Korczak, dzieci, moi dziadkowie przeszli koło Cyrku na Umszlagu

Z Kolejki Mareckiej tekst: Na zdjęciu z żołnierzami niemieckimi spokojnie patrzącymi na Żydów z bagażami mam wrażenie, że jeśli nasza identyfikacja jest prawidłowa, to widzimy dość zagadkową scenę. Zdjęcie pochodzi z raportu Stroopa - i powinno przedstawiać wysiedlenie z getta. Jednak Żydzi (wg naszej identyfikacji) wychodzą z rejonu selekcji / bocznic, mijają łaźnie i skręcają do obszaru oczekiwania przed gmachem Stawki 6/8.

Nie wiem czy na fotografi niemieckiego fotografa Heinricha Josta z września 1941 roku zaznaczony budynek (1) to nie "Cyrku". 2 to teren gdzie stały wagony podczas deportacji w 1942 i 1943 roku.

Budynek "Cyrku" (1) był poza terenem getta do 1941 r. Pózniej został włączony do getta (razem z zachodnim terenem tej stacji towarowej. Mapa Getta z 1940 roku. Widać wyskrobane zmiany i na nowo zaznaczone granice tuszem.

Cyrk to "Cyrk na Dzikiej" - budynek Dzika 4/Stawki 12. Było tu przed wojną schronisko dla bezdomnych. Nawierzchnia ulicy to tzw. kocie łby. Wydaje mnie się ze dom ten mial prawie identyczna fasadę i od strony ulicy Dzikiej i od strony podwórka. Może to utrudnia identyfikację, i dlatego dyskusja czy na zdjęciu z Raportu Stroopa czy Żydzi wychodzą z rejonu selekcji / bocznic, mijają łaźnie i skręcają do obszaru oczekiwania przed gmachem Stawki 6/8 czy idą w przeciwnym kierunku, do czekających wagonów towarowych.

Cyrk to "Cyrk na Dzikiej" - budynek Dzika 4/Stawki 12. Było tu przed wojną schronisko dla bezdomnych.  Dwa zdjęcia z okresu Getta i deportacji (1942) i jedno zrobione podczas Powstania Warszawskiego przygwoździło mnie do tego miejsca.

Wiadomo że budynek ten był poza terenem getta do 1941 r.  Został włączony do getta (razem z zachodnim terenem tej stacji towarowej. W maju 1942 r. tuż przed Wielką Akcją, Umszlag staje sie Umszlagiem. Teren zostaje otoczony nowymi murami. Róg ulicy Dzikiej i Stawki to wejście, brama do przedsionka smierci.

Tędy wchodziły grupy Żydów deportowanych z Małego getta, m.in. dzieci z sierocinców. Tedy weszli na teren Umszlagu moi dziadkowie i 375 000 Żydów zgładzonych w Terblince. Zgładzonych najczęsciej tego samego dnia. Tędy wchodziły grupy Żydów deportowanych podczas Powstania w Getcie w 1943 roku. Tędy przechodziły grupy Żydów by czekać na następny transport siedząc na ulicy Stawki przed budynkiem szkoły.

Na Kolejce Mareckiej, polecam! jest kilka zdjęć i dyskusja własnie na temat Cyrku. Mnie najbardziej ciekawia zdjecia pokazujące wchodzacych na teren Umszlagu które jest opublikowane w Raporcie gen. Stroopa o zduszeniu powstania w Getcie Warszawskim.
Związane z rogiem ul. Dzikiej i Stawki w tym okresie istnieje m,in, zdjęcie wozu z zakładu pogrzebowego który wyjeżdża ze Stawek z na rogu z Dziką z noszami na dachu. To zdjęcie z czasów getta zawiera duzo innej informacji. Wóz zamierza prawdopodobnie w kierunku cmentarza żydowskiego. Nie widzę dokładnie, ale mam wrażenie, że ludzie na wozie maja podwójne, na obydwu rękawach opaski. Jedna to z Gwiazda Dawida a ta druga tak ważna w tym okresie to najpewniej związana z ich funkcją.

W getcie warszawskim było kilkanascie dodatkowych opasek różnych rodzajów, tzw. opasek funkcyjnych. Pewne opaski dawały początkowo poczucie bezpieczeństwa. Podczas akcji deportacyjnych i na samym Umszlagu dawały możliwosc, podobnie jak bialy fartuch lekarski, pielegniarski, czy czapka, policyjna lub zakładu pogrzebowego, mozliwosc wydostania sie z Umszlagu. 

