Rodzina Goldszmitów mieszkała przy ul. Bielańskiej 18. W 1878 roku przeprowadziła się na Krakowskie Przedmieście 77. Henryk Goldszmit = Janusz Korczak.

Fotografia Brandla z 1870 roku. Plac Zamkowy. Po lewej stronie Zamek Królewski. Na drugim planie Krakowskie Przedmieście. Najszerszy dom na drugim planie to Krakowskie Przedmieście 79 (istnieje do dzisiaj). Od niego pierwszy na lewo to Krakowskie Przedmieście 77 - trzypiętrowa kamienica gdzie od 1878 roku mieszkali Goldszmitowie.

Warszawski Rocznik Adresowy Firm Handlowych, Przemysłowych i Rękodzielniczych : z dołączeniem adresów znakomitszych firm prowincyi powiększony kalendarzem rocznym i wiadomościami pożytecznemi na rok 1878.

Krakowskie Przedmieście 77 - trzypiętrowa kamienica Celnera, z balkonem na pierwszym pietrze i trzema lukarnami w dachu.

Krakowskie Przedmieście 77 - trzypiętrowa kamienica Celnera, z balkonem na pierwszym pietrze i trzema lukarnami w dachu.

Rodzina Goldszmitów mieszkała przy ul. Bielańskiej 18 - Tam gdzie teraz północny chodnik Trasy W-Z. W 1881 roku (wg. mnie wcześniej, w 1878 r.) przeprowadziła się rodzina Goldszmitów na Krakowskie Przedmieście 77. Teraz jest tam przejście dla pieszych (zebra) i w numeracji domów brakuje nr. 75 i 77. Istnieje do dzisiaj budynek który przylegał do numeru 77 czyli Krakowskie Przedmieście nr. 79 - róg Miodowa 2. Tutaj na zdjeciu, ten budynek w 1940 roku zbombardowany przez Niemców w 1939 roku..

Rodzina Goldszmitów mieszkała przy ul. Bielańskiej 18. Tam gdzie teraz północny chodnik Trasy W-Z. W 1878 roku przeprowadziła się rodzina Goldszmitów na Krakowskie Przedmieście 77, tam gdzie teraz jest przejście dla pieszych (zebra) przez ulice Miodową. Na mapie w numeracji domów brakuje nr. 75 i 77. 

Rodzina Goldszmitów mieszkała przy ul. Bielańskiej 18 - Tam gdzie teraz północny chodnik Trasy W-Z. W 1881 roku, wg. starych biografi a wg. nowych dokumentów juz w 1878 roku  przeprowadziła się rodzina Goldszmitów na Krakowskie Przedmieście 77, tam gdzie teraz jest przejście dla pieszych (zebra) przez ulice Miodową.  Z mapy wynika ze Korczak mógł widziec z okien mieszkania rodziców Pałac Królewski w Warszawie.

Goldszmitowie przenieśli się w 1883 roku z Krakowskiego Przedmieścia 77 na ul. Miodową 19, gdzie zajmowali siedem pokoi. Następny ich adres to plac Krasińskich 3. Ostatni adres prywatny Henryka Goldszmita - Janusza Korczaka i jego siostry Anny,  w 1939 roku, to ulica Złota 8.

Rodzina Goldszmitów (rodzina Henryka Goldszmita - Janusza Korczaka) mieszkała po przeprowadzce z ulicy Podwale 44 przy ul. Bielańskiej 18 - tam gdzie obecnie jest północny chodnik Trasy W-Z. Tam urodził się Henryk Goldszmit - Janusz Korczak. Ulica Podwale 44 jako adres Goldszmitów wystepuje w warszawskich ksiązkach adresowych przynajmniej od roku 1875.

W 1881 roku, jak dotychczas podawano, ale raczej w 1878 roku, wg. danych Rafalskiego i Frendlera "Warszawskiego Rocznika Adresowego na rok 1878", przeprowadziła się rodzina Goldszmitów z Bielańskiej 18 na Krakowskie Przedmieście 77. Wtedy Henryk Goldszmit miał kilka miesięcy albo minus 1 rok, zaleznie od uporczywie dyskutowanej daty jego urodzin (1878 lub 1879).

Teraz na miejscu domu Krakowskie Przedmieście 77 jest przejście dla pieszych (zebra) a w obecnej numeracji domów brakuje nr. 75 i 77. Istnieje kolejny budynek, czyli Krakowskie Przedmieście nr. 79 - róg Miodowa 2. Oczywiście wierze bardziej w dane Rafalskiego i Frendlera w Warszawskim Roczniku Adresowym z 1878 roku gdzie jest podany adres Krakowskie Przedmieście. Ani Rafalski ani Frendler nie byli jasnowidzami by przedwcześnie podawac ten adres na Krakowskim Przedmieściu.

