Saturday, November 2, 2013

Gazeta Żydowska - Egzystencja zapewniona! - Existensen garanterad

Ogłoszenia z Gazety Żydowskiej, kwiecień 1942 roku. Górne warszawskie, dolne dla Krakowa, Lwowa i prowincji.


Ogłoszenia z Gazety Żydowskiej, kwiecień 1942 roku.
Potrzebny LEKARZ Żyd, kawaler
Egzystencja zapewniona!



Tidningsannonser från Judiska Tidningen, april 1942.

Söker en Judisk läkare, singel

Existensen säkrad (garanterad)

i slutet av maj 1942 började man deportera judar från Krakow getto till förintelselägret Bełżec och från Warszawas getto i slutet av juli 1942 till förintelselägret Treblinka.


Judiska Tidningen var censurerad av tyskarna och distribuerades huvudsakligen i de stora getton i Polen.


Existensen garanterad betydde egentligen att det fann en chans att överleva där....



Ogłoszenia z Gazety Żydowskiej, kwiecień 1942 roku.  Pod reklama gazety informacja o nowych kursach zawodowych pod kierunkiem Gminy w zawodach "zwiazanych z obecna systuacja w getcie".

Prenumerationsannons, april 1942. Under tidningsreklamen finns information om att nya yrkesutbildningar under överinseende av Judiska Rådet i yrken "förenade med den nuvarande situationen i gettot."

Gazeta Żydowska była publikowana przez Żydów w gettach dla Żydów w gettach. Redakcje były zarówno w Krakowie i Warszawie. Gazeta Żydowska była wydawana od 23 lipca 1940 do 28 sierpnia 1942 dwa lub trzy razy w tygodniu. Gazeta była instrumentem propagandy niemieckiej. Redaktorzy (żydowscy) mieli jednak pewną swobodę publikowania tekstów o kulturze i życiu codziennym w gettach. Gazeta Żydowska zawierała również wiele reklam! Teraz reklamy i ogłoszenia są bogatym źródłem naszej wiedzy o rzeczywistości getta. Na przykład zapowiedzi zmian adresów są dowodem o kurczących się granicach getta, artykuły o napadach w sklepach spożywczych przynoszą informację o desperacji głodujących. "Gazeta Żydowska" była wydawana w języku polskim. 
W sierpniu 1942 roku, gdy zamknięto oficjalnie redakcję w Krakowie, większość byłych abonentów i czytelników w getcie warszawskim była zamordowana i spalona w Treblince.

Gazeta Żydowska var en tidning publicerad av judar i getton för judar i getton. Redaktionen fanns både i Krakow och Warszawa. Gazeta Żydowska gavs ut från 23 juli 1940 till 28 augusti 1942 två eller tre gånger i veckan. Tidningen var ett instrument för den tyska propagandan Judiska redaktörer hade dock en viss frihet att publicera texter om kultur och vardagslivet. Gazeta Żydowska innehöll också en hel del reklam och annonser, som är en rik källa till vår kunskap om gettots verklighet. T.ex. är de tillkännagivanden av de förändringar av adresser ett bevis för de krympande gränserna för gettot, information om rån i livsmedelsbutiker är lika med desperation för svältande människor. "Gazeta Zydowska" gavs ut i polska och språket i artiklarna var mycket bra, högsta tänkbara nivån!

I augusti 1942 då tidningens redaktion lades ned officiellt i Krakow var de flesta av tidigare prenumeranter och läsare i Warszawas getto mördade och brända i Treblinkas krematorieugnar.

Friday, November 1, 2013

Thursday, October 31, 2013

W Domu Sierot Korczaka każde dziecko miało "własne imię" - Projekt "Imiona" lub Mośki, Joski i Srule.


Abram, Abrasza, Abuś, Adaś, Adzio, Arie, Aron, Aronek, Basia, Beniamin, Blumka, Boruch, Brylek, Chaim, Chaja, Chaim, Dawid, Dawidek, Doba, Dora, Dorka, Dycia, Andzia, Edzia, Estera, Esterka, Estka, Esta, Figa, Fajga, Felek, Genia, Genka, Hela, Heniek, Herman, Hersz, Herszek, Harry, Ida, Iza, Icek, Izak, Izio, Jakub, Jakubek, Jurek, Władek, Janek, Janka, Józek, Lejb, Leon, Ludwik, Lutek, Marceli, Małgosia, Michał, Misza, Michaś, Mietek, Miecio, Mirek, Miruś, Moniek, Moniuś, Mosze, Natan, Natek, Regina, Reginka, Renia, Romka, Róza, Rózyczka, Romcia, Ryfka, Rózia, Rita, Ruta, Rutka, Mała Andzia, Sabinka, Szaje, Szymek, Srólek, Zelik, Marysia, Marek,Misza, Mejsze, Natalia, Nata, Natka, Nacia, Natan, Salcie, Szaje, Szymon, Szymuś, Szlomo, Szlamek, Wanda, Wandzia, Władek, Wolf, Zygmuś...


