 |
| Symbole Korczaka - Dzisiaj po raz drugi §§ - paragrafy |
Symbole Korczaka - Dzisiaj po raz drugi §§ (paragrafy) Korczaka.
Pierwsze paragrafy to te po raz pierwszy spisane prawa dziecka w Deklaracji Genewskiej z 1924.
Dzisiejsze §§ to z Domu Sierot i z Naszego Domu w Warszawie czyli
KODEKS SĄDU KOLEŻEŃSKIEGO.
 |
"(...) sędziowie sami są dziećmi i wiedzą, jak trudno jest nie zrobić nic złego i wiedzą, że każdy się może poprawić, jak chce i stara się, że by się poprawić." Janusz Korczak, Sejm i sąd, Pisma wybrane T. II
|
Oczywiście jakiś tam § użyto gdy zesłali Króla Maciusia na wyspę bezludną.
Może znacie inne "§§ powiązane z Januszem Korczakiem"?
Napiszcie! Dziekuje!
Do sądu dzieci mogły podawać nie tylko siebie nawzajem, ale również dorosłych – wychowawców i wszystkich pozostałych pracowników domu łącznie z Doktorem. Funkcję sędziów pełnili losowo wybrani ci członkowie społeczności – dzieci i opiekunowie – którzy w ostatnim czasie nie mieli problemów z prawem. Kodeks sądowy stworzony przez Korczaka liczył 1000 paragrafów (tak naprawdę to trochę mniej), z czego
dopiero § 500 wyznaczał karę, a tylko ostatni § 1000 decydował o wydaleniu dziecka lub pracownika z zakładu.
 |
| Wcześniejsze §§ mówiły o uniewinnieniu i przebaczeniu. |
Kary naszego sądu koleżeńskiego, paragrafy naszego kodeksu - nie biją, nie zamykają nikogo w ciemnych komórkach, nie pozbawiają nikogo ani jedzenia, ani nawet zabawy. Paragrafy naszego kodeksu są tylko ostrzeżeniem. One mówią: Postąpiłeś niesłusznie, źle, bardzo źle. Staraj się, pilnuj się. Jeżeli ktoś zrobił ci coś złego, najlepiej mu przebaczyć. Jeżeli zrobił coś złego, bo nie wiedział, to już wie teraz. Jeżeli zrobił coś złego nieumyślnie, będzie w przyszłości ostrożniejszy. Jeżeli zrobi coś złego, bo mu się trudno przyzwyczaić, będzie się starał. Jeżeli zrobił coś złego, bo go namówili, już się nie będzie słuchał. Ale sąd musi bronić cichych, by im nie dokuczali silni, sąd musi dbać o to, aby był porządek – pisał Doktor.
§§
Pierwsze 99 paragrafów — to paragrafy uniewiniające
lub takie, które mówią: Sąd sprawy nie rozważał.
§§ - 10 następnych to paragrafy skazujące.
§ § 100, 200, 300, 400
(niema 101, 102, 103, — od 100 — idą setki tylko)
mówią: Sąd nie przebacza.
Wysokość cyfry stwierdza rozmiar winy.
§§ - Od § 500 już represje.
§ 500: wyrok z imieniem i nazwiskiem ogłasza się w gazetce
zakładowej.
§ 600: — Sąd wywiesza wyrok na tablicy
na przeciąg tygodnia i ogłasza w gazecie.
§ 700: prócz tego co przynosi w skutkach
§ 600 treść wyroku przesyła się rodzinie.
§ 800: pozbawienie praw obywatelskich
na przeciąg tygodnia.
§ 900: — wydala z zakładu. Może jednak pozostać,
jeżeli ktoś weźmie go na swoją odpowiedzialność.
Opiekun odpowiada przed Sądem
za wszystkie jego winy.
Sąd określa czas trwania opieki.
§ 1000: — wydalenie.
Każdemu wydalonerńu przysługuje prawo po upływie 3 miesięcy
zwrócenia się z prośbą o ponowne przyjęcie.
Co miesiąc zestawienia: kto ile miał spraw,
ile razy zapisywał, suma §§ skazujących każdego,
wykres spraw i suma §§ każdego. — Oprócz
zestawień i wykresów indywidualnych — zestawienia
i wykresy porównawcze — ogólne.