Skąd więc ta od lat powtarzana data przeprowadzki na Krakowskie Przedmiescie w 1881 roku? Informacja jest zaczerpana z "Józefa Ungra Kalendarz Warszawski Popularno-Naukowy Illustrowany na rok zwyczajny 1881" gdzie jest po raz pierwszy podany adres Krakowskie Przedmieście 77. W poprzednich rocznikach jest w dalszym ciągu stary adres przy ul. Bielańskiej 18.

Natomiast w publikacji Rafalskiego, "Warszawski Rocznik Adresowy Firm Handlowych, Przemysłowych i Rękodzielniczych: z dołączeniem adresów znakomitszych firm prowincyi powiększony kalendarzem rocznym i wiadomościami pożytecznemi na rok 1878" adres na Krakowskim Przedmieściu jest już w rocznikach 1878, 1879, 1880 i 1881.

Nie odnaleziono orginalnej metryki, aktu urodzenia, rejestracji Henryka Goldszmita z lat siedemdziesiatych. W Warszawskim Archiwum Państwowym istnieje tylko wtóropis księgi metrykalnej z 1881 roku, w której został zarejestrowany syn Józefa Goldszmita, Goldszmit Henryk. Brakuje w nim jednak karty z rzeczoną metryką, ale z zamieszczonego na końcu skorowidza(u) jasno wynika, że w lipcu 1881 roku, czyli 2-3 lata po przeprowadzce rodziny na Krakowskie Przedmieście (cyrkuł I/XI) został tam zarejestrowany Henryk Goldszmit (Гольдшмитъ Генрикъ). Numer aktu (88).

Goldszmitowie przenieśli się w 1883 z Krakowskiego Przedmiescia 77 na ul. Miodową.
Ostatni adres prywatny Henryka Goldszmita - Korczaka i jego siostry Anny to ulica Złota 8.

Budynki Krakowskie Przedmieście 75 i 77 wyburzono w latach 1886–1887 bowiem pierwotnie ulica Miodowa nie łączyła się z Krakowskim Przedmieściem. Połączenie tych dwóch ulic (otwarcie dla ruchu kołowego) nastąpiło w 1888.

The Goldszmit family - Janusz Korczak lived in Warsaw at Bielańska 18. In 1881 or earlier, in 1878 as documented above, they moved to Krakowskie Przedmieście 77.

Bellotto Bernardo zwany Canaletto, Krakowskie Przedmieście w stronę Kolumny Zygmunta, 1774 — Zamek Królewski w Warszawie

My private note

https://www.ushmm.org/online/hsv/person_advance_search.php?SourceId=45393&sort=name_primary_sort

Artefakts from Yad Vashem. Was Sara taken by UNRRA mission White Boats to Sweden? When arrived little Sara to Eretz Israel?

Inmate of Piotrków Trybunalski Ghetto, Gershon Henoch, made this sofisticated pendant and gave it to his wife Frania as a gift. The pendant was crafted as a book with a photograph of Frania inside, and with her initials on outside. Frania Kessel had it with her in the Ravensbrück concentration camp and thereafter in Bergen-Belsen.

In December 1944, the family was separated, and its members deported from Piotrków Trybunalski to different concentration camps. Gershon Henoch was deported to Buchenwald, while Frania and five years old Sara were deported as prisoners number 162 and 163, to Ravensbrück where they were housed in a block for women and children.

Piotrków Trybunalski - Germans and the ghetto sign..

Piotrków Trybunalski ghetto map.

In 1942 Gershon Henoch and Frania Kessel, together with their three-year-old daughter, Sara, and other members of the family were deported to the Piotrków Trybunalski ghetto where "Aktions"- brutal Nazi round-ups of Jews, starvation and disease were part of daily life. Despite the harsh conditions and the struggle to survive during this worse period, 1942-1943. Gershon Henoch managed to make a pendant to give to his wife as a present. The pendant was crafted as a book with a photograph of Frania inside, and was decorated with her initials.

In December 1944, the family was separated, and its members deported from Piotrków Trybunalski to different concentration camps. Gershon Henoch was deported to Buchenwald, while Frania and five years old Sara were deported as prisoners number 162 and 163, to Ravensbrück where they were housed in a block for women and children. Later, in 1945, Sara and Frania were transferred to the Bergen-Belsen camp. In the general chaos that reigned in the disease-ridden camp, mother and daughter waited to die together with thousands of other prisoners. Tragically, Frania Kessel died in May 1945, just three weeks after Bergen-Belsen was liberated, and six-year-old Sara was left alone armed with her mother's two possessions: a shirt painted with a large X and the little pendant.

