 |
| Rok Korczakowski 1962. Wydano z tej okazji serię kolorowych znaczków pocztowych z motywami z Króla Maciusia I i pomnika Korczaka wg. Dunikowskiego. |
70 rocznica powstania Komitetu Korczakowskiego.
 |
Tuż po zakończeniu II wojny światowej zainicjowane zostało – by utrwalić pamięć o Korczaku i jego dokonaniach – gromadzenie ocalałych materiałów i pamiątek.
70 lat temu, w 1946 r roku powstał działający do 1968 r. – Komitet Uczczenia Pamięci Janusza Korczaka utworzony przez ludzi, którzy osobiście i blisko go znali.
W 1948 roku, podczas ZG RTPD w 1948 roku, po zmianie nazwy kontynuował swoją działalność ten pierwszy na świecie Komitet Korczakowski. RTPD to Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. ZG to Zgromadzenie Główne.
 |
| Przewodniczącym Komitetu w 1948 roku został Stanisław Żemis, wychowawca z Naszego Domu. Tutaj w Pruszkowie (1925 r), pierwszy z lewej. |
Przewodniczącym Komitetu został Stanisław Żemis, prezes Zarządu Głównego RTPD. W skład prezydium Komitetu weszli: Marek Arczyński, Wanda Drozdowska, S. Lamotowa, Janina Ładoszowa, Ida Merżan, Igor Newerly – Abramow, Ludwika Oliszewska, Irena Sendlerowa, dr. Józefa Wodzyńska.
Stanisław Żemis był wychowawcą w Naszym Domu w Pruszkowie i widać go na fotografii powyżej, pierwszy z lewej strony.
A co później?
Zapaść
Później była zapaść! - wg. nomenklatury Stowarzyszenia Korczakowskiego w Polsce. Inna nomenklatura to: Zapaść krążenia jest niewydolnością układu krążenia o charakterze ostrym.
A tak naprawdę to były dwie! Zapaść to taka nazwa używana przez Stowarzyszenie Korczakowskie w opisie historycznym tego co było.
Trochę się ta nazwa fenomenu zgadza z opisem w Wiki: Wstrząs – nagły kliniczny stan zagrożenia życia, w którym na skutek dysproporcji między zapotrzebowaniem a dostarczeniem ...
Zapaść I - Lewino-Stalinowska
Po napisaniu przez Aleksandra Lewina pracy pt. Problemy wychowania kolektywnego: refleksje pedagogiczne na tle doświadczeń polskiego domu dziecka i szkoły na Uralu - Warszawa. Państ. Zakł. Wydaw. Szkolnych (PZWS), 1953. - 324 s.
Wiadomo, Polsce Komitet Korczakowski funkcjonował i rozrastał się aż do 1952 roku.
Wtedy to, nagle, w okresie najgorszego stalinizmu poglądy i idee głoszone przez Janusza Korczaka stały się nagle nieaktualne! Makarenko nie powinien mieć konkurencji! Jak to się stało?!
Były bursista Korczaka Aleksander Lewin napisał rozprawę:
Problemy wychowania kolektywnego: refleksje pedagogiczne na tle doświadczeń polskiego domu dziecka i szkoły na Uralu / Aleksander Lewin. Pierwsze wydanie 1953, drugie wydanie 1955 r. Rozprawa gloryfikowała Makarenkę i obrzucała błotem pedagogikę Korczaka. Dzieła i książki Korczaka zostały usunięte z księgarni i bibliotek, nawet szkolnych a te nowowydrukowane poszły na przemiał.
Aleksander Lewin 1955 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski właśnie za tą swoją rozprawę o Makarence i za doświadczenie pedagogiczne.
Wisława Szymborska zapytana o swoja twórczość w okresie stalinowskim odpowiedziała szczerze:
Trudno, tak wtedy pisałam, koniec!
Lewin do końca nie powiedział otwarcie, Mea culpa!
Zapaść II - Antysemicka
Po zapaści I, dopiero na "odwilżowej” fali 1956 r. został odrodzony na nowo Komitet Korczakowski. Wtedy powołał stałą Komisję Archiwalną (1957 r.) i ta na szerszą skalę rozpoczęła zbieranie dokumentów, publikacji, wspomnień, fotografii, a nawet podjęła pierwsze prace bibliograficzne. W Polsce, w 1962 uroczyście obchodzono Rok Korczakowski z okazji dwudziestej rocznicy jego śmierci. W czasie trwania obchodów tego roku została zorganizowana miedzy innymi korczakowska sesja pedagogiczna i Akademia w Teatrze Kameralnym. W prasie i mediach zawrzało od informacji o działalności życiu i dziełach Korczaka. Wydano również z tej okazji serię kolorowych znaczków pocztowych z motywami z Króla Maciusia I.
