Archiwa Korczaka - Kto jest na tym zdjęciu? Ciekawe są bukiety kwiatów i taki trochę specjalny wóz z żelaznym schodkiem. Woźnica? Kto siedzi na koźle, nadzorca fermy Różyczka? Był takowy o nazwisku Koszur.

Kto jest na tym zdjęciu? Ciekawe są bukiety kwiatów i taki trochę specjalny wóz z żelaznym schodkiem. Woźnica? Kto siedzi na koźle, nadzorca fermy Różyczka? Był takowy o nazwisku Koszur. Który to rok? Może to "wynajem" wozu i furmana?

Dwa zdjęcia z tego samego negatywu. Dwa różne teksty na odwrocie.

Roman Wassermann Wroblewski pokazuje dyrektorowi Photo archives - Zvi Oren trzecią malą fotografie wielkosci znaczka pocztowego które jego ojciec "Pan Misza" wysłał do Archiwum. Również to zdjecie jest podpisane. Foto: Helena Brus.

Kiedy i gdzie wiemy (1967 r.) - kto - nie wiemy.

Kto - wiemy, kiedy, gdzie i jak - nie wiemy.

Tuż przed Covidem odwiedziłem Archiwa Korczaka w Izraelu i w Polsce. Jest tam mnóstwo materiałów. W wiekszosci nieopracowanych. Zdjęcia znanych i nieznanych osób z kręgu Korczaka. Niepodpisane, nieopisane albo tylko częściowo.
Planowałem jesienia na nowo pojechać do Izraela, do archiwów izraelskich ale covid mnie zatrzymał. Zamiast 20°C w Izraelu egzystuje w Szwecji gdzie dzisiaj z rana były zamarznięte kałuże.
Zdjęcia i dokumenty i ich opis to fundament dalszej pracy archiwalnej. To w tej chwili najważniejsze!

Znamy chyba juz na pamięć Kodeks z Domu Sierot i Naszego Domu jak również zasady pedagogiki Korczaka wałkowanej i opisywanej przez ostatnie 50 lat.

Tak, ciągnie mnie do Beit Lohamei Haghetaot. Tam do Korczaka, Antka Cukiermana i Cywi, Anielewicza, przyjaciół Korczaka.

Tak ciągnie mnie bardziej do kuchni niż do salonów.

Zaproszenie na ostatnie przedstawienie w Getcie Warszawskim - w Domu Sierot Korczaka na ul. Siennej 16.  Pod tym adresem "Kuchnia" mieścił się tajny kibuc organizacji chalucowej na Dzielnej 34 prowadzonej m.in. przez Cywię Lubetkin i Icchaka Cukiermana.  W wykładach w kibucu brali udział i Janusz Korczak (18 stycznia 1942 r) i Stefa Wilczyńska (20 stycznia 1942 r.). Zaproszenie jest pisane, adresowane ręką Stefy Wilczyńskiej: P. Cywia = Pani Cywia Lubetkin, P. Ichak = Pan Icchak Cukierman, P. Sara = ? Dlaczego "Kuchnia"! Poprzednio myślałem ze to chodzi o wejście kuchenne. To chodziło jednak o tajne nauczanie które skupiało się w kuchniach dla dzieci, świetlicach przy schroniskach dla przesiedleńców i tzw. kącikach w blokach mieszkalnych. Linka do dokumentu.

W Polsce Pracownią naukową Muzeum Warszawy - Korczakianum kieruje Marta Ciesielska. Cudowna i unikana kobieta, również jeżeli chodzi o znajomosc Korczaka i zasobów różnych zbiorów.

W opisie Korczakianum jest opis "Zbiorów": mają charakter tematyczny: skupiają różnorodne materiały dotyczące biografii Korczaka i instytucji Korczakowskich, zarówno oryginalne, jak i „wtórne”, czyli obok archiwaliów – dokumentów, rękopisów, maszynopisów na prawach rękopisów – także kopie (foto/kserokopie, nawet odpisy); wydawnictwa książkowe dawne i współczesne, druki ulotne, wycinki prasowe, fotografie (oryginały i reprodukcje) itp.

Spora część źródeł już rozpoznanych jest bowiem rozproszona po rozmaitych zbiorach instytucjonalnych (archiwa, biblioteki, stowarzyszenia) i prywatnych, w Polsce i poza jej granicami (ścisła zagraniczna współpraca łączy Korczakianum z drugim w świecie Archiwum Korczakowskim – w Izraelu, działającym w Beit Lohamei Haghetaot/Dom Bojowników Gett).

