Monday, March 3, 2025

Trzy języki w Domu Sierot Korczaka - Język polski - Język żydowski - Język hebrajski.


Język hebrajski był używany m.in. z myślą o emigracji do Erec. Prawdopodobnie Towarzystwo "Pomoc dla Sierot" miało także swoje idee na temat nauczania żydowskiego i hebrajskiego. Nauka ta jest wyraźnie podkreślana w "Sprawozdaniach Tow. Pomoc dla Sierot".

Z inicjatywy samych dzieci były w Domu Sierot w Sali Rekreacyjnej również stoliki hebrajskie gdzie dzieci podczas posiłków mówiły wyłącznie po hebrajsku.


Gazeta Michałówka opisana w Mośki, Joski i Srule.

Trzy języki w Domu Sierot Korczaka - Język polski - Język żydowski - Język hebrajski

Język polski był oczywiście dominujacy. Używany przez dzieci i nauczany w Domu Sierot język żydowski był ważny gdyż większość dzieci to były pół-sieroty które na Szabat chodziły "do rodzin" gdzie panował ten język. Te same dzieci opisał Korczak w powieści Michałówka (Mośki, Joski i Srule).


Język hebrajski był używany m.in. z myślą o emigracji do Erec. Prawdopodobnie Towarzystwo "Pomoc dla Sierot" miało także swoje idee na temat nauczania żydowskiego i hebrajskiego. Nauka ta jest wyraźnie podkreślana w "Sprawozdaniach".


Trzy języki występują również w Małym Przegladzie. Oczywiście nie całe teksty lecz poszczególne słowa. Jest to czesto spowodowane brakiem odpowiednika po polsku. Czesc słów takich jak szomrowcy (żydowska organizacja skautowa) i nazwy ich drużyn sa znane wiekszosci czytelników Małego Przegladu. Slowa żydowskie i hebrajskie wystepuja czesto w artykulach reporterskich.


Koncze bo musze zobaczyc co na ten temat napisała Anna Czaajka Landau w nowoodkrytej ksi
ążce o Małym Przeglądzie, kopalni nowych wiadomosci!!

Żydowski i Hebrajski w Domu Sierot były powszechnie używane przez dzieci i bursistów, wychowawców. Żydowski spontanicznie, a hebrajski w sposób bardziej uregulowany. Nauczanie hebrajskiego i żydowskiego jest opisane w Sprawozdaniach Towarzystwa Pomoc dla Sierot.

Z inicjatywy samych dzieci były w Domu Sierot w Sali Rekreacyjnej również stoliki hebrajskie gdzie dzieci podczas posiłków mówiły wyłącznie po hebrajsku.

W Małym Przeglądzie z 25 marca 1927 jest artykuł Jawana zatytułowany "Mosiek‎ ‎hebraista":
"Mosiek‎ ‎postanowił‎ ‎pisać‎ ‎po hebrajsku.‎ ‎Nie‎ ‎zna‎ ‎hebrajskiego‎ ‎lepiej‎ ‎od‎ ‎polskiego:‎ ‎wszędzie‎ ‎sporo‎ ‎błędów,‎ ‎ale‎ ‎przyjemniej...".

Korczak podobnie jak moja mama znali i rozumieli język żydowski ale nigdy używali polskiego odpowiadając. U mojej mamy, prawdopodobnie jak u Korczaka żargon nazywany “Warszawski żydowski” nie był tym pięknym żydowskim używanym w innych stronach Polski i na Litwie.*.

Pisanie, powtarzanie, że Korczak nie znał żydowskiego, jidysz jest powszechnie powielaną nieprawdą.

Żydowski był często wplatany w tekstach po polsku w Małym Przeglądzie, np. w artykułach o życiu w Domu Sierot i żydowskich swi
ętach. Podobnie, słowa hebrajskie były wplatane w publikowanych artykułach.

O żargonie żydowskim w Mośki, Joski i Srule.


Gazeta Michałówka opisana w Mośki, Joski i Srule.

Listy dzieci i rodziców opisane w Mośki, Joski i Srule.

Piosenki po żydowsku w Małym Przeglądzie nr 19 (8 maja 1931) .