A tak naprawdę to były dwie! Zapaść to taka nazwa używana przez Stowarzyszenie Korczakowskie w opisie historycznym tego co było.
Trochę się ta nazwa fenomenu zgadza z opisem w Wiki: Wstrząs – nagły kliniczny stan zagrożenia życia, w którym na skutek dysproporcji między zapotrzebowaniem a dostarczeniem ...
Zapaść I - Lewino-Stalinowska
Po napisaniu przez Aleksandra Lewina pracy pt. Problemy wychowania kolektywnego: refleksje pedagogiczne na tle doświadczeń polskiego domu dziecka i szkoły na Uralu - Warszawa. Państ. Zakł. Wydaw. Szkolnych (PZWS), 1953. - 324 s.
Wtedy to, nagle, w okresie najgorszego stalinizmu poglądy i idee głoszone przez Janusza Korczaka stały się nagle nieaktualne! Makarenko nie powinien mieć konkurencji! Jak to się stało?!
Były bursista Korczaka Aleksander Lewin napisał rozprawę:
Problemy wychowania kolektywnego: refleksje pedagogiczne na tle doświadczeń polskiego domu dziecka i szkoły na Uralu / Aleksander Lewin. Pierwsze wydanie 1953, drugie wydanie 1955 r. Rozprawa gloryfikowała Makarenkę i obrzucała błotem pedagogikę Korczaka. Dzieła i książki Korczaka zostały usunięte z księgarni i bibliotek, nawet szkolnych a te nowowydrukowane poszły na przemiał.
Aleksander Lewin 1955 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski właśnie za tą swoją rozprawę o Makarence i za doświadczenie pedagogiczne.
Wisława Szymborska zapytana o swoja twórczość w okresie stalinowskim odpowiedziała szczerze:
Trudno, tak wtedy pisałam, koniec!
Lewin do końca nie powiedział otwarcie, Mea culpa!
Zapaść II - Antysemicka
Po zapaści I, dopiero na "odwilżowej” fali 1956 r. został odrodzony na nowo Komitet Korczakowski. Wtedy powołał stałą Komisję Archiwalną (1957 r.) i ta na szerszą skalę rozpoczęła zbieranie dokumentów, publikacji, wspomnień, fotografii, a nawet podjęła pierwsze prace bibliograficzne. W Polsce, w 1962 uroczyście obchodzono Rok Korczakowski z okazji dwudziestej rocznicy jego śmierci. W czasie trwania obchodów tego roku została zorganizowana miedzy innymi korczakowska sesja pedagogiczna i Akademia w Teatrze Kameralnym. W prasie i mediach zawrzało od informacji o działalności życiu i dziełach Korczaka. Wydano również z tej okazji serię kolorowych znaczków pocztowych z motywami z Króla Maciusia I.
Ta kolejna "zapaść”, antysemicka, w latach 1968 – 1969, to m.in. zamknięcie i opieczętowanie lokalu Komitetu Korczakowskiego przy ul. Jasnej. Ostatni przewodniczący Komitetu, Michał Wróblewski jest szykanowany przez władze polskie i w listopadzie 1969 roku, podobnie jak wielu innych korczakowców opuszcza Polskę Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, przy którym afiliowany był Komitet Korczakowski.
"Tu zaszła zmiana" używając tytułu opowiadania M. Dąbrowskiej, tak można określic resztę lat 60-tych w działalności komitetu korczakowskiego którego agonia była równoległa z Rządowa fala antysemityzmu w czasie której wielu działaczy komitetu korczakowskiego opuściło Polskę (PRL). Archiwa korczakowskie usunięto wtedy z lokali TPD.
Reaktywowanie działalności po zapaści było wymuszone przez zagranicznych korczakowców. Polska wyznaczyła (!) wtedy nowy zarząd. W skład weszła m.in. dr. Jadwiga Bińczycka, pracownik Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego, w Katowicach.
Ten wybór a właściwie dobór to trzecie odrodzenie ruchu korczakowskiego w powojennej Polsce.
*Kazimierz Dębnicki (1919 - 1986), współpracownik „Małego Przeglądu”; dziennikarz, pisarz; działacz ruchu korczakowskiego.
Korczak in the ‘Distorted Mirror’
"Tu zaszła zmiana" używając tytułu opowiadania M. Dąbrowskiej, tak można określic resztę lat 60-tych w działalności komitetu korczakowskiego którego agonia była równoległa z Rządowa fala antysemityzmu w czasie której wielu działaczy komitetu korczakowskiego opuściło Polskę (PRL). Archiwa korczakowskie usunięto wtedy z lokali TPD.