Materiały dokumentujące rodowód Korczaka i podstawowe dane o jego biografii, których kopie posiada Korczakianum, znajdują się w: państwowych archiwach Kalisza, Lublina, Poznania, Warszawy; Centralnym Państwowym Archiwum Historii Wojskowości w Moskwie; bibliotekach Uniwersytetów w Erfurcie, Warszawskiego i Jagiellońskiego; Bibliotece Narodowej, Głównej Bibliotece Lekarskiej, Bibliotece Szkoły Głównej Handlowej.

Korczakianum gromadzi, bada, udostępnia i popularyzuje materiały dokumentujące spuściznę życiową Janusza Korczaka [Henryka Goldszmita, 1878-1942] – jego biografię osobistą, dorobek pisarski; dzieje instytucji przezeń tworzonych i współtworzonych; losy ludzi z najbliższego kręgu; polską i zagraniczną recepcję dzieła oraz postaci.

Główne kierunki działalności Korczakianum to gromadzenie i opracowywanie zasobów Archiwum Korczakowskiego oraz innych zbiorów (np. księgozbiór, dokumentacja mechaniczna).

Od 2014 roku ośrodek Korczakianum jest – Pracownią naukową Muzeum Warszawy - Korczakianum kieruje Marta Ciesielska.

Bajla i Emilja - Bajla Gelblung i Emilja (Emilia) Plater - Legendy żyjące własnym życiem.

Emilja znana z wiersza Adama Mickiewicza Śmierć pułkownika. Emilia Plater to bohaterka Powstania listopadowego. Utwór jest zbudowany z pięciu zwrotek. Trzy z nich mają po osiem wersów, czwarta ma ich siedem, a ostatnia tylko pięć. Rymy układają się w schemat krzyżowy. W ostatniej zwrotce poeta odkrywa, że umierający pułkownik to kobieta.


Lecz ten wódz, choć w żołnierskiej odzieży,
Jakie piękne dziewicze ma lica?
Jaką pierś? – Ach, to była dziewica,
To Litwinka, dziewica-bohater,
Wódz Powstańców – Emilija Plater!


Ignacy Domeyko tak opisywał Plater w pamiętnikach: niskiej urody, blada, niepiękna, ale okrągłej, przyjemnej, sympatycznej twarzy, błękitnych oczu, kształtnej, ale niesilnej budowy; była poważną, bardziej surową, niż ujmującą w obejściu się, mało mówiąca i spojrzeniem nakazująca dla siebie należne względy i przyzwoitość. Po śmierci została wyidealizowana w rozpowszechnionych litografiach i obrazach.

Bajla Gelblung znana z wiersza i fotografii zrobionej po spotkaniu Armii Czerwonej i wojsk Wehrmachtu w Brześciu Litewskim bohaterka chyba stworzona po wojnie dzięki tekstowi pod zdjęciem zrobionym przez oddział propagandy Wehrmacht. Niby ujęta z bronią, bandytka z Getta Warszawskiego, dowódca gangu bandytów.
Oczywiście wiemy ze nie uciekła z transportu z Getta Warszawskiego bo takiego nie było ale pozostaje pytanie kim naprawdę była. Niejaki Bobrowski opisał ją w wierszu, wierszu który był następnie analizowany ze względu na wszystkie inne wartości ale nie te historyczne! A tak to to fotografia z gazety to chyba pierwszy dokument o widocznie już planowanym Getcie Warszawskim.

J. Bobrowski 

Raport

Bajla Gelblung

zbiegła w Warszawie

z transportu z getta,

dziewczyna

szła lasami,

uzbrojona, partyzantkę

ujęto

w Brześciu Litewskim,

nosiła wojskowy szynel (polski),

przesłuchana przez niemieckich

oficerów, jest zdjęcie, oficerami są młodzi

ludzie, nieskazitelnie umundurowani,

z nieskazitelnymi twarzami,

ich postawa

jest bez zarzutu.

Bericht 

Bajla Gelblung,
entflohen in Warschau
einem Transport aus dem Ghetto,
das Mädchen
ist gegangen durch Wälder,
bewaffnet, die Partisanin
wurde ergriffen
in Brest-Litowsk,
trug einen Militärmantel (polnisch),
wurde verhört von deutschen
Offizieren, es gibt
ein Foto die Offiziere sind junge
Leute tadellos uniformiert,
mit tadellosen Gesichtern,
ihre Haltung
ist einwandfrei.

