyjsko–japońską (1905). Przez ponad pół roku, jako oficer pełni obowiązki starszego lekarza w pociągach sanitarnych i w punkcie ewakuacyjnym w Harabinie (Charabinie).

Głos: tygodnik literacko-społeczno-polityczny R.20, nr 48 i 49 (17 i 28 grudnia 1905), opublikował dwie korespondencje wojenne Korczaka z wojny rosyjsko–japońskiej, pt. O Wojnie i Pociąg Sanitarny.

Głos: tygodnik literacko-społeczno-polityczny R.20, nr 48 i 49 (17 i 28 grudnia 1905), opublikował dwie korespondencje wojenne Korczaka z wojny rosyjsko–japońskiej, pt. O Wojnie i Pociąg Sanitarny.

Po wojnie wraca Korczak do Szpitala dla Dzieci Bersohnów i Baumanów i do mieszkania służbowego na terenie szpitala. W tym okresie w szpitalu było tzw. 25 łóżek. Korczak zobowiązany był do całodobowej opieki nad chorymi oraz udzielania porad w ambulatorium przyszpitalnym. Prowadził również bibliotekę szpitalną. W ciągu siedmiu lat pracy w szpitalu, do 1912 roku służył dzieciom jako lekarz, pedagog i pisarz, wytrwale popularyzował wiedzę pediatryczną. Aktywnie współpracował w tym czasie z pismami: Krytyka Lekarska, Medycyna i Kronika Lekarska, Przegląd Pediatryczny. Jednocześnie prowadził Korczak bogatą działalność odczytową i wykładową.

Korczak przerywa dwukrotnie pracę w szpitalu Bersohnów i Baumanów i praktykuje przez 11 miesięcy szpitalach dla dzieci w Paryżu a następnie przez 4 miesiące w Berlinie i Londynie.

Rok 1912 to rok otwarcia Domu Sierot. Korczak kończy pracę w szpitalu Bersohnów i Baumanów.

W czasie I wojny światowej Korczak/Goldszmit został powołany do czynnej służby w armii rosyjskiej, w stopniu kapitana. Był m.in. młodszym ordynatorem szpitala dywizyjnego w Głuboczku na Ukrainie, następnie został lekarzem pediatrą w przytułku dla dzieci ukraińskich pod Kijowem. W tym czasie odwiedził też dom wychowawczy dla chłopców polskich w Kijowie gdzie poznał Marynę Falską.

W czasie wojny polsko–bolszewickiej (1919–1920), Janusz Korczak w randze majora Wojska Polskiego pracował w szpitalu epidemicznym w Łodzi, następnie w Warszawie, w szpitalu na Kamionku. Tam zaraził się tyfusem plamistym, a od niego zaraziła się (i umarła) jego matka.

Przez wiele lat Janusz Korczak współpracuje z innym żydowskim lekarzem, Samuelem Goldflamem, sławą polskiej neurologii który opisał miastenię (znaną też jako choroba Erba-Goldflama) i chromanie przestankowe, Goldflama. Goldflam był właścicielem bezpłatnej polikliniki dla ubogich chorych, filantropem, działaczem społecznym.

Wojskowa Karta Ewidencyjna nr. 43 wypełniona własnoręcznie przez Janusza Korczaka

Wiosną 1940 r. Okręgowe izby lekarskie (Distriktgesundheitskammern) założone przez Niemców wzywały lekarzy, aby ci wypełniali „Kwestionariusze dla pierwszego zgłoszenia zawodów leczniczych” (Fragebogen zur erstmaligen Meldung der Heilberufe). Niemcom chodziło o rozdzielenie lekarzy na dwie grupy narodowościowe, Żydów i Polaków. W Warszawie rejestracją lekarzy zajmowała sie Okręgowa izba lekarska przy ulicy Koszykowej 37. Wśród zawodów leczniczych wymienianych w ankiecie są: Lekarze, felczerzy, apotekarze, dentysci, technicy dentystyczni, położne i pielęgniarki, masażysci itp. Każda osoba wypełniała minimum trzy jednobrzmiące egzemplarze takiego kwestionariusza w którym oprócz podstawowych danych osobowych, miejsca zamieszkania na stronie pierwszej formularza byla rubryka wyznanie religijne. Pytania na nastepnej stronie były równiez na temat pochodzeniu i wyznania własnym, jak i dziadków i pradziadków z obu stron. Ilość rządanej informacji na temat wykształcenia zawodowego była znikoma albowiem tą informacje miały juz poprzednio polskie Izby lekarskie, w Warszawie, Okręgowa Izba Lekarska Warszawsko-Białostocka przy ulicy Koszykowej 37.

