Uśmiercanie Korczaka w PRLu to lata 1952-1956
i okres od
1963 roku
W 1946 r. powstał Komitet Korczakowski, chyba sie nazywał "Komitet Uczczenia Pamięci Janusza Korczaka". Nie wolno mylic z obecnie działajacym Polskim Stowarzyszeniem im. Janusza Korczaka które powstało w sposób nienaturalny, głównie po to by Polska nie "straciła twarzy na tzw. arenie miedzynarodowej".
Komitet Korczakowski został załozony przez byłych ocalałych współpracowników i przyjaciół Janusza Korczaka. M.in. wielu wychowawców z Domu Sierot i Naszego Domu na Bielanach.
Komitet Korczakowski działał przy TPD, Towarzystwu Przyjaciół Dzieci. Następnie komitety zostały utworzone w Izraelu, Francji RFN i innych państwach. W Polsce Komitet Korczakowski nadal funkcjonował i rozrastał się az do 1952 roku.
Wtedy to, nagle, w okresie najgorszego stalinizmu poglądy i idee głoszone przez Janusza Korczaka stały się nagle nieaktualne! Makarenko nie powinien miec konkurencji! Jak to się stało?!
Były bursista Korczaka Aleksander Lewin napisał rozprawę:
Problemy wychowania kolektywnego: refleksje pedagogiczne na tle doświadczeń polskiego domu dziecka i szkoły na Uralu / Aleksander Lewin. Pierwsze wydanie 1953, drugie wydanie 1955 r. Rozprawa glorifikowala Makarenke i obrzucala blotem pedagogike Korczaka. Dziela i ksiazki Korczaka zostalu usuniete z ksiegarni i bibliotek at te nowowydrukowane poszly na przemial.
Aleksander Lewin 1955 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski właśnie za swoja rozprawę o Makarence i doświadczenie pedagogiczne.
Wisława Szymborska zapytana o swoja twórczosc w okresie stalinowskim odpowiedziala szczerze:
Trudno, tak wtedy pisałam, koniec!
Lewin do Końca nie powiedział otwarcie, Mea culpa!
O tych burzliwych czasie pisze Korczakianum nastepujaco:
Tuż po zakończeniu II wojny światowej zainicjowane zostało - by utrwalić pamięć o Korczaku i jego dokonaniach - gromadzenie ocalałych materiałów i pamiątek. Powstał Komitet Uczczenia Pamięci Janusza Korczaka (1946-48), utworzony przez ludzi, którzy osobiście i blisko znali Starego Doktora.
Jednak dopiero po stalinowskiej przerwie, na "odwilżowej" fali 1956 roku, odrodzony wówczas Komitet Korczakowski powołał stałą Komisję Archiwalną (1957) i ta na szerszą skalę rozpoczęła zbieranie dokumentów, publikacji, wspomnień, fotografii, a nawet podjęła pierwsze prace bibliograficzne.
Na skutek wydarzeń politycznych w latach 1968-69, kiedy część aktywnych działaczy zdecydowała się na wymuszoną emigrację, a zbiory usunięto z pomieszczeń Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, przy którym afiliowany był Komitet Korczakowski, archiwum znalazło się po raz pierwszy w historycznym budynku Domu Sierot.
W 1977 roku na fali przygotowań do obchodów 100. rocznicy urodzin Korczaka w Instytucie Badań Pedagogicznych zorganizowano Pracownię Korczakowską i tam przekazano społeczne zbiory. W ciągu 15 lat istnienia Pracownia stała się znaczącą placówką zajmującą się gromadzeniem, opracowywaniem, udostępnianiem i publikowaniem spuścizny życiowej Korczaka.
W 1993 roku utworzony został - jako kontynuacja Pracowni - Ośrodek Dokumentacji i Badań KORCZAKIANUM, początkowo włączony w strukturę Domu Dziecka. Od 2001 roku Ośrodek stanowi Oddział Muzeum Historycznego m. st. Warszawy.
Dzięki działalności Komitetu Korczakowskiego w okresie postalinowskim (1956) zaczęto na nowo wydawac książki, wznosić pomniki. Imieniem Janusza Korczaka nazywano między innymi ulice, zakłady prac lub szkoły.
W Polsce w 1962 obchodzono Rok Korczakowski z okazji dwudziestej rocznicy jego śmierci. W czasie trwania obchodów tego roku została zorganizowana miedzy innymi korczakowska sesja pedagogiczna i Akademia w Teatrze Kameralnym. W prasie i mediach zawrzało od informacji o działalności życiu i dziełach Korczaka. Wydano również z tej okazji serię kolorowych znaczków pocztowych z motywami z Króla Maciusia I.
"Tu zaszła zmiana" używajac tytułu opowiadania M. Dąbrowskiej, tak można okreslic resztę lat 60-tych w działalnosci komitetu korczakowskiego którego agonia była równoległa z rzadowa fala antysemityzmu w czasie której wielu działaczy komitetu korczakowskiego opuscilo Polske (PRL). Archiwa korczakowskie usunieto wtedy z lokali TPD. Nalegano na mojego ojca by jako przewodniczacy zwołał ogólne zebranie Komitetu Korczakowskiego i zrzekl sie pod jakimkolwiek pozorem swego stanowiska (zupelnie jak w okresie stalinowskim. tyle tylko ze nie wysyłano na Syberie). Ojciec odmówił zdecydowanie. Kazik Debnicki – tez członek zarzadu – oświadczył, ze gdyby Ojciec zwołał takie zebranie, które ma przekształcic Komitet w Stowarzyszenie „juden frei” on przynajmniej w tym udziału nie wezmie! Ojciec sie nie poddał a Komitet i tak zamkneli!
Polskie Stowarzyszenie imienia Janusza Korczaka to nazwa obecnej organizacji w Polsce. Mimo sztucznego i wymuszonego startu w wyniku "zmian ustrojowym 1989 r" idee Korczaka ponownie trafiły do oświaty polskiej.
W Szwecji dr. Hartman przekształcił podobnie, lecz bez nacisków Komitet w Stowarzyszenie „juden frei”. Zmienił tez nazwe, tak jak w Polsce z Komitetu na Stowarzyszenie!