Balja Gelblung z lewej - fotografia Heinz Boesig, Wehrmacht (1939). Emilja Plater, z prawej według François le Villaina.

Bajla i Wehrmacht

Emilja i kosynierzy

Polscy żołnierze, do niewoli, w takim samym mundurze jaki miała Bajla.

Gen. Heinz Guderian i gen. Siemion Kriwoszein (po prawej) odbierają radziecko-niemiecką defiladę w Brześciu 22 września 1939, źr. Bundesarchiv.

22 września 1939 roku w Brześciu nad Bugiem odbyła się wspólna defilada wojsk niemieckich i sowieckich. Armie sprzymierzone przeciwko Polsce urządziły pokaz siły i triumfu nad narodem polskim.

Bajla och Blumka - Historien om Bajla Gelblung och lite om Emilija Plater också en i polsk soldatuniform

Alla mina 7 barnbarn har ett smeknamn. Det sista barnbarnet som anlände på morgonen igår skulle också få ett, ett som börjar på B.

Bajla förnamnet liksom Blumka lever inte längre. De flesta med de namn mördades under Förintelsen. Därefter ingen kallade sina barn med de namn, judiska namn.

Blumka blev till sist mitt val för det var barnbarn nr. 7 och 7 var också Janusz Korczaks siffra. Han bland annat uppdelade sitt liv i "7-perioder".

Bajla namnet har jag sett på flera DP-2 kort från olika läger. Därefter igår slog jag upp Bajla på internet och den första Bajla som kom upp var Bajla Gelblung. Bajla tillfångatogs av tyskarna som träffades den 17 september 1939 vid floden Bug och hade där en gemensam parad i staden Brest-Litovsk. Staden som skulle vara den nya tysk-ryska gränsen.

Se videon från den gemensamma paraden med General Heinz Guderian and överste Semyon Krivoshein. Den förstnämnde var yrkesofficer och talade flytande polska och ryssen som var befälhavare av en tanktrupperna blev senare känd för sina insatser vid Kursk-slaget efter vilket blev det klart vem som skulle vinna andra världskriget.

Paraden
https://www.youtube.com/watch?v=S6gg1z5DovI

Det speciella med bilden ovan var att Bajla hade polsk soldatuniform. Det andra är den beskrivning i tidningen. På den tiden fanns inget getto i hela Polen och Bajla kunde inte vara en kämpe. Varför hade hon uniformen på sig vet ingen. Kanske var det tyskarnas påhitt i propaganda kriget. Redan under 3 veckan som kriget pågick!

Original-Titel: "Jüdisches Flintenweib als Anführerin gemeiner Mordbanditen
Von den deutschen Truppen wurde in der Nähe von Brest-Litowsk diese Warschauer Ghettojüdin Bajla Gelblung aufgegriffen. Sie versuchte in der Uniform eines polnischen Soldaten zu flüchten und wurde als Anführerin einer der grausamsten Mordbanden wiedererkannt. Trotz ihrer echt jüdischen Frechheit gelang es ihr nicht, die Verbrechen abzuleugnen."
PK-Bösig/Ehlert (Scherl) [Heinz Boesig / Max Ehlert]
21.9.1939 [Herausgabedatum]

Originaltitel: "Judiskt kvinnligt vapenbärare, ledaren för mordbanditer

Denna judiska Bajla Gelblung i Warszawa-gettot plockades upp av de tyska trupperna nära Brest-Litowsk. Hon försökte fly i uniformen till en polsk soldat och erkändes som ledare för ett av de grymaste mordbanden. Trots hennes verkligt judiska fräckhet kunde hon inte förneka brotten.

" PK-Bösig / Ehlert (Scherl) [Heinz Boesig / Max Ehlert]

9/21/1939 [utfärdandedatum]

En grupp polska soldater som går mot de nya segrare - tyskar och ryssar.

J. Bobrowski 

Bericht 

Bajla Gelblung,

entflohen in Warschau
einem Transport aus dem Ghetto,
das Mädchen
ist gegangen durch Wälder,
bewaffnet, die Partisanin
wurde ergriffen
in Brest-Litowsk,
trug einen Militärmantel (polnisch),
wurde verhört von deutschen
Offizieren, es gibt
ein Foto die Offiziere sind junge
Leute tadellos uniformiert,
mit tadellosen Gesichtern,
ihre Haltung
ist einwandfrei.