Nalegano na mojego ojca, Michała Wróblewskiego by jako przewodniczący zwołał ogólne zebranie Komitetu Korczakowskiego i zrzekł się pod jakimkolwiek pozorem swego stanowiska (zupełnie jak w okresie stalinowskim. tyle tylko że nie wysyłano na Syberię). Ojciec odmówił zdecydowanie. Kazik Dębnicki* – też członek zarządu – oświadczył, że gdyby Ojciec zwołał takie zebranie, które ma przekształcić Komitet w Stowarzyszenie „juden frei” on przynajmniej w tym udziału nie weźmie! Ojciec się nie poddał a Komitet i tak zamknęli!
Reaktywowanie działalności po zapaści było wymuszone przez zagranicznych korczakowców. Polska wyznaczyła (!) wtedy nowy zarząd. W skład weszła m.in. dr. Jadwiga Bińczycka, pracownik Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego, w Katowicach.
Ten wybór a właściwie dobór to trzecie odrodzenie ruchu korczakowskiego w powojennej Polsce.
*Kazimierz Dębnicki (1919 - 1986), współpracownik „Małego Przeglądu”; dziennikarz, pisarz; działacz ruchu korczakowskiego.
Korczak in the ‘Distorted Mirror’
After WWII, 1945–1952
Shortly after the end of World War II, in order to preserve the memory of Korczak and his achievements, the collection of surviving materials and memorabilia was initiated. The Committee for the Commemoration of Janusz Korczak (1946-48) was established by people who knew the Old Doctor personally and closely.
Officially, in 1948, during the General Assembly of the RTPD, after a name change, the world's first Korczak Committee continued its activities. RTPD stands for Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci (Workers' Society of Friends of Children). ZG stands for Zgromadzenie Główne (General Assembly).
So, the Korczak Committee in Poland functioned and expanded until 1952. Then, suddenly, during the worst period of Stalinism, the views and ideas preached by Janusz Korczak suddenly became obsolete! Makarenko should have no competition! How did this happen? See Collapse I.
The fate of the collections was still not free from political constraints, hence another ‘collapse’ in 1968-69, when some of the active activists decided to emigrate under duress, and the collections were removed from the premises of the Society of Friends of Children, with which the Korczak Committee was affiliated, see Collapse II.
1953-1956 Collapse I - Anti-Semitic - Lewin/Stalin/Makarenko Action
Aleksander Lewin, a former Korczak scholarship holder (in 1038-1939), wrote a dissertation entitled: Problems of collective upbringing: pedagogical reflections based on the experiences of a Polish children's home and school in the Urals. The first edition appeared in 1953, the second edition in 1955. The dissertation glorified Makarenko and denigrated Korczak's pedagogy. After that, Korczak's works and books were removed from bookshops and libraries, even school libraries, and those that had been recently reprinted were sent to be pulped. In 1955, Aleksander Lewin was awarded the Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta for his dissertation on Makarenko and for his pedagogical experience.
When asked about her work during the Stalinist period, Wisława Szymborska replied honestly:
It's difficult, that's how I wrote then, end of story!
Aleksander Lewin never openly said:
Mea culpa!
1968-1969 Collapse II - Anti-Semitic - Gomulka/Jaruzelski Action
After the first collapse, it was only during the ‘thaw’ of 1956 that the Korczak Committee was revived. At that time, it established a permanent Archival Commission (1957), which began collecting documents, publications, memoirs, and photographs on a larger scale, and even undertook its first bibliographic work. In Poland, 1962 was solemnly celebrated as the Korczak Year on the occasion of the twentieth anniversary of his death. During the celebrations, a Korczak pedagogical session and an Academy event were organised at the Chamber Theatre, among other activities. The press and media were abuzz with information about Korczak's life and works. A series of colourful postage stamps with motifs from King Maciuś I was also issued on this occasion.
This next ‘collapse’, anti-Semitic in nature, in 1968–1969, included the closure and sealing of the Korczak Committee's premises on Jasna Street. The last chairman of the Committee, Michał Wróblewski, was harassed by the Polish authorities and, in November 1969, like many other Korczak supporters, he left Poland. The Society of Friends of Children, with which the Korczak Committee was affiliated, also left Poland.
Harassment
Of course, the harassment of the Korczak Committee's management was also related to the severance of diplomatic relations between Israel and Poland on 12 June 1967 following the Six-Day War. Poland thus demonstrated solidarity with the Arab states, aligning itself with the political stance of the USSR and most other Warsaw Pact countries. Full diplomatic relations were not restored until February 1990.
The reactivation of activities after Collapse II - "Stowarzyszenie".
The reactivation of activities after the collapse was forced by foreign Korczak societies in Paris, mainly Swedish, French, and German. Representatives from Poland were appointed to this UNESCO meeting; however, excluding Aleksander Lewin. Poland then appointed (!) an organization called "Stowarzyszenie" and also elected a new board. Its members included Dr Jadwiga Bińczycka, an employee of the Faculty of Pedagogy and Psychology at the University of Silesia in Katowice. This excellent choice marked the third revival of the Korczak movement in post-war Poland.