Związane z rogiem ul. Dzikiej i Stawki w tym okresie istnieje m.in. zdjęcie wozu z zakładu pogrzebowego który wyjeżdża ze Stawek z na rogu z Dziką z noszami na dachu. To zdjęcie z czasów getta zawiera duzo innej informacji. Wóz zamierza prawdopodobnie w kierunku cmentarza żydowskiego. Nie widzę dokładnie, ale mam wrażenie, że ludzie na wozie maja podwójne, na obydwu rękawach opaski. Jedna to z Gwiazda Dawida a ta druga tak ważna w tym okresie to najpewniej związana z ich funkcją.

Na zdjęciu z żołnierzami niemieckimi spokojnie patrzącymi na Żydów z bagażami mam wrażenie, że jeśli nasza identyfikacja jest prawidłowa, to widzimy dość zagadkową scenę. Zdjęcie pochodzi z raportu Stroopa - i powinno przedstawiać wysiedlenie z getta. Jednak Żydzi (wg naszej identyfikacji) wychodzą z rejonu selekcji / bocznic, mijają łaźnie i skręcają do obszaru oczekiwania przed gmachem Stawki 6/8.
Wydaje mnie się ze dom ten mial prawie identyczna fasadę i od strony ulicy Dzikiej i od strony podwórka. Może to utrudnia identyfikację, i dlatego dyskusja czy na zdjęciu z Raportu Stroopa czy Żydzi wychodzą z rejonu selekcji / bocznic, mijają łaźnie i skręcają do obszaru oczekiwania przed gmachem Stawki 6/8 czy idą w przeciwnym kierunku, do czekających wagonów towarowych.

A teraz najlepsze - zdjęcie ma podpis: "Heraus aus den Betrieben! – Precz z zakładów" (patrz: https://pamiec.pl/ftp/ilustracje/Raport_STROOPA.pdfs. 107 - tłumaczenia podpisów, s. 191 - zdjęcie). Mam wrażenie, że zabłądziliśmy! Kolejne zdjęcia w raporcie mówią o szopie Brauera....

Dödsmarscher - Judiska Församlingen i Stockholm - Nu vänder sig församlingens styrelse mot de avlidna Förintelsens överlevande

Det var exakt för 75 år sedan som evakueringen av koncentrationslägren pågick. Evakueringen började redan under hösten 1944. Himmler beordrade då att fångarna skulle evakueras västerut, mot Tysklands inre. De flesta evakueringarna skedde med tåg och till fots.

Vid årsskiftet 1944/1945 drev SS ut hundratusentals lägerfångar på dygnslånga dödsmarscher till fots över hela Tyska Riket. Det var en vardaglig syn i det undergående Tredje riket: utmärglade gestalter släpade sig fram genom snön, klädda i randiga fångdräkter och trätofflor, bevakade av soldater som sköt dem som inte orkade vidare eller försökte fly. Kraftlösa och sjuka fångar lämnades kvar eller dödades, de övriga fördes till läger längre bort från fronten. Allt under den iskalla vintern 1944/45, för 75 år sedan.

66 000 fångar evakueras från koncentrationslägret Auschwitz-Birkenau. Deras mål var att nå Bergen-Belsen lägret. Av en grupp om 3 000 fångar som lämnade Auschwitz-Birkenau den 18 januari 1945 kom två månader senare endast 280 personer fram till sin destination 500 kilometer bort.

Många av de tonåringar och unga kvinnor begravda i Stockholm - Förintelsens offer kom till Sverige under sommaren 1945 och dog strax därefter. Min forskning visade att många av de kom just från Bergen-Belsen och har tidigare varit Auschwitz-Birkenau. I deras berättelser nedtecknade i deras svenska sjukjournaler finns dödsmarscher och evakueringen klart beskrivna.

För ett år sedan har jag uppmärksammat att ett helt gravfält där Förintelsensoffren ligger begravda i Stockholm har misskötts kolossalt. Gravhällar i sten låg nedgrävda i marken. Bara små luckor syntes i gräset. Jag och min sambo började gräva upp de, ett ideellt arbete. Vi lyckades entusiasmera tjänstemän vid Judiska Församlingen. Vårt mål var att till 75-årsdagen av dödsmarscherna från Auschwitz-Birkenau, den 18 januari skulle gravstenar komma upp till ytan och med tanke att det rör sig om ett helt gravkvarter så skulle den ödeplatsen, en hel kvarter. uppmärksammas med 6 höga minnesstenar. 