Co rok obliczenia sumy §§ otrzymanych przez każdego
i sumy ogólne.
Zestawienia, wnioski próby wniosków.
Zestawienia, wykresy uzmysławiają dziecku tendencje jego do poprawy
łub do pogorszenia albo zastój. Budzą czujność, zachęcają do wysiłku bez
morału wychowawcy, gniewu i wymówek. Często bronią.
Sąd nie sądzi sprawy.
§§
I. Sąd oznajmia, że A cofnął swoją skargę,
wybaczył.
2. Sąd uważa, że nie warto się trudzić
rozważaniem podobnych spraw.
3. Sąd nie wie dlaczego tak się stało, jak się
rzecz miała, kto ma słuszność, więc zrzeka się
sądzenia sprawy.
4. Sąd wyraża przekonanie, że nic podobnego
już się nie powtórzy, więc zrzeka się sądzenia tej
sprawy*).
5. Sąd zrzeka się sądzenia sprawy w przewidywaniu
że, przewinienia te znikną niezadługo same.
6. Sąd odkłada sprawę na tydzień, aż do cza
su, gdy...
7. Sąd przyjmuje do wiadomości.
8. Sąd uważa oskarżenie za niesumienne.
9. Sąd oskarżenie uważa za przedawnione.
* Uwaga. Na paragraf ten oskarżony musi wyrazić zgodę
Sąd pozwala.— Dziękuje.— Wyraża żal. —
Przyznaje słuszność.
§§
1O. Sąd w czynie widzi nie winę, a przykład:
obywatelskiej odwagi (dzielności, prawości,
sprawiedliwości, szlachetnego porywu,
bohaterskiego przywiązania, szczerości,
dobroci, poświęcenia i.t.d.).
11. Sąd dziękuje A, że zawiadomił go o swej
w inie.
13. Sąd wyraża żal, że tak się stało, nie wini
jednak A .
14. Sąd ubolewa nad nieszczęściem, stratą, nie
wini jednak A.
15. Sąd uznaje, że A słusznie się żali.
20. Sąd uznaje, że A spełnił swój obowiązek.
21. Sąd uznaje, że A miał prawo tak postąpić
(powiedzieć).
22. Sąd uważa, że A ma słuszność.
23. Sąd uważa, że A nie ubliżył B.
24. Sąd uważa, że A powiedział prawdę.
25. Sąd uważa, że A nie zrobił nic złego.
Sąd składa winę na mus — warunki — przypadek —
na wielu, na innego.
§§ 30. Sąd uznaje, że A nie mógł postąpić inaczej.
31. Sąd składa winę na warunki, przypadek, nie
winiąc A za to, co się stało.
32. Ponieważ wielu czyni to samo, byłoby nie
słusznie, potępiać jednego za to, co czyni wielu bez
karnie.
33. Sąd za to, co uczynił A, składa odpowie
dzialność na B.
Sąd uprasza o przebaczenie.
§§
40. Sąd uważa, że B nie powinien gniewać
się na A.
41. Sąd prosi, by przebaczono A.
42. Sąd prosi, by zapomniano.
Sąd przebacza, bo nie widzi złego zamiaru, złych intencji.
§§
50. Sąd przebacza A, który móg ' nie wiedzieć,
lub nie rozumiał, że tego robić, mówić nie wolno —
nie należy. Sąd wyraża nadzieję, że A dowiedziawszy
się, zrozumiawszy, więcej tego nie zrobi, mówić tak
nie będzie.
51. Sąd przebacza A, który niezupełnie zrozu
miał, co robi, mówi. Sąd wyraża nadzieję, że A więcej
tego nie zrobi.
52. Sąd przebacza A, bo nie wiedział, że tak
się stanie, to nieumyślnie, przez nieostrożność, przez
pomyłkę, przez zapomnienie.
53. Sąd przebacza A, bo on nie miał zamiaru
zrobić B przykrości, ubliżyć.
54. Sąd przebacza A, bo to był żart (głupi żart).
Sąd przebacza, zważywszy okoliczności
łagodzące winę.
§§
60. Sąd przebacza A, bo zrobił to (powiedział)
w gniewie, a jest porywczy.