Raport

Bajla Gelblung

zbiegła w Warszawie

z transportu z getta,

dziewczyna

szła lasami,

uzbrojona, partyzantkę

ujęto

w Brześciu Litewskim,

nosiła wojskowy szynel (polski),

przesłuchana przez niemieckich

oficerów, jest zdjęcie, oficerami są młodzi

ludzie, nieskazitelnie umundurowani,

z nieskazitelnymi twarzami,

ich postawa

jest bez zarzutu.

Ovan, poesi på grund av feltolkning av underskriften under Wehrmachts foto.

Historien of Emilja Plater, om hennes liv och död som publicerades i den polska pressen, sk dikter av kända poeter bidrog till hennes växande berömmelse. Bilden av jungfrukrigaren blev populär och blev en symbol för Novemberupproret. Adam Mickiewicz förevigade henne i sin 1832-dikt, Śmierć pułkownika (Öfverstes död ). I den dikten, beskrivningen av hennes död är en ren poetisk fiktion.  I dikten blir Plater en överste, upprorets ledare förkläd till en man. Nu när hon dör upptäcker man hennes jungfrulig  skönhet som kvinna.

Lecz ten wódz, choć w żołnierskiéj odzieży,
Jakie piękne dziewicze ma lica?
Jaką pierś? — Ach, to była dziewica,
To Litwinka, dziewica–bohater,
Wódz Powstańców — Emilija Plater!

Men den här ledaren, trots att i soldatuniformen,
Vilket vackert jungfruligt ansikte han har?
Vilka bröst? - Ack, det var en kvinna, en jungfru,
En litauisk jungfruhjälte,
Upprorets befälhavare - Emilija Plater!

Öfverstens död / öfversättning Alfred Jensen
ORIGINALTITEL Śmierć pułkownika
ORIGINALSPRÅK Polska
VARIANTTITEL Överstens död
INGÅR I Finsk tidskrift. – 45 (1898), s. 441-442
Även i: Polen i svensk lyrik, antologi, utgiven av K.G. Fellenius, Stockholm : Seelig, 1935, s. 150-151

Balja till vänster och Emilja till höger

Emilja bland sina soldater (utan att gömma sin kvinnlighet).

Polska sedlar från 1930-talet med Emilija Plater

Bergen-Belsen - Last evacuation trains - Himmler - Truce - What happened during one week of April 1945 - Epilog with Bernadotte and Himmler

Two blindfolded German officers are led through British lines after the conclusions of negotiations for a truce, under which it was agreed that a 48 square kilometre area around the camp was to be evacuated and placed out of bounds to combatant units of both sides other than those engaged in relief work at the camp.

 
Lieutenant Colonel R Taylor (left) of 63rd Anti Tank Regiment Royal Artillery discusses the terms of the truce with his staff and two German officers (Oberst Harries centre).


German troops being released back into their own lines as part of the truce agreement.

Agreement between the Commander of Bergen Military Training Area and the Chief of Staff of the opposing English (British) Corps.

Bergen 12 April 1945.

Agreement between the Commander of Bergen Military Training Area and the Chief of Staff of the opposing English (British) Corps.

The Camp Commander has an order from the Reichsführer S.S, for obvious reasons, to surrender Bergen Camp along with two S.S. Concentration Camps (containing approximately 60 000 Prisoners) and the Hungarian Troops and their families to the English (British) Armed Forces to prevent further fighting in this area.

Details are as follows:

1.) The area detailed on the map marked with black crosses at the road entry points is designated a neutral zone.

2.) Both sides agree to carry out all necessary actions to ensure no conflict, the use of heavy weapons, or air raids occur within, or into, this area.

3.) If possible, withdrawing German troops will not enter the neutral zone.

4.) The German Armed Forces will deploy warning signs at the points indicated with black crosses on the map. These signs are to display the warning 'Danger Typhus' to the outside of the area, and 'End of Typhus Area' on the inner side.

5.) The German Armed Forces is responsible for:
a) The custody of the prisoners and the detachment of S.S. Guards until 1200 hrs 13 April 1945. Any remaining S.S. Guards after this time are to be treated as Prisoners of War.
b) Continuation and management of the supply facilities.
c) Continuation and management of the Telephone Exchange until the English (British) Armed Forces take over.

6.) The German and Hungarian guards are to wear white armbands on the left lower arm. They are not to carry out any offensive action against the English (British) Armed Forces. On the other hand the English (British) Armed Forces are commited to allow these armed guards and supply personnel unhindered withdrawal to German lines, complete with their weapons, equipment and vehicles after six days of taking control of the camps. 