Sara Kessel was eventually reunited with her grandmother and later discovered that her father had also survived, and all three immigrated to Israel.

Från Forskargruppen - Föreningen Förintelsens Minne. Ett födelsedagskort från beredskapssjukhuset i Herrhagsskolan i Karlstad.

Ett födelsedagskort från beredskapssjukhuset i Karlstad. Gratulanter är uppdelade efter språkgrupp. De flesta lämnade Sverige under 1946-1948 för Israel. De har kommit till Sverige huvudsakligen med UNRRAs Vita Båtar under juni-juli 1945. Vi har fått numera information att en av de i första raden till vänster är mamma till Eva P.

Bertha Schreiber DP-2 kort utfärdat den 10 juli i Lübeck. Berta kom till Sverige med UNRRAs Vita Båt M/S Rönnskär.

Ett födelsedagskort från beredskapssjukhuset i Karlstad. Berta Schreiber fyllde 20 år den 18 februari. Året innan var hon fånge i ett nazistisk fångläger.

Gratulanter är uppdelade efter språkgrupp. De flesta lämnade Sverige under 1946-1948 för Israel. Gratulanter liksom Bertha måste ha varit riktigt sjuka då de har varit i Sverige sedan slutet av juni, början av juli 1945. Åtta patienter dog på sjukhuset under 1946. Sju under 1945. Begravda i Karlstad.

Ett födelsedagskort från beredskapssjukhuset i Karlstad. Gratulanter är uppdelade efter språkgrupp. De flesta lämnade Sverige under 1946-1948 för Israel. De har kommit till Sverige huvudsakligen med UNRRAs Vita Båtar under juni-juli 1945.

Ett födelsedagskort från beredskapssjukhuset i Karlstad. Gratulanter är uppdelade efter språkgrupp. Pola Rozenbaum har skrivit sitt namn på högra sidan av gratulationskortet. Ovan Polas DP-2 kort där kan man avläsa att hon var fånge i Lodzgetto varifrån hon transporterades till Auschwitz och troligen i slutet av 1944 kom hon till-Bergen-Belsen. Pola kom till Sverige med UNRRAs Vita Båt M/S Kronprinssessan Ingrid där dr. Lisa Welander tjänstgjorde som skeppsläkare.

Ett födelsedagskort från beredskapssjukhuset i Karlstad. Gratulanter är uppdelade efter språkgrupp. Hela Moszkowicz har skrivit sitt namn på högra sidan av gratulationskortet. Ovan Helas DP-2 kort där kan man avläsa att hon var fånge i Lodzgetto varifrån hon transporterades till Auschwitz och troligen i slutet av 1944 kom hon till-Bergen-Belsen. Pola kom till Sverige med UNRRAs Vita Båt M/S Kronprinssessan Ingrid där dr. Lisa Welander tjänstgjorde som skeppsläkare.

Beredskapssjukhuset i Karlstad. De överlevande njuter av solen på skolans gård.

Berta (Bertha) kom med UNRRAs Vita Båt M/S Rönnskär till Malmö i mitten av juli 1945. Berta var i 13 månader fånge i Auschwitz enligt hennes DP-2 kort från Lübeck. Hennes mor, far och fyra syskon mördades under Förintelsen. Bertha var det enda överlevande.

Den 14 april 1945 beslutades att Herrhagsskolan i Karlstad skulle stå i beredskap för att bli ett sjukhus. Den 21 juli 1945 kom order från Medicinalstyrelsen till Landstinget i Värmland att förbereda mottagandet av 100-150 tuberkulossjuka kvinnor från Bergen-Belsen som skulle anlända fyra till fem dagar senare. Uppdraget meddelades per telefon och bekräftades skriftligt samma dag. Som första steg så hade kvinnorna hade evakuerats med Vita båtar från Lübeck till Malmö, där de delats in efter vårdbehov för vidare transport till olika vård- och konvalescensinstitutioner runt om i Sverige, bl.a. till Örebro och Karlstad.

Klockan 13.24 fredagen den 26 juli anlände de första kvinnorna till Karlstad. Tåget från Malmö växlades in på ett stickspår vid hamnen i korsningen med Vasagatan. Avståndet från avlastningsplatsen till Herrhagsskolan var några hundra meter, men allt för långt för kvinnorna att gå. Platsen hade hållits hemlig och likaså tidpunkten för ankomsten.

Bertha's dotter, Suzi Reinmann lämnade flera artefakter relaterade till Berthas tid i Sverige, bl.a. detta kort och ett flertal foton från beredskapssjukhuset.

From the Research Group of the Swedish Holocaust Memorial Association (SHMA): A collective Birthday Card created by the women Holocaust survivors in the emergency hospital in Karlstad. Note that the greetings are organized according to the nationality of the women. Most have left for Israel in 1946-1948.