Trots att jag är stark och kraftig visste jag att jag skulle inte orka att utföra hela arbetet. Medel söktes från Stockholms stad, Heckschers stiftelse, Riksantikvarieämbetet, m.fl. och privata aktörer.

Heckschers stiftelse svarade först på en ansökan från Judiska församlingen och tillförde Judiska Församlingens konto en summa på 75 000 kronor. Detta för att snarast möjligt kunna framställa de 6 minnesstenar. Minnesstenar i grå granit med namnen på dödslägren på en av ytorna. 6 stenar, antalet, uppmärksammar även de 6 000 000 judar som mördades under Förintelsen.

Minnesstenar avtäcktes vid en ceremoni den 6 oktober 2019, se bilderna nedan.

Igår släppte Judiska Församlingen i Stockholm en information att de 6 minnesstenar skall bort. Protokollet är undertecknad bl.a. av Judiska församlingens ordförande Aron Verständig. I JFs protokoll från styrelsemötet av den 16 oktober 2019 står följande:

§6: De uppsatta vita stenarna på Norra begravningsplatsen (på det befintliga kvarteret på norra med liggande stenar över de som kom till Sverige 1945, men som inte överlevde). I den ursprungliga planen skulle de befintliga stenarna bara rengöras. Beställning och uppsättande av nya vita stenar gjordes utan att JF tillfrågats. Isak Reichel framförde att eftersom stenarna satts upp utan att det sanktionerats av kansliet så har JF rätt att avlägsna dem, vilket också kommer att ske. Det finns ett förslag på att göra en lund och samla stenarna där. Styrelsen uppdrog åt kansliet att höra med Chevran hur vi ska gå vidare. Vi har finansiering och vi har påbörjat diskussioner med Stockholms stad och Forum för levande historia. Kansliet återkommer på decembermötet med förslag. 

Beställning och uppsättande av nya vita stenar gjordes utan att JF tillfrågats står det. Lögn! Isak Reichel (generalsekreterare på JF) informerades om varje steg. Bl.a. om mötet mellan JF-representater och Stockholm Stadshus.

Minnesstenarna beställdes av Judiska Församlingen och betalades av Judiska församlingen med medel från Heckschers stiftelsen. Den 14 maj 2019. således fem (5) månader före protokollförda styrelsemöte har Isak Reichel utfärdat ett intyg"Judiska församlingens projekt "Fältet för 1945 år överlevande", se nedan.
Nu skriver Reichel och tycks ha stöd från Aron Verständig och resten av styrelsen att JF har rätt att avlägsna dem och påpekar vidare "vilket också kommer att ske". 

 Isak Reichel framförde att eftersom stenarna satts upp utan att det sanktionerats av kansliet så har JF rätt att avlägsna dem, vilket också kommer att ske. Men det av honom underskrivna intyget? Minns han inget? Saknar han en kopia?

Heckschers stiftelsens ordförande Henrik Salomon som också var närvarande vid det högtidliga avtäckandet av 6 minnesstenar monumentet begärde omedelbart efter att ha tagit del av protokollet att att JF-styrelse skulle förklara sitt nya ställningstagande och återbetala medel som tilldelades. Jag skrev om samma sak till Judiska Centralrådet och Aron Verständig.

Styrelsen för Föreningen Förintelsens Minne - Swedish Holocaust Memorial Association kommer att ha ett styrelsemöte inom den närmaste tiden för diskutera åtgärder för att stoppa Judiska Församlingens styrelsens planer för att vanära och förinta det nyupprätta Minnesmonumentet med 6 minnesstenar. Att flytta, forsla bort, glömma och gömma  minnesstenarna är nu ett slag, skymf mot de som var fångarna i getton och koncentrationslägren, de som gick dödsmarscherna för 75 år sedan. Ett skymf mot oss, barn till Förintelsens överlevande och deras barnbarn.

Varför detta ytterst märkliga agerande av Judiska församlingens styrelse (i det tysta)?

Läs vidare om Judiska Församlingens och Chevras tidigare förehavanden, bl.a. angiveri.

Läs vidare om de medel som de överlevande testamenterade till gravvårdar av de som inte överlevde första åren i Sverige och ligger begravda i Stockholm - Förintelsens offer. Medel som försvann mot deras vilja!

Läs vidare om "kulturen" inom Chevra och Judiska församlingen.

Generalsekreteraren i Föreningen Förintelsens Minne - Swedish Holocaust Memorial Association avtäcker Auschwitzstenen. Den oklippta gräsmattan på nytt skymmer Förintelsensoffers gravstenar.