Przez stulecia Żydzi mieszkali w Polsce. W roku 1939 było ich w Polsce trzy i pół miliona.

Dziś Żydów w Polsce jest nie więcej niż 12 tysięcy. Oficjalnie zdaje się że 2 tysiące.

Moja znajoma fotografka na Manhatanie 30-lat temu męczyła mnie bym jej pomógł z jej projektem "Imiona w Domu Sierot Korczaka". Znała tylko angielski tak że w prosty sposób przelała całą pracę na mnie. Imiona wzywają o pamięć

W Domu Sierot Korczaka każde dziecko miało "własne imię. W związku z tym że wiele dzieci miały te same imiona powstawały nowe. Dlatego była Duża i Mała Andzia, Srul i Srulek itp. Musze dodać ze skruchą że wtedy jej nie rozumiałem, teraz po 30 latach, rozumiem!

Wednesday, October 30, 2013

(Ś)Finski antysemityzm w sporcie






(Ś)Finski antysemityzm w sporcie. Ciekawostka! Abraham Tokazier z klubu Makkabi wygrał 100 m na nowym stadionie olimpijskim w Helsinkach w 1938 roku. Mimo to "oficjalnie" przybiegł jako czwarty. Igrzyska Olimpijskie w 1940 roku nie odbyły sie a smród został przez 75 lat. 30 000 widziało, 30 000 nie zareagowało! Abraham jest na zdjęciu najbliżej kamery!






Tuesday, October 29, 2013

Min Pappas födelsedag



Jag har bestämt mig att glömma Pappas dödsdag, bara komma ihåg födelsedagen och tänka då positivt. Så skulle Pappa velat.


Monday, October 28, 2013

Dom Sierot Janusza Korczaka - Ostatni Seder w Warszawskim getcie 1942


Warszawskie Getto rok 1942. Rok głodu. Rok umierania, Rok Zagłady. To najtragiczniejszy okres walki o przetrwanie. Korczak stara się za wszelką cenę osłonić, odseparować dzieci przed realiami i grozą getta. Próbuje utrzymać ciągłość nauczania podstawowego. Organizuje koncerty i występy artystyczne. 

List Janusza Korczaka do redaktora Gazety Żydowskiej, 7 stycznia 1942 r. (https://cbj.jhi.pl/documents/791730/1/)
Szanowny Panie redaktorze!
Dziękuję za życzliwą ocenę pracy Domu Sierot, ale... "Miły Platon, bardziej miła prawda" Dom Sierot nie był, nie jest, nie będzie Domem Sierot Korczaka. Za mały, za słaby, za biedny i za głupi na to, by dwie setki bez mała dzieci wybrać, ubrać, zgromadzić wyżywić, ogrzać otoczyć opieką i w życie wprowadzić... Tej wielkiej pracy dokonał wysiłek zbiorowy wielu setek ludzi dobrej woli i światłego zrozumienia sprawy dziecka... sieroty. Są wśród nich liczne piękne imiona, są liczni bezimienni... - ich praca,, pomoc, rada, doświadczenie budowały materialnie i duchowo. Wilczyńska, Pozówna, Korczak (jeśli potrzebne imiona) - to urzędnicy i administratorzy znacznej fortuny. Zabezpieczeni odnośnie potrzeb osobistego życia ile umieją, wiedzą i mogą - starają się poprawnie i celowo wypełniać warunki umowy z Zarządem Towarzystwa "Pomoc dla sierot", a przez Zarząd ze Społeczeństwem. Na debet i credit Instytucji składają się walory i braki całej dzielnicy żydowskiej, wszystkich jej członków. Zasługą dzieci, ich rodzin, byłych i obecnych wychowawców, zarówno najbliższych jak i najdalszych sercu i pamięci, jest że Dom Sierot posiadł życzliwość i zaufanie, imię dobre i możność dalszego istnienia. Nie zajmowałbym czasu, uwagi i papieru sprostowaniem mało ważnej niedokładności, gdyby nieporozumienie nie miało ogólnego znaczenia: mylnie utożsamiamy zakres, technikę, sprawność i wynik pracy z osobą urzędnika, któremu została powierzona do wykonania. 
Janusz Korczak

PS. Na cmentarzu w Paryżu jest piękny pomnik z napisem: "Zmarłym, Wszystkim, którzy odeszli, ku pamięci". Niezadługo staraniem Patronatu naszego odbędzie się nabożeństwo za dusze zmarłych Przyjaciół i wychowanków Domu Sierot.

