Tuesday, May 21, 2013

Jak zacząć sekcję anatomiczną starych zdjęć? Przykład z ulicy Twardej w Warszawie

Ulica warszawska. Jak wiadomo gdzie? Tylko ruiny i sciezki w ruinach?


To samo miejsce co na górnym zdjeciu. Widok na wschód.

Jak zacząć sekcję anatomiczną 

starych zdjęć?

Przykład z ulicy Twardej.


1. Popatrzmy w dół; na ulicę i  na chodnik. Jakim materiałem były pokryte? Nierównomiernym kamiennym brukiem – tzw. „kocimi łbami” czy bardziej nowoczesną prostokątną  kostką brukową ? Jak była profilowana krawędź trotuaru?  Z jakiego typu płyt ułożono chodnik? W jaki wzór geometryczny, deseń? Każdy szczegół ma znaczenie.

2. Czy dostrzeżemy szyny tramwajowe na ulicy? Ile ich jest? Są proste? Skręcają łukiem?

3. Potem podnieśmy głowę w górę ku niebu i obejrzyjmy uliczne latarnie. Jaki to rodzaj latarni, jaki jest kształt? Czy widzimy również jakieś słupy?  Może przewody elektryczne? W prostokącie 3 nie widać nic, ale w 3b widoczny jest słup mocnej konstrukcji, używany do podtrzymywania przewodów elektrycznych linii tramwajowej. W prostokącie 3c  można natomiast wypatrzeć  typowe oświetlenie uliczne widoczne także w kilku innych miejscach na zdjęciu. W środku 5 prostokąta widać czarny kabel zasilający dla tramwajów.

4. Popatrzmy na  budynki na drugim planie. W oddali widać dość typowe kamienice i jeden bardzo charakterystyczny : dom Cedregrena z wieżą, zwany PAST(A). Jasny budynek w z czterema kolumnami to dom przy Placu Grzybowskim nr 8.

5.  A teraz spójrzmy na budynki na pierwszym planie, bliżej. Kościół Wszystkich Świętych na Placu Grzybowskim i kamienica u wylotu Plac Grzybowskiego.

6. Budynek  po prawej stronie to dwupiętrowy dom z balkonem i zabudowanym poddaszem.

7. Numeru domu nie sposób odczytać.

8. Ludzie idą ulicą, bo  trotuar jest zawalony cegłami i gruzem po niemieckim bombardowaniu we wrześniu 1939 roku.

9. Okrycia przechodniów, wskazują na porę roku - późną jesień. Na rękawach palt i płaszczy nie widać  białych opasek. Getto nie zostało jeszcze utworzone.

10. Niemiecki żołnierz polerujący przednią szybę samochodu,  należy prawdopodobnie do Wermachtu. Nie da się odczytać brudnej tabliczki rejestracyjnej auta. Prawdopodobnie numer rejestracyjny rozpoczynał się od liter WH (Wermacht). Niektóre wojskowe tablice rejestracyjne były początkowo malowane ręcznie, białą farbą.
11.  Popatrzmy  powyżej tablicy rejestracyjnej samochodu. Za niemieckim żołnierzem ubranym w ciepły płaszcz widać kolumny domu przy Placu Grzybowskim nr 2.

*  Szczegóły architektoniczne budynków, takie jak mieszkania w mansardach (środkowy dom), charakterystyczne okna albo kominy są ważne, bo można po nich rozpoznać zachowaną do dziś zabudowę, zwłaszcza na ulicach, gdzie kamienice  wyglądają bardzo podobnie.

* Inne szczegóły ważne dla wiwisekcji starego zdjęcia to m.in. kąt padania światła słonecznego i cienia. Zwykle  pomagają określić zarówno porę roku, jak i dnia. Wydaje się , że zdjęcie z żołnierzem Wermachtu zostało robione późnym popołudniem, przed zachodem słońca. Świadczy o tym jasno oświetlony dom przy Placu Grzybowskim nr 2, widoczny w  prawym górnym rogu 10 prostokąta, reszta ulicy pozostaje  w cieniu.



Monday, May 20, 2013

Czy jest w Warszawie ulica albo aleja prof. Tadeusza Kotarbińskiego? albo Kotarbiński i getto ławkowe na Uniwersytecie Warszawskim


Jemu masz się kłaniać powiedziała moja mama. 



