Friday, April 12, 2024

Korczak - Laurka dla profesora Śniadeckiego.

Korczak napisał Wstęp do rozprawy Jędrzeja Śniadeckiego "O fizycznym wychowaniu dzieci".
M.in: Na‎ ‎to‎ ‎jeszcze‎ ‎za‎ ‎wcześnie,‎ ‎nie‎ ‎dorośliśmy,‎ ‎by‎ ‎wartość‎ ‎dzieła Śniadeckiego‎ ‎należycie‎ ‎ocenić‎ ‎i‎ ‎przyklęknąć‎ ‎przed‎ ‎niem;‎ ‎ani‎ ‎czasu, ani‎ ‎sił‎ ‎nie‎ ‎mamy.‎ ‎


WIADOMOŚĆ‎ ‎BIBLJOGRAFICZNA na stronie VII

W‎ ‎pierwszym‎ ‎roczniku‎ ‎„Dziennika‎ ‎Wileńskiego"‎ ‎z‎ ‎r.‎ ‎1805‎ ‎w‎ ‎nume-‎ ‎
rach‎ ‎5,‎ ‎6‎ ‎i‎ ‎7‎ ‎zamieści!‎ ‎Śniadecki‎ ‎swoje‎ ‎„Uwagi‎ ‎o‎ ‎fizycznem‎ ‎wychowaniu
dzieci":‎ ‎w‎ ‎sierpniowym—str.‎ ‎1‎ ‎do‎ ‎32,‎ ‎wrześniowym—str.‎ ‎113‎ ‎do‎ ‎145,‎ 
‎październikowym—str.‎ ‎i 25 do‎ ‎247.‎ ‎Prócz‎ ‎wyjaśnień‎ ‎wstępnych,‎ ‎zawierają‎ ‎
„Uwagi" trzy rozdziały,‎ ‎zatytułowane:‎ ‎a)‎ ‎Obchodzenie‎ ‎się‎ ‎z‎ ‎niemowlętami,‎ ‎
b)‎ ‎Chowanie‎ ‎dzieci‎ ‎po‎ ‎odłączeniu‎ ‎aż‎ ‎do‎ ‎końca‎ ‎siódmego‎ ‎roku,‎ ‎
e)‎ ‎Obchodzenie‎ ‎się z‎ ‎dziećmi‎ ‎po‎ ‎skończeniu‎ ‎roku‎ ‎7-mego.