7.) The S.S. Supply and Administration personnel, the camp Doctor and those who supply food and sanitation will carry out their duties until relieved by the English (British) Armed Forces.

8.) The Hungarian troops and their families were given sufficient food on 10 April 1945 to last four weeks. The supply of additional food, if necessary, is the responsibilty of the English (British) Armed Forces.

9.) The spirit of these negotations is to prevent a disaster for both opposing forces and the local civilian population caused by escaping prisoners.

Both parties declare to carry out all necessary actions to fulfill this agreement as longer as they do not hamper war activities. 

Signed 

Harries (Colonel, Commander Bergen-Belsen barracks), Schmidt (Colonel Hanns Schmidt ) , Grosan (Colonel Erhard Grosan, Commander Tank Training School Bergen-Belsen Barracks), Taylor-Balfour (Brigadier, Chief. of Staff, British VIII Corps)

The German envoy that appeared at the British-German front line (not known the exact day) and explained for British that they are close to a big concentration camp and that there is an ongoing typhus epidemi there. He wanted to declare it an open area, thereby avoiding any fighting that might allow the inmates to escape and spread disease to soldiers of both sides as well as local civilians. The truce was accepted, and on 12 April a 48-square-kilometre exclusion zone was placed around the camp, and the area declared neutral. The German, and Hungarian soldiers would be allowed to march back to their own lines with their weapons. On April 15th British troops entered the Bergen-Belsen camp.


Just before the truce agreement recommended by Himmler the command of Bergen-Belsen decided to transfer several thousands of prisoner by three trains. The first train left the Bergen-Belsen on April 6 and the last on April 9 1945, each one with approximately 2 500 inmates. Only the second train from April 7th reached Theresienstadt on 21st April 1945.


11 days after truce agreement concerning Bergen-Belsen, on April 23rd Himmler met Bernadotte in Lübeck probably sarcastically told Bernadotte to transport whoever he wants and wherever he wants without any restrictions. He knew that the war was over and he was not in power. He could say take them to the Moon if you like.

Refleksje - Korczak - Refleksje Korczaka z 1938 roku. Cztery (4) stony Refleksji czyli trzeba finansowo popierać Towarzystwo "Pomoc dla Sierot"

Refleksje Korczaka z 1938 roku. 

Cztery (4) strony Refleksji czyli trzeba finansowo popierać
Towarzystwo "Pomoc dla Sierot".

Czy Korczak opisuje na pierwszej stronie wszystkie swoje bóle fizyczne? A telefon pod który trzeba dzwonić by przysłali inkasenta - telefon Towarzystwa?

Jeżeli stary niezaradny Żyd ma w dodatku kupę dzieci na karku i boli go serce, i nie tylko serce, ale nogi i krzyż, i widzi, że już nie ma sił?

9

A jeżeli to nie jest Żyd, tylko Żydówka? Jej, do stu lat, wcale nie jest lżej.

10

Czy jest coś jeszcze gorszego? — Dlaczego nie? — Tego nigdy nie brak.

11

Bo jeżeli ten Żyd albo Żydówka mają własnych curesów do ciężkiej choroby, ale on czy ona są członkami Pomocy dla Sierot i widzą, że ilość członków towarzystwa i ofiar, i składek zmniejsza się — co wtedy?

Ta Żydówka i ten Żyd jednak wierzą w cuda i wierzą w Boga — więc oni są trochę wariaci też — i widzą, że jednak są jeszcze poczciwi Żydzi, że biją i tłuką jeszcze dobre żydowskie serca i można nie spod ziemi wydostać, ale można pukać — i nie płyną, ale kapią jednak i nowe deklaracje, i pomoc w naturze, i są nawet — (mam świadków) tacy, co sami telefonują pod nr 624-01 i proszą o przysłanie inkasenta. Są i tacy ludzie, i takie ekscentryczne zdarzenia też.

Teraz już każdy rozumie, po co jest ta impreza.

21

Nadchodzi zima. Kasa — wrogowi nie życzę — pusta. — Więc dlaczego właśnie teraz nie ma stać się cud? Dlaczego ma być to najgorsze, że już nie ma nic gorszego — że — (już mówiłem) nie dadzą ci, co mają, mogą i powinni?

22

I dlaczego nie ma racji bytu dziś taki wariat też, co chodzi, patrzy, słucha, czyta; a pomimo to nieuleczalnie ufa i wierzy?