Minnesmonumentet, de 6 minnesstenarna vid ceremonin på årsdagen av Kristallnatten

Historien med Judiska Församlingens fasansfulla agerande när det gäller Holocaust monument upprepar sig. Jag besitter dokument där Judiska församlingens styrelse ville ha garantier, en finansiell täckning för att ta bort (med tiden) den första Holocaust monumentet som jag fick medel att bygga i Stockholm. Breven ställdes till bl.a. Stockholms stad och finns säkert även i deras arkiv. Namnmonumentet blev till och nu tar Judiska församlingen betalt av folk som vill se den.

Historien om Judiska Församlingens agerande i  mitten av 1990-talet finns nedtecknad här.
Med all rätt har artikel fått en titel:

Disowning The Holocaust

Nu upprepas scenarion! Den förra var när vi skulle ihågkomma 50 årsdagen då koncentrationslägren befriades, nu är det 75 år. Av det ovan beskrivna står det klart att 25 år har gått och den Judiska församlingensstyrelse bär uppenbart på samma sjuka som på nittiotalet !

Skall de 6 Minnesstenar som markerar platsen för sista vilan för ett hundratal Förintelsens offer återsändas till Glimåkra?

Benämningen ”dödsmarsch” myntades av lägerfångarna själva. De var övertygade om att marscherna var en medveten metod att ta död på dem. Tusentals dog av svält, utmattning och misshandel eller sköts till döds. En handfull lyckades fly, och överleva. Andra hamnade i ett nytt läger, och ännu ett, tills de slutligen befriades av de västallierade eller sovjetiska styrkorna.

Ukryte białe Ściany Płaczu w Warszawie

Ściana Płaczu to jedno z najważniejszych miejsc dla Żydów. Wszystkim kojarzy się z Jerozolimą.
Dla mnie Ściany Płaczu w Warszawie to w szkołach na ulicy Stawki - obecnie białe ściany w klasach szkolnych.

Ściany są opisane w Notesie nr. 4 Mariana Berlanda.  To mocna i nienocna literatura. Berland pisze m.in. o szkole na ul. Stawki która należała do Umszlagu i gdzie Żydzi byli trzymani w oczekiwaniu na następny transport do Treblinki w 1942 roku i w 1943, wtedy głównie do Majdanka.

Dla mnie Ściany Płaczu w Warszawie to w szkołach na ulicy Stawki - obecnie białe ściany w klasach szkolnych. Zdjęcie po wrześniu 1939 roku. Oprócz szkół zaznaczony dom noclegowy dla bezdomnych "Cyrk"(1) i miejsce na Umschlagplatz gdzie stały wagony towarowe do deportacji do Treblinki (2).

Dla mnie Ściany Płaczu w Warszawie to w szkołach na ulicy Stawki - obecnie białe ściany w klasach szkolnych. Mapa z granicami (zmienianymi) Getta z 1940 roku. Oprócz szkół zaznaczony jest dom noclegowy dla bezdomnych "Cyrk"(1) i miejsce na Umschlagplatz gdzie stały wagony towarowe do deportacji do Treblinki (2).

Po raz pierwszy zobaczyłem je, te niewidoczne Ściany Płaczu kilka lat temu czytając zapiski Mariana Berlanda. 

Ściany wszystkich pokoi to dziesiątki tysięcy klepsydr... Widzimy kilka nazwisk o jednakowym brzmieniu, pisane jedno pod drugim, otoczone czarną obwódką. To są całe rodziny. Przy niektórych dołączony jest też wiek. W ten sposób ludzie chcieli upamiętnić swoje istnienie, chcieli przekazać tym którzy kiedyś tu przyjdą, wiadomość o sobie, o tym jaki spotkał ich los. W ten sposób ludzie za życia jeszcze układali swoje nekrologi. Już się nie waham, może to jednak po nas zostanie i przetrwa. (....). Biorę ołówek do ręki i wypisuję na ścianie nasze nazwiska, wiek i datę przybycia zanotował Marian Berland.

Po raz pierwszy zobaczyłem je, te niewidoczne Ściany Płaczu kilka lat temu czytając zapiski Mariana Berlanda. Mimo że tak naprawdę ich nie widziałem to wyobrażam sobie dokładnie jak te białe ściany wyglądały. Zastanawiam się czy czkający w 1943 na transport do Majdanka widzieli napisy z 1942, tych co czekali tam na transport do Treblinki.

W szkołach przy ulicy Stawki trzeba koniecznie przeprowadzić prace badawcze i zrobić odkrywki tych napisów - na moich Ścianach Płaczu w Warszawie.