Ta od 1940 roku działająca Okręgowa izba lekarska (Distriktgesundheitskammern) w Warszawie na podstawie ankiety wybrała spośród ponad 2,8 tys. lekarzy – 737 osób, które uznano za Żydów. 

Formularze lekarzy żydowskich ostemplowano na górze pierwszej strony kwestionariusza niebieską pieczęcią z napisem Jude między dwoma Gwiazdami Dawida: ✡ JUDE ✡.

Ankieta miała za zadanie nic innego niż podział społeczeństwa wg. Ustawy Norymberskiej na cztery kategorie rasowe obejmujące: Polaków, Żydów, pół-Żydów oraz Żydów ćwierćkrwi (tzw. Mischlingów). Dyskryminacja ludności żydowskiej wg. uchwalonych w Niemczech w 1935 roku Ustaw norymberskich przy pomocy których legalnie, wg. prawa, wykluczano Żydów z życia społecznego, odmawiając im możliwości zajmowania stanowisk w niemieckiej gospodarce, wykonywania pewnych zawodów, prowadzenia biznesu, a wreszcie objęto ich reglamentacją usług i towarów. Sięganie po informacje na temat pochodzenia dziadka i pradziadka Korczaka jak również babci i prababci miało na celu "pewne" zastosowanie praw norymberskich w stosunku do lekarzy warszawskich.

“Fragebogen zur erstmaligen Meldung der Heilberufe” wypelnione przez Korczaka 20 wrzesnia 1940 roku przed przeprowadzka do Getta Warszawskiego (!). Ankieta postemplowana następnie “JUDE” miedzy dwoma Gwiazdami Dawida.

Ustawy norymberskie zostały uchwalone przez niemiecki Reichstag 15 września 1935 roku. Ich celem była „obrona krwi i czci niemieckiej”. Na mocy ustaw norymberskich pozbawiono Żydów obywatelstwa niemieckiego uprawiania zawodu w instytucjach panstwowych i zmuszano do wyjazdu z Rzeszy.

 Własnoręczny odpis odpis po rosyjsku dyplom Henryka Goldszmita ukończenia studiów medycznych
28 stycznia 1932 (wystawienie odpisu). Potwierdzenie (niemieckie) 2 października 1940.

Własnoręczny odpis dyplomu lekarskiego Henryka Goldszmita z oryginału przechowywanego w archiwum, wykonany w 1932 roku, ponieważ zagubił on własny, orginalny egzemplarz. Daty w dokumencie podane zostały według stosowanego w carskiej Rosji kalendarza juliańskiego, ale zgodnie z obowiązującym obecnie kalendarzem, Henryk Goldszmit (Janusz Korczak) został lekarzem 5 kwietnia 1905 roku.

Odpis dyplomu został załączony do niemieckiego „Kwestionariusza dla pierwszego zgłoszenia zawodów leczniczych” obowiązkowo wypełnianego przez wszystkich lekarzy na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Rejestr miał na celu m.in. wyodrębnianie lekarzy-Żydów w ramach skierowanych przeciw nim restrykcji przez okupanta, stąd widoczne u dołu strony poświadczenie z 2 października 1940 roku.

Poniżej treść dyplomu w tłumaczeniu na język polski.
„Rada Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego niniejszym zaświadcza, że Henryk Goldszmit, syn Józefa, wpisany do rejestru studentów Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego na początku roku akademickiego 1898/9 wysłuchał w ciągu lat akademickich 1898/9, 1899/900, 1900/1901, 1901/2, 1902/3, 1903/4 pełnego kursu wykładów, przewidzianych w ciągu pięciu kursów na Wydziale Lekarskim wyżej wymienionego Uniwersytetu, i na podstawie zdanego przez niego końcowego egzaminu z przedmiotów obowiązkowych na Wydziale Lekarskim, decyzją Rady Uniwersytetu z 17 marca 1905 roku, przyznano mu, Goldszmitowi,° stopień lekarza. Na dowód tego został mu, p. Goldszmitowi, wydany niniejszy dyplom, opatrzony odpowiednimi podpisami i pieczęcią urzędową.
M[iasto] Warszawa, dnia 23 marca 1905 roku. Rektor Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego Rzeczywisty Radca Stanu P[iotr] Ziłow. Dziekan Wydziału Lekarskiego, Rzeczywisty Radca Stanu Al[eksiej] Szczerbakow. Sekretarz Rady W. Cichocki”.

Fragment skorowidzu księgi aktów urodzenia z 1881 roku zawierający wpis po rosyjsku

Гольдшмитъ Генрикъ 88