Czy jest w Warszawie ulica albo aleja prof. Tadeusza Kotarbińskiego?  Albo mural...


Codziennie Go spotykałem w drodze z Karowej 18 przez skwer koło kościoła Wizytek w pobliżu bocznej bramy wiodącej na Uniwersytet Warszawski. Ja z psem na spacerze, on ze starą skórzaną teczką. Nosił zazwyczaj czapkę z daszkiem. Uśmiechał się czasami na moje pozdrowienie, o ile mnie zauważył, był często głęboko zatopiony w swoich myślach.





Podobno jest plac na Gocławiu, przy Wale Miedzeszyńskim, gdzieś obok Wis
ły
Kotarbiński jest jednak tak samo związany z tym miejscem jak Korczak z nieznaną ulicą na Woli (też z kodem pocztowym).

Gocław (gdzie niedaleko były kolonie letnie dla dzieci Korczaka) to nie śródmieście Warszawy, w którym się prof. Tadeusz Kotarbiński urodził i całe życie pracował!





Codziennie Go spotykałem w drodze z Karowej 18 przez skwer koło koscioła Wizytek w drodze do bocznej bramy wiodacej na Uniwersytet Warszawski. Ja z psem na spacerze, on ze stara skórzana teczka. Nosił zazwyczaj czapke z daszkiem.

Tadeusz Kotarbiński z żoną Janiną




Indeks Marka Szapiro z pieczątką „miejsce w ławkach nieparzystych” – haniebnym świadectwem pełnej legalności tzw. getta ławkowego. Podobną pieczątkę miał w indeksie Leonid Hurwicz, przyszły noblista z ekonomii. Niby wszystko mu było wolno, i książki w bibliotece wypożyczać i uczestniczyć w wykładach i ćwiczeniach i egzaminy zdawać też mu było wolno, tyle że jako studentowi żydowskiego pochodzenia w ławkach nieparzystych…


Pierwsze getto ławkowe wprowadziła Politechnika 
Lwowska w 1936 roku. W 1937 roku Uniwersytet Warszawski. Wszystko odbyło się za zgodą władz uczelni.

Niektórzy profesorowie przyjmowali to zarządzenie 
bez oporu, byli jednak i tacy, którzy demonstracyjnie prowadzili swoje wykłady, stojąc – na przykład starszy już wówczas prof. Ludwik Krzywicki i prof. Tadeusz Kotarbiński. Solidaryzowali się w ten sposób ze studentami Żydami, którzy nie chcieli zajmować wyznaczonych im nieparzystych ławek. 



Czy grająca ławka przed UW w Warszawie to ławka typu „L”, czyli przypomnienie indeksów studentów 

żydowskich ostemplowywanych tą literą? Pieczątka oznaczała prawo siadania tylko na niektórych ławkach z ewej strony (na górze) sal wykładowych.


KOMITET ZARZĄDZAJĄCY KASĄ IM. JÓZEFA MIANOWSKIEGO 1918-1928 Siedzą od lewej: Józef Ujejski, Tadeusz Kotarbiński, Józef Morozewicz, Jan Zalewski, Wacław Baehr, Bolesław Markowski, Franciszek Czubalski, Karol Lutostański, Czesław Witoszyński, Czesław Białobrzeski, Jan Jakubowski





Bez tekstu...

Sunday, May 19, 2013

Korczak - Krochmalnagatan 92 - Wilczynska - Rózyczka - Dzieci - wychowawcy - Who is who ? -When? - Where?









Co ja robię jak nic nie robię

Bawię się 
"Who is who na Krochmalnej 92"



Vad gör jag när jag har "inget att göra"?


Leker spelet:

"Vem är vem på Krochmalnagatan 92"


Nr. 6Józef Arnon, jeden z bursistów z Domu Sierot z lat 1929–1932,  który po opuszczeniu Polski i osiedleniu się w Palestynie, regularnie korespondował z Korczakiem: Po nim "przejal mój Ojciec, Misza Wasserman Wróblewski (Pan Misza) m.in zajecia gimnatyki.


Nr. 5 Salcia Zalcman (Sara Nadin)