61. Sąd przebacza A , bo zrobił to przez upór*
ale walczy z tą wadą.
62. Sąd przebacza A, bo zrobił to przez fałszy
wą ambicję, zarozumiałość, ale pragnie się poprawić.
63. Sąd przebacza A, ile, że jest kłótliwy, ale
walczy z tą wadą.
64. Sąd przebacza A , bo postąpił tak z obawy
odpowiedzialności, ale chce być mężniejszy.
65. Sąd przebacza A, bo jest słaby.
66- Sąd przebacza A, bo postąpił tak dlatego,
że mu dokuczano.
67. Sąd przebacza A , bo postąpił przez brak
zastanowienia.
Sąd przebacza, bo była już kara, bo widzi żal.
§§
70. Sąd przebacza A, bo poniósł już karę za
swój czyn.
71. Sąd przebacza A , bo A żałuje, że tak po
stąpił.
72. Sąd przebacza, bo już nastąpiła poprawa.
Sąd próbuję przebaczyć.
§§ 80. Sąd przebacza A , bo jest zdania, że popra
wić go może tylko dobroć.
81. Sąd próbuje wydać wyrok uniewinniający.
82. Sąd przebacza, nie tracąc nadziei, że A się
poprawi.
Uniewinnienie wyjątkowe.
§§
90. Sąd przebacza, zważywszy, że A tak bardzo
chciał, że mu mocy nie starczyło, by się powstrzymać.
91. S ąd przebacza, bo A je st u n as niedaw no
i nie m oże zrozum ieć p o rząd k u bez kar.
92. Sąd przebacza, bo A niezadługo nas opuści,
więc nie chce, by odszedł od nas z żalem .
93. Sąd przebać za A , bo uw aża, że ze p su ła go
zbytnia życzliwość i pobłażliw ość ze strony w szystkich;
(sąd ostrzega A , że w szyscy są równi wobec prawa).
94. Sąd uwzględnia gorącą prośbę brata, siostry,
przyjaciela i przebacza A .
95. Sąd przebacza A, bo był w śród sędziów
głos, k tóry się tego uparcie domagał.
96. Sąd przebacza A, bo A nie chce powiedzieć,
co go do podobnego czynu skłoniło, a gdyby chciał,
mógłby n a swoje usprawiedliwienie coś powiedzieć.
Wyroki skazujące.
§§
100. Sąd stwierdza, że A uczynił to, o co jest
oskarżony. Sąd nie przebacza.
200. Sąd uznaje, że A p o stąp ił niesłusznie-
300. Sąd uznaje, że A ź!e postąpił.
400. Sąd uznaje, że A bardzo żłe postąpił.
500. Sąd uznaje, że A bardzo żle postąpił.
Wyrok ten ma być ogłoszony w gazecie.
600. Sąd uznaje, że A bardzo źle postąpił, wyrok
ma być ogłoszony w gazecie i na tablicy.
700. Sąd uważa, że Ą bardzo źle postąpił;
wyrok ma być ogłoszony w gazecie i na tablicy,
zakomunikow any rodzinie.
800. Sąd pozbawia A praw na przeciąg tygodnia,
wzywa rodzinę, by się z nią porozumieć.
Wyrok ogłasza w gazecie.
900. Sąd szuka dla A opiekuna, który w ciągu
dwóch dni winien się zgłosić.
§ 1000. Sąd wydala A z Zakładu.
Dodatki do wyroków.
a) Sąd dziękuje za prawdziwe zeznanie.
b) Sąd dziwi się, że A sam nie zawiadom ił o tem .
c) Sąd prosi, by się to więcej nie p o w tarzało .
d) Sąd występuje do Rady z prośbą, aby zapobiegła temu na przyszłość.
e) Sąd prosi Radę, by pozwoliła wyroku nie wykonywać.
f) Sąd wyraża obawę, że A wyrośnie na szkodliwego człowieka.
g) Sąd wyraża nadzieję, że A wyrośnie na dzielnego człowieka.
h) Wpisać na tablicę dokuczania, niepokoju, niszczycielstwa, zaniedbań.
i) Zawiadomić, ostrzec rodzinę.