Może zajmie się  tym prof. Paweł Marek Jakubowski, konserwator dzieł sztuki który w dawnym żydowskim domu modlitwy, w kamiennicy przy ul. Targowej 50/52, przylegającej do Bazaru Różyckiego zrekonstruował tam zamalowane malowidła z 1934 r - Ścianę Płaczu w Jerozolimie, Grób Racheli w Betlejem i fryz ze znakami zodiaku.

The Pain of Mathematics - Cattle wagons from Umschlagplatz in Warsaw to Treblinka - Deutsche Reichsbahn - Wagenzug bestehende aus 1C 58G 1C (60) - Warschau nach Treblinka

Dimensions of the railway car of type 1C (with cabin outside) on the photo below: Total length of the interior space for deportees 8 meters. Total height interior space for deportees (ceiling curves down from the middle): 2.2 meters at the center; and 2.1 meters at the sides.Total width interior space for deportees: 2.7 meters.

Dimensions of the railway car of type 1C (with cabin outside) next last wagon on the photo: Total length of the interior space for deportees 8 meters. Total height interior space for deportees (ceiling curves down from the middle): 2.2 meters at the center; and 2.1 meters at the sides.Total width interior space for deportees: 2.7 meters. The sizes varied as this type of wagons were produced during30 years span at different factories.

1 C cattle wagon of 29 sq. m.

1 G cattle wagon of 21. 3 sq. m. This wagon was earlier within the Polish company PKP.

1 G cattle wagon (box car) of 29 sq. m.

The Pain of Mathematics. While starting out to write a post about box cars, cattle wagons and the number of peoples that were loaded in each, I feel bad!

The Mathematics of the deportations from Umschlagplatz are, however, rather easy.

We know, exactly the number of persons that were deported each day from Umschlagplatz to Treblinka and we know as well that the set of wagons was always 60.

On the day Janusz Korczak and Dom Sierot was deported, 6,623 persons were deported. 6623 divided by 60 gives the quotient of approx. 110 persons in each wagon.

110 persons with parcels in one wagon means an area of 50x40 cm to stan on per person. My own measures are approx. 70 x 40. Sometimes more than 150 persons were loaded to each wagon.

Dimensions of the railway car of type 1C (with cabin outside) as on some of the photos:
Total length of the interior space for deportees 8 meters.
Total height interior space for deportees (ceiling curves down from the middle): 2.2 meters at the center; and 2.1 meters at the sides.
Total width interior space for deportees: 2.7 meters.
According to the factory writing on the boxcar the area was 27 sq. meters. 

Other cattle wagons were about 21 sq. meters (7 x 3 m).

From the Face book:

• Helena R Brus Although sad, It would be very educational to install a demonstration of what it means in practice - perhaps in one of Holocaust museums.

  1

  • Älska
  •  · Svara
  •  · 15 min.
• 

  Roman Wroblewski This is exactly what I suggested. In Washington there is on exhibit one of the cattle wagons. However, it is used just for the passing through. It should be enough to paint on the floor the size of the wagon and let children in a school class of 30 pupils to stand within the area of 1/4 or 1/5 of the cattle wagon. To make it more natural, different parcels that the victims were allowed to take with them, might be placed within the marked floor. It should be installed in all Holocaust museums.

Picture from Warsaw Uprise, 1944 shows Umschlagplatz in Warsaw Ghetto

Old picture from August 1944 by Józef Jerzy Karpiński. Below the flight photo taken 1944.

The picture below is taken at the border of the Cargo area and the Deportation area pointing West. Jews of the ghetto had to march to the Umschlagplatz. The gate to the deportation area was close to the old shelter building seen on the left. In may cases peoples went directly to the trains. If the trains were not there or fully packed, the Jews had to sit and wait on the ground in the Umschlagplatz's courtyard or on the floor inside an empty school building on the site, where they waited, sometimes over night, for the new, empty train to pull in.


Empty trains from Treblinka arrived back to Umschlagplatz. Here, they were diverted along three (four) special rail spurs.
As the action on August 5, 1942 was rather well planned, I think that Orphanage children from the Little Ghetto went directly to the waiting cattle wagons to the right on the marked on the photo nr. 2 and 3. On right side of the top photograph one can see the end of the cattle wagon of type 1C with break cabin used by armed SS-soldiers.


58 normal cattle wagons (58 G ) and 2 cattle wagons with break cabins (1 C) of this type shown above were going on daily basis between Warszawa Ghetto and Treblinka (In German reports: Wagenzug bestehende aus 1C 58G 1C).