Inny artykuł ze styczniowej Gazety Żydowskiej, na tej samej stronie gdzie jest opublikowany list Korczaka pod rubryką "Opieka nad dzieckiem na drodze rozwoju - 3 nowe, wielkie Domy Sierót": W trzech nowych zakładach znajdzie dom, schronienie i serdeczną pieczołowitą opiekę przeszło 1.000 sierot i dzieci opuszczonych.

Własnie na początku 1942 roku Janusz Korczak ubiega się o stanowisko kierownika w największym zakładzie opiekuńczym dla dzieci w getcie warszawskim, w Głównym Domu Schronienia przy ul. Dzielnej 39. Do Głównego Domu Schronienia trafiały również bardzo małe dzieci. Liczba wszystkich dzieci w tym zakładzie wynosiła w styczniu 1942 roku - 550. Widząc umierające dzieci Korczak rozważał, czy eutanazja nie skróciłaby ich powolnej agonii, związanej z drastycznym brakiem pożywienia. W styczniu 1942 roku, zanim Korczak zajął się placówką, zmarło tam aż 96 dzieci. 

Placówka przy ul. Dzielnej 39 uchodziła za ”umieralnię dzieci”. Prof. Ludwik Hirszfeld tak opisał sytuację w Głównym Domu Schronienia:
”Było to piekło na ziemi... Przy wejściu uderzał zapach kału i moczu. Niemowlęta leżały zanieczyszczone, pieluch nie było, zimą mocz zamarzał i na tym lodzie leżały zamrożone trupki. Dzieci nieco starsze siedziały po całych dniach na podłodze lub ławeczkach, kiwały się monotonnie, jak zwierzęta, żyły od posiłku do posiłku, oczekując marnej, zbyt marnej strawy. Szalał dur plamisty, czerwonka. Lekarze nie byli złymi ludźmi, ale nie potrafili opanować niesłychanego wprost złodziejstwa personelu żerującego na tej nędzy”.




W kwietniu 1942 roku, czyli cztery miesiące przed deportacją na Umszlag i śmiercią w Treblince, Janusz Korczak podtrzymując tradycję Domu Sierot i urządza wieczór sederowy.

Czytając artykuł z Gazety Żydowskiej o Sederze w Domu Sierot nie można, nie patrząc na datę druku, w żaden sposób odczuć w jakim okresie był pisany. Podobnie jak i reszta artykułów (pisana piękną polszczyzną i pod niemiecką cenzurą) nie oddaje prawdy o życiu w getcie warszawskim lub w Domu Sierot.

Jedno zaproszenie na "Ostatni Seder" w Domu Sierot Korczaka w 1942 roku przetrwało Zagładę. To jest zaproszenie które Janusz Korczak wysłał do Emanuela Ringelbluma – kronikarza getta warszawskiego. Najprawdopodobniej było w archiwach organizacji Oneg Szabat (עונג שבת), Radość soboty. Radość soboty to kryptonim podziemnej organizacji społecznej, założonej przez historyka Ringelbluma w getcie warszawskim.

Zaproszenie na "Ostatni Seder" w Domu Sierot Korczaka w 1942 roku. To jest zaproszenie które Janusz Korczak wysłał do Emanuela Ringelbluma – kronikarza getta warszawskiego. Najprawdopodobniej były w archiwach organizacji Oneg Szabat (עונג שבת). Radość soboty to kryptonim podziemnej organizacji społecznej, założonej przez historyka Ringelbluma w getcie warszawskim.

„pogodna, piękna, krzepiąca godzina życia” - opis wieczerzy sederowej na Śliskiej/Siennej - z Gazety Żydowskiej, 1942-04-12.

Gazeta Żydowska z 12 kwietnia 1942 roku. Strona pierwsza.

Gazeta Żydowska z 12 kwietnia 1942 roku. Strona druga z opisem Sederu w Domu Sierot Korczaka.

