Gruba Kaśka i Janusz Korczak

Bielańska 18 to dom po lewej. Synagoga na Tłomackiem była dość blisko miejsca, w którym Korczak urodził się i mieszkał jako dziecko, na zdjęciu niewidoczna po prawej stronie. Gruba Kaśka i tory tramwajowe na pierwszym planie*.

Po prawej (nad autobusem) pusta przestrzeń po wysadzonej przez hitlerowców Wielkiej Synagodze.I Zachowany budynek to Instytut Nauk Judaistycznych, obecnie Żydowski Instytut Historyczny/ Tłomackie 3/5. Po lewej Gruba Kaśka, a za nia ruiny Pałacu Przebendowskich (Radziwiłłów) przy ulicy Bielańskiej 14. Foto: Stefan Rassalski, 1948.

Bielańska 18 to dom po lewej, przesłoniony drzewami. Synagoga na Tłomackiem była dość blisko miejsca, w którym Korczak urodził się i mieszkał jako dziecko. Gruba Kaśka w dolnym prawym rogu.

"Gruba Kaśka" i Al. Karola Świerczewskiego w Warszawie – obecnie aleja "Solidarności". Trwa budowa trasy W-Z. Po lewej stronie budynek na ulicy Bielańskiej 18. To jest miejsce gdzie urodził się w 1878 roku Janusz Korczak, Henryk Goldszmit. Na zdjęciu (z 1948 roku) budynek stoi na działce gdzie gdy urodził się w 1878 roku Janusz Korczak, Henryk Goldszmit. To nie jest budynek który stał w tym miejscu gdy sie urodził Korczak.

Obecny budynek stoi jednak na działce gdzie poprzednio stało kilka budynków obok siebie (609-611) aż do ulicy Długiej. Prawdopodobnie dom gdzie urodził się Janusz Korczak stał mniej więcej w połowie obecnego budynku.


*fot. S Rassalski, 1948 rok Źródło NAC

Emanuel Ringelblum: Dlaczego nie ma danych o ŻZW? Dla historii winien zostać ślad o nich, mimo iż nie są nam sympatyczni.

Plakat wydany przez Betar i Zohar w Austrii wydany z okazji 5 rocznicy powstania w Getcie Warszawskim. Autor - Zvi Zilberman, ukazał szereg obrazów połączonych łańcuchem. Na samym dole jest w jidysz cytat z pieśni Zog nit keyn mol: "Kumen vet nokh undzer oysgebenkte sho - es vet a poyk ton undzer trot: mir zayen do!" (Ponieważ godzina, której tak bardzo pragnęliśmy jest tak blisko, z naszego kroku bije przesłanie: jesteśmy tutaj!".

Plakat wydany przez Betar i Zohar w Austrii wydany z okazji 5 rocznicy powstania w Getcie Warszawskim. Autor - Zvi Zilberman, ukazał szereg obrazów połączonych łańcuchem. Na samym dole jest w jidysz cytat z pieśni Zog nit keyn mol: "Kumen vet nokh undzer oysgebenkte sho - es vet a poyk ton undzer trot: mir zayen do!" (Ponieważ godzina, której tak bardzo pragnęliśmy jest tak blisko, z naszego kroku bije przesłanie: jesteśmy tutaj!".

Plakat wydany przez Betar i Zohar w Austrii wydany z okazji 5 rocznicy powstania w Getcie Warszawskim. Autor - Zvi Zilberman, ukazał szereg obrazów połączonych łańcuchem. Na samym dole jest w jidysz cytat z pieśni Zog nit keyn mol: "Kumen vet nokh undzer oysgebenkte sho - es vet a poyk ton undzer trot: mir zayen do!" (Ponieważ godzina, której tak bardzo pragnęliśmy jest tak blisko, z naszego kroku bije przesłanie: jesteśmy tutaj!".

Trzon bojowników ŻZW wywodził się z organizacji Betar, założonej w 1923 r. przez Władimira (Ze’ewa) Żabotyńskiego. Betar opowiadał się za syjonizmem.

 
ŻZW mieściła się przy Muranowskiej 7/9. W przededniu wybuchu powstania odwiedził ich kwaterę główną Emanuel Ringelblum: „Obejrzałem arsenał ŻZW. Lokal mieścił się w niezamieszkanym domu, tzw. dzikim domu przy ul. Muranowskiej 7, w 6-cio pokojowym lokalu na pierwszym piętrze. W pokoju kierownictwa było zainstalowane pierwszorzędne radio, przynoszące wiadomości z całego świata, obok stała maszyna do pisania. Członkowie kierownictwa ŻZW, z którymi prowadziłem rozmowę przez kilka godzin, byli uzbrojeni w rewolwery zatknięte za pasem. W dużych salach na wieszakach znajdowała się broń różnego rodzaju, a więc ręczne karabiny maszynowe, karabiny, najrozmaitszego rodzaju rewolwery, ręczne granaty, torby z amunicją, mundury niemieckie, którymi tak skutecznie posługiwano się w akcji kwietniowej, itp. W pokoju kierownictwa był wielki ruch, jak w prawdziwym sztabie armii; odbierano tu rozkazy dla skoszarowanych «punktów», w których gromadzono i szkolono przyszłych bojowców. Przynoszono raporty o ekspropriacjach, dokonanych przez poszczególne grupy u zamożnych osób na rzecz uzbrojenia ŻZW. W mojej obecności zakupiono tam u byłego oficera armii polskiej broń za ćwierć miliona złotych, na co dano zaliczkę 50 tys. zł; zakupiono dwa karabiny maszynowe po 40 000 zł; większą ilość granatów ręcznych i bomb”. W grudniu 1943 roku napisał Ringelblum: "Dlaczego nie ma danych o ŻZW? Dla historii winien zostać ślad o nich, mimo iż nie są nam sympatyczni”.

On my way to New York to document and investigate why the sculptures to the memory of Janusz Korczak and the Jewish children who perished in the Holocaust were moved away.

Relief sculptures and commemorative plaques to the memory of Janusz Korczak and the Jewish children who perished in the Holocaust by Nathan Rapoport were until Covid pandemics displayed on the wall of Park Avenue synagogue at 87 E Str. Now they moved away.

Relief sculptures and commemorative plaques to the memory of Janusz Korczak and the Jewish children who perished in the Holocaust by Nathan Rapoport were until Covid pandemics displayed on the wall of Park Avenue synagogue at 87 E Str. One could see them when walking from Madison Avenue. Now they have moved away. Why? This is what I am going to investigate during my time in New York until May 11th. I plan to work in two archives with material that concerns Korczaks Orphanage and Piotrków Trybunalski ghetto. Thereafter, the search for material for my books will be completed. 

This time, I am not going to change the floor in my aunt's kitchen. I completed that work, in her Manhattan flat 4 years ago.

This time in New York, I am not going to change the floor in my aunt's kitchen. That work in her Manhattan flat was completed 4 years ago.