Janusz Korczak´s Orphanage - Everything started at the Children’s Hospital and the shelter at Franciszkańska street.

Jean Liffton wrote: 

...At the Children’s Hospital that September, Korczak found his old despair waiting for him. What was he doing there? What good was it to cure sick children when they only returned to their unhealthy surroundings? When a colleague, Izaak Eliasberg, a highly respected diagnostician in dermatitis and venereal disease, told him about the Orphans Aid Society, to which he and his wife, Stella, belonged, Korczak listened carefully. The Society was holding a fund-raising party for a shelter it supported (Franciszkańska street 2-4). They could draw some wealthy philanthropists if he were able to come. Korczak accepted, little knowing how fortuitous the occasion would be. He was to meet Stefania (Stefa) Wilczyńska, a woman who would not only share his dream of creating an ideal haven for poor children, but would help make it possible. 

Kinderheim w Bergen-Belsen - Czy ten chłopiec jest z Piotrkowa Trybunalskiego czy z Amsterdamu ?

Life Magazine, May 7, 1945 - The German people. Photo of Simon Maantag by George Rodger.

Life Magazine, May 7, 1945 - The German people. Photo of Simon Maantag by George Rodger. Georg Rodger był jednym z założycieli agencji Magnum Photo razem z Robert Capa, Henri Cartier-Bresson i David Chim Seymour,

Zastanawiałem się przez wiele lat czy ten chłopiec na zdjęciu w TIME magazine jest z Piotrkowa Trybunalskiego czy z Amsterdamu ? Wiedziałem że zdjęcie jest zrobione 20 kwietnia 1945 i podejrzewałem że ten chłopczyk jest na tak bardzo swoistym spacerze z baraku numer 211.

W tym baraku który nazywany był po niemiecku Kinderheim - Dom Dziecka, ulokowano dzieci, m.in. z Holandii, Polski i Słowacji. Te z Polski to głównie z Piotrkowa Trybunalskiego a te z Holandii to z Amsterdamu.

Okazało się że ten chłopczyk był z Amsterdamu i nazywał się Simon (Sieg) Maantag. Urodzony w 1937 roku był w obozie Bergen-Belsen razem z rodzicami i o rok młodszą siostrą. 4 grudnia deportowane jego ojca do obozu Sachsenhausen a 5 grudnia 1944 roku do obozu w Beendorf a tam do kopalni soli wywieziono jego matkę. Simona i jego siostrę i 50 innych osamotnionych dzieci przewieziono z baraku nr. 17 do baraku 211, tego swoistego Domu Dziecka.

Wkrótce przybyły do Baraku 211, nazywanego powszechnie Kinderheim, dzieci z Piotrkowa, chłopcy z Buchenwaldu i dzieci z matkami z obozu Ravensbrück.

Simon i jego siostra Hendrika wrócili po wojnie do Amsterdamu. Przez dłuższy okres mysleli że są pełnymi sierotami. Po pewnym czasie okazało się że ich mama uratowała się i po pobycie w szpitalu w Malmö, w Szwecji, była w obozie Robertshöjd, niedaleko miasta Göteborg. Jest wiele wspólnych zdjęć dzieci z Piotrkowa i z Amsterdamu. 

Historia dzieci z Holandii została opisana wielokrotnie dlatego ja teraz piszę książkę na temat tego swoistego Domu Dziecka i dzieci z Piotrkowa Trybunalskiego nie zapominając o Lubie Tryczyńskiej ze Lwowa dzięki której te dzieci przeżyły ten potworny obóz.

Simon Maantag w Bergen-Belsen. Photo by George Rodger.

Simona i jego siostrę i 50 innych osamotnionych dzieci przewieziono z baraku nr.17 do baraku 211, tego Domu Dziecka. Wkrótce przybyły tam dzieci z Piotrkowa, chłopcy z Buchenwaldu i dzieci z matkami z Ravensbrück.

Simon (Sieg) i jego mama w 1947 roku.

Simon i jego siostra Hendrika (tutaj na przedwojennym zdjęciu z rodzicami) wrócili po wojnie do Amsterdamu. Przez dłuższy okres mysleli że są pełnymi sierotami. Po pewnym czasie okazało się że ich mama uratowała się i po pobycie w szpitalu w Malmö, w Szwecji, była w obozie Robertshöjd, niedaleko miasta Göteborg.

Simon, Sieg Maandag was seven years old and his sister Hendrika six when they were liberated in the Bergen-Belsen concentration camp. Their mother survived camp Beendorf. The photo at the top of the page of Sieg walking along a row of bodies in liberated Bergen-Belsen was published on May 7 1945 in the Time magazine and shocked the world.