Warszawskie Getto rok 1942. Rok głodu. Rok umierania, Rok Zagłady. To najtragiczniejszy okres walki o przetrwanie. Korczak stara się za wszelką cenę osłonić, odseparować dzieci przed realiami i grozą getta

Podziwiam, jaką niesamowitą energię miał Korczak przez te ostatnie siedem miesięcy w 1942 roku: dwie posady, żebranie pieniędzy, pisanie, opowiadanie bajek, nie wspominając wypróżniania nocników i wiader z moczem i fekaliami.

Sunday, October 27, 2013

"Hägring 38" - Om Abraham Tokazier och finsk antisemitism

Målfotot visar Abraham Tokazier (närmast kameran) från klubben Makkabia som kom som en klar etta men klassades som fyra p.g.a den rådande antisemitismen. Det är funktionärerna placerar denne på fjärde plats, en eftergift åt de tyska dignitärerna på läktarna.

Om Abraham Tokazier och finsk antisemitism skriver Kjell Westö i sin senaste bok "Hägring 38" som blev årets hit på bokmässan i Helsingfors.


Målfotot visar Abraham Tokazier (närmast kameran) från Makkabia som kom som en klar etta men klassades som fyra p.g.a den rådande antisemitismen. Det är 
funktionärerna placerar denne på fjärde plats, en eftergift åt de tyska dignitärerna på läktarna. 30 000 människor såg loppet, ingen av de reagerade då och inte heller under de gångna 75 åren.

Finland skulle organisera Olympiaden 1940 (efter sommarspelen i Tyskland 1936). Det hade ägt rum vid Helsingfors Olympiastadion som stått klar sedan 1938.

Helsingfors Olympiastadion kom dock till användning vid Finnkampen 1940, där även Tyskland fanns med som tredje deltagande nation, vid sidan av Sverige och Finland. "Hur eljest" skulle jag kommentera det idag (finlandssvenska).


75 år senare har Tokazier fått upprättelse, inte minst tack vare Kjell Westös Hägring 38. 


De nya riktiga resultaten publicerades efter 75 år. Abraham Tokazier var först, Toivo Häkkinen i andra, Aarre Savolainen i tredje och Torsten Avellan på fjärde plats. Alla behåller sin ursprungliga tid elevel sekunder exakt. Vem var femte löparen vet jag inte just nu men undersöker det!


Målgången

  • "Verkliga" mållinjen är den första kanten på den vita linje som är målad på banan.
  • Vid målgång räknas placeringar och tider efter när den främsta delen av "bålen" ("torson") nått fram till det tänkta lodräta planet genom den "verkliga" mållinjen.
  • Man behöver alltså inte passera mållinjen utan det räcker med att nå linjen.
  • Målgångssituationer är - framförallt på sprint - ofta nästan omöjliga att reda ut "med blotta ögat". Till sin hjälp har funktionärerna därför nu vid nästan alla tävlingar ända ned på lokal ungdomsnivå en målkamera.





Vid målgång räknas placeringar och tider efter när den främsta delen av "bålen" ("torson") nått fram till det tänkta lodräta planet genom den "verkliga" mållinjen. Målfotot visar Abraham Tokazier (närmast kameran) från klubben Makkabia som kom som en klar etta men klassades som fyra p.g.a den rådande antisemitismen. Det är funktionärerna placerar denne på fjärde plats, en eftergift åt de tyska dignitärerna på läktarna.
Jesse Owens kom etta på 100 meter och fick sin olympisk medalj i Berlin 1938, detta trots att Hitler såg loppet.

















Abraham Tokazier f. 28 Sep 1909 d. 7 Apr 1976 begravd Stockholm, Sweden (Sverige)






Happy Jet Lag



My Jet Lag (Avoiding) Formula of combating it is miraculous! 
I fly twice a year to and from Europe. Each time I have sleep problems and my recovery rate is low.

This time, I slept just one hour on the flight from New York. At 3.35 PM on the day of arrival I felt dizzy and wanted to have a short nap. However the telephone rang and my daughter wanted to say something very important.

5 minutes later, 3.40 PM, I was full of energy riding my bike towards City Hall in Stockholm (1.11 mile). Unconsciousness and the Jet Lag were absent!

Simple explanation:
My little girl got married 3.25 PM in the City Hall in Stockholm.

5.33 PM October 25th - No Jet Lag



6.11 PM October 25th

3.55 PM October 26  - after photography
Photographer without Jet Lag!