Jak‎ ‎zapewnia‎ ‎biograf,‎ ‎„między‎ ‎wszystkiemi‎ ‎pismami,‎ ‎któremi‎ ‎J.‎ ‎Śniadecki‎ ‎
zbogacił‎ ‎„Dziennik‎ ‎Wileński"...‎ ‎najwięcej‎ ‎zajęła‎ ‎wszystkich‎ ‎rozprawa:‎ 
‎O‎ ‎FIZYCZNEM‎ ‎WYCHOWANIU‎ ‎DZIECI".‎ ‎Widząc‎ ‎w‎ ‎tym‎ ‎pierwszym‎ 
‎szkicu‎ ‎„wady,‎ ‎jakie‎ ‎każda‎ ‎do‎ ‎pism‎ ‎perjodycznych‎ ‎robota‎ ‎koniecznie
w‎ ‎sobie‎ ‎mieć‎ ‎musi",‎ ‎autor‎ ‎po‎ ‎latach‎ ‎kilkunastu‎ ‎pracę‎ ‎swoją‎ ‎gruntownie
przerobił‎ ‎i‎ ‎znacznie‎ ‎(w‎ ‎dwójnasób;‎ ‎powiększył,‎ ‎jak‎ ‎o‎ ‎tern‎ ‎opowiada‎ ‎w‎ ‎przed
mowie‎ ‎„Do‎ ‎czytelnika""z‎ ‎26‎ ‎października‎ ‎r.‎ ‎1822.‎ ‎Rozszerzone‎ ‎to‎ ‎opraco
wanie‎ ‎już‎ ‎po‎ ‎śmierci‎ ‎autora‎ ‎ogłosił‎ ‎po‎ ‎raz‎ ‎pierwszy‎ ‎Michał‎ ‎Baliński
w‎ ‎pierwszym‎ ‎z‎ ‎sześciu‎ ‎tomików‎ ‎zbiorowego‎ ‎wydania‎ ‎dzieł‎ ‎Jędrzeja‎ ‎
Śniadeckiego,‎ ‎które‎ ‎ukazało‎ ‎się‎ ‎w‎ ‎Warszawie‎ ‎r.‎ ‎1840-1.‎ ‎Jedyny‎ ‎dotąd‎ ‎prze
druk‎ ‎z‎ ‎kilkoma‎ ‎omyłkami‎ ‎drukarskiemi‎ ‎i‎ ‎drobnemi‎ ‎opuszczeniami‎ ‎wyszedł
w‎ ‎Wilnie‎ ‎w‎ ‎r.‎ ‎1856,‎ ‎—
Tekst‎ ‎niniejszego‎ ‎nowego‎ ‎wydania‎ ‎opiera‎ ‎się,‎ ‎wobec‎ ‎niemożności
korzystania‎ ‎z‎ ‎autografu,‎ ‎na‎ ‎pomienionym‎ ‎pierwodruku‎ ‎z‎ ‎r.‎ ‎1840.‎ ‎Poza
sprostowaniem‎ ‎paru‎ ‎niewątpliwych‎ ‎omyłek‎ ‎drukarskich‎ ‎(jak‎ ‎np.‎ ‎„powo
dzenia"‎ ‎zam.‎ ‎porodzenia‎,‎ ‎str.‎ ‎148‎ ‎wyd.‎ ‎Balińskiego),‎ ‎zmodernizowano‎ ‎pisow
nię,‎ ‎stosując‎ ‎się‎ ‎na ogół‎ ‎do‎ ‎ustalonych‎ ‎przepisów‎ ‎Akademji‎ ‎Umiejętności
w‎ ‎Krakowie‎ ‎z‎ ‎d.‎ ‎9‎ ‎lutego‎ ‎1918.‎ ‎Osobliwe,‎ ‎przestarzałe‎ ‎formy‎ ‎oryginału,
nawet‎ ‎fleksję‎ ‎i‎ ‎składnię‎ ‎błędną,‎ ‎zachowano,‎ ‎podając‎ ‎jedynie‎ ‎w‎ ‎odsyłaczach
formy‎ ‎poprawne.‎ ‎Ze‎ ‎względu‎ ‎na‎ ‎charakter‎ ‎popularny‎ ‎wydawnictwa‎ ‎obecnego,‎ 
‎uważano‎ ‎za‎ ‎właściwe‎ ‎krótkie‎ ‎takie‎ ‎przypisy,‎ ‎oznaczone‎ ‎wszędzie‎ ‎cyframi‎ 
‎kolejnemi‎ ‎(przypisy‎ ‎autora‎ ‎opatrzone‎ ‎są‎ ‎zawsze‎ ‎gwiazdką',‎ ‎a‎ ‎mające
na‎ ‎celu‎ ‎ostrzeżenie‎ ‎przed‎ ‎formą‎ ‎lub‎ ‎zwrotem‎ ‎niepoprawnym,‎ ‎w‎ ‎nielicznych
razach--wyjaśnienie‎ ‎niejasności‎ ‎lub‎ ‎dwuznaczników:‎ ‎w‎ ‎samym‎ ‎jednak‎ ‎tek
ście‎ ‎starano‎ ‎się‎ ‎zachować‎ ‎wszelkie‎ ‎właściwości‎ ‎języka‎ ‎Śniadeckiego,‎ ‎na
opuszczenia‎ ‎zaś‎ ‎nie‎ ‎pozwolono‎ ‎sobie‎ ‎nigdzie.‎ ‎

Śniadecki, Jędrzej (1768-1838), O fizycznem wychowaniu dzieci, 1920.


Monday, April 8, 2024

Odbudowa i Przebudowa Domu Sierot Korczaka

Dom Sierot Korczaka przed wojna (lewe zdjecie i w czasie odbudowy po wojnie (po prawej).

Sierot Korczaka w czasie odbudowy po wojnie. Kiedy zrobiona fotografia, 1947 czy 1956.


Budynek Domu Sierot na Krochmalnej 92 zachował się dobrym stanie albowiem w czasie okupacji zajmowało go niemieckie wojsko. Kiedy został spalony dokładnie nie wiadomo. Prawdopodobnie podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku. Po odbudowaniu w 1948 roku oddano do użytku dla partii PPS a następnie PZPR. 

Komitet Korczakowski przy RTPD od pierwszej chwili starał się o przejęcie budynku i kontynuowanie działalności jako Dom dziecka. W 1957 r. rozpoczęto remont oraz przebudowę obiektu i w 1958 r. swoją działalność rozpoczął Państwowy Dom Dziecka im. dr. Janusza Korczaka. Byłem tam dwukrotnie jako dziecko gdy trwała przebudowa. Raz byli tam tylko robotnicy a za drugim razem również dzieci z Domu Dziecka. Sadze że to było w okresie gdy chodziłem do szkoły podstawowej. Dzieci pamiętam przywitały się serdecznie z moim Tatą a na mnie patrzyły jak na intruza.

Dom Sierot building created in 1912  by architect Henryk Stifelman and Janusz Korczak at 92 Krochmalna in Warsaw was damaged at the end of WWII. In the late 50-ties it returned to its original function with the opening of a new orphanage for the Polish children.