 |
| Rok Korczakowski 1962. Wydano z tej okazji serię kolorowych znaczków pocztowych z motywami z Króla Maciusia I i pomnika Korczaka wg. Dunikowskiego. |
Ostrożnie, prawda! (to poprzeni blog na ten temat).
70 rocznica powstania Komitetu Korczakowskiego.
Tuż po zakończeniu II wojny światowej zainicjowane zostało – by utrwalić pamięć o Korczaku i jego dokonaniach – gromadzenie ocalałych materiałów i pamiątek.
70 lat temu, w 1946 r roku powstał działający do 1968 r. – Komitet Uczczenia Pamięci Janusza Korczaka utworzony przez ludzi, którzy osobiście i blisko go znali.
W 1948 roku, podczas ZG RTPD w 1948 roku, po zmianie nazwy kontynuował swoją działalność ten pierwszy na świecie Komitet Korczakowski. RTPD to Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. ZG to Zgromadzenie Główne.
 |
| Przewodniczącym Komitetu w 1948 roku został Stanisław Żemis, wychowawca z Naszego Domu. Tutaj w Pruszkowie (1925 r), pierwszy z lewej. |
Przewodniczącym Komitetu został Stanisław Żemis, prezes Zarządu Głównego RTPD. W skład prezydium Komitetu weszli: Marek Arczyński, Wanda Drozdowska, S. Lamotowa, Janina Ładoszowa, Ida Merżan, Igor Newerly – Abramow, Ludwika Oliszewska, Irena Sendlerowa, dr. Józefa Wodzyńska.
Stanisław Żemis był wychowawcą w Naszym Domu w Pruszkowie i widać go na fotografii powyżej, pierwszy z lewej strony.
A co później?
Zapaść
Później była zapaść! - wg. nomenklatury Stowarzyszenia Korczakowskiego w Polsce. Inna nomenklatura to: Zapaść krążenia jest niewydolnością układu krążenia o charakterze ostrym.
A tak naprawdę to były dwie! Zapaść to taka nazwa używana przez Stowarzyszenie Korczakowskie w opisie historycznym tego co było.
Trochę się ta nazwa fenomenu zgadza z opisem w Wiki: Wstrząs – nagły kliniczny stan zagrożenia życia, w którym na skutek dysproporcji między zapotrzebowaniem a dostarczeniem ...
Zapaść I - Lewino-Stalinowska
Po napisaniu przez Aleksandra Lewina pracy pt. Problemy wychowania kolektywnego: refleksje pedagogiczne na tle doświadczeń polskiego domu dziecka i szkoły na Uralu - Warszawa. Państ. Zakł. Wydaw. Szkolnych (PZWS), 1953. - 324 s.
Wiadomo, Polsce Komitet Korczakowski funkcjonował i rozrastał się aż do 1952 roku.
Wtedy to, nagle, w okresie najgorszego stalinizmu poglądy i idee głoszone przez Janusza Korczaka stały się nagle nieaktualne! Makarenko nie powinien mieć konkurencji! Jak to się stało?!
Były bursista Korczaka Aleksander Lewin napisał rozprawę:
Problemy wychowania kolektywnego: refleksje pedagogiczne na tle doświadczeń polskiego domu dziecka i szkoły na Uralu / Aleksander Lewin. Pierwsze wydanie 1953, drugie wydanie 1955 r. Rozprawa gloryfikowała Makarenkę i obrzucała błotem pedagogikę Korczaka. Dzieła i książki Korczaka zostały usunięte z księgarni i bibliotek, nawet szkolnych a te nowowydrukowane poszły na przemiał.
Aleksander Lewin 1955 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski właśnie za tą swoją rozprawę o Makarence i za doświadczenie pedagogiczne.
Wisława Szymborska zapytana o swoja twórczość w okresie stalinowskim odpowiedziała szczerze:
Trudno, tak wtedy pisałam, koniec!
Lewin do końca nie powiedział otwarcie, Mea culpa!
Zapaść II - Antysemicka
Po zapaści I, dopiero na "odwilżowej” fali 1956 r. został odrodzony na nowo Komitet Korczakowski. Wtedy powołał stałą Komisję Archiwalną (1957 r.) i ta na szerszą skalę rozpoczęła zbieranie dokumentów, publikacji, wspomnień, fotografii, a nawet podjęła pierwsze prace bibliograficzne. W Polsce, w 1962 uroczyście obchodzono Rok Korczakowski z okazji dwudziestej rocznicy jego śmierci. W czasie trwania obchodów tego roku została zorganizowana miedzy innymi korczakowska sesja pedagogiczna i Akademia w Teatrze Kameralnym. W prasie i mediach zawrzało od informacji o działalności życiu i dziełach Korczaka. Wydano również z tej okazji serię kolorowych znaczków pocztowych z motywami z Króla Maciusia I.
Ta kolejna "zapaść”, antysemicka, w latach 1968 – 1969, to m.in. zamknięcie i opieczętowanie lokalu Komitetu Korczakowskiego przy ul. Jasnej. Ostatni przewodniczący Komitetu, Michał Wróblewski jest szykanowany przez władze polskie i w listopadzie 1969 roku, podobnie jak wielu innych korczakowców opuszcza Polskę Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, przy którym afiliowany był Komitet Korczakowski.
"Tu zaszła zmiana" używając tytułu opowiadania M. Dąbrowskiej, tak można określic resztę lat 60-tych w działalności komitetu korczakowskiego którego agonia była równoległa z Rządowa fala antysemityzmu w czasie której wielu działaczy komitetu korczakowskiego opuściło Polskę (PRL). Archiwa korczakowskie usunięto wtedy z lokali TPD.
Nalegano na mojego ojca, Michała Wróblewskiego by jako przewodniczący zwołał ogólne zebranie Komitetu Korczakowskiego i zrzekł się pod jakimkolwiek pozorem swego stanowiska (zupełnie jak w okresie stalinowskim. tyle tylko że nie wysyłano na Syberię). Ojciec odmówił zdecydowanie. Kazik Dębnicki* – też członek zarządu – oświadczył, że gdyby Ojciec zwołał takie zebranie, które ma przekształcić Komitet w Stowarzyszenie „juden frei” on przynajmniej w tym udziału nie weźmie! Ojciec się nie poddał a Komitet i tak zamknęli!
Reaktywowanie działalności po zapaści było wymuszone przez zagranicznych korczakowców. Polska wyznaczyła (!) wtedy nowy zarząd. W skład weszła m.in. dr. Jadwiga Bińczycka, pracownik Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego, w Katowicach.
Ten wybór a właściwie dobór to trzecie odrodzenie ruchu korczakowskiego w powojennej Polsce.
*Kazimierz Dębnicki (1919 - 1986), współpracownik „Małego Przeglądu”; dziennikarz, pisarz; działacz ruchu korczakowskiego.