23

Skończyłem. Firma nasza już egzystuje 30 lat. Solidnie obsługuje klientelę. — Wydaje na każdą składkę i ofiarę kwit — to są amulety, talizmany, maskoty, które przynoszą życie, zdrowie, szczęście i powodzenie. — Ja nie kłamię. — Proszę mi ufać. — Powiadasz, że nie ma cudów? — Są.

Ta Żydówka i ten Żyd jednak wierzą w cuda i wierzą w Boga — więc oni są trochę wariaci też — i widzą, że jednak są jeszcze poczciwi Żydzi, że biją i tłuką jeszcze dobre żydowskie serca i można nie spod ziemi wydostać, ale można pukać — i nie płyną, ale kapią jednak i nowe deklaracje, i pomoc w naturze, i są nawet — (mam świadków) tacy, co sami telefonują pod nr 624-01 i proszą o przysłanie inkasenta. Są i tacy ludzie, i takie ekscentryczne zdarzenia też.

 

Operation Hanibal - M/S Homberg - Malmö-dumpning

Hannibalaktionen - Evakuering från Pillau.

Den stora offensiven på östfronten startade med Warszawas befrielse i januari 1945. Därefter, på lite över två veckor hade Röda armén avancerat 480 kilometer från Wisla floden till Oder, bara 69 kilometer från Berlin.

Samtidigt så sändes ett stort antal tyska fartyg av varierande storlek för att transportera trupper och flyktingar undan den annalkande östra frontlinjen. Röda Armén avancerade snabbt västerut men kustområderna var kvar i tyska händer. Civilbefolkningen, den inhemska och de nyinflyttade tyskar drabbades ofta hårt av sovjetsoldaternas hämndbegär. Då Röda Armen skurit av alla land- och järnvägar västerut återstod sista möjlighet att retirera sjövägen, se nedan kartan från december 1944, således före Wisla-Oder offensiven.

Bara 4 dagar efter att den stora offensiven på ostfronten startade den 17 januari 1945 då huvudstaden Warszawa erövrades av de polska och ryska styrkorna hade amiral Karl Dönitz den 21 januari 1945 beordrad Operation Hannibal. Operation Hannibal var en evakuering av civila och även militära i Baltikum. Allt från krigsfartyg, stora färjor till små öppna fiskebåtar sattes in i det mastodonta massevakueringen. Över två millioner civila och ett par hundra tusen tyska militärer  räddades under Andra världskrigets sista månaderna. Bland fartyg som deltog i Hannibaloperationen fanns ett motorfartyg M/S Homberg.

Vid krigets slutskede transporterade M/S Homberg mellan 10 000 - 15 000 av de flyende från öst till Tyskland och till Danmark. Först den 5 maj 1945 trädde den tyska kapitulationen i kraft i Danmark och 23 maj innebar slutet av Dönitz regering som arresterades i Flensburg. I Danmark hade man stora problem med tusentals tyskar, både civila och militärer. Man ordnade slutna läger för de.

Efter att ha deltagit i Hannibal aktionen har M/S Homberg lägat i den danska hamnen Nyborg på Fyn. Nyborg liksom resten av Danmark var fortsättningsvis ockuperad av Nazityskland. Strax efter Nazityskland kapitulation kom M/S Homberg till Flensburg den 6 maj. Det är inte känt var M/S Homberg befann sig fram tills dess. Den 10 maj 1945 gav sig M/S Homberg iväg från Flensburg med omkring 1 360 utmärglade koncentrationslägerfångar ombord. 

Vilka var de? De flesta var tidigare fångar i koncentrationslägren Neuengamme nära Hamburg och Stutthoff nära Danzig.  De fråm Stutthoff kom sjövägen medan de från koncentrationslägret Neuengamme. Neuengamme lägret hade nästan helt evakuerats mellan den 20 och 26 april och fångarna hade förts till Lübeck och en del till lägret Stalag X - Sandbostel. Många av de som förflyttades till Lübeck kom senare till Sverige med UNRRAs Vita Båtar. Därefter, mellan 29 och 30 april lämnade omkring 600 fler fångar Neuengamme i mindre grupper. De kunde dock inte längre nå Lübeck utan fortsatte istället till Flensburg, där de stötte på fångarna från Sandbostel i Flensburg-Weiche. Den 4 maj fördes alla fångar i Flensburg området till Flensburgs hamn och sattes ombord på den tyska ångfartyget Rheinfels. Fångarna på Rheinfels släpptes inte av britterna förrän den 10 maj då de fördes över på M/S Homberg och fördes till Malmö dit fartyget anlände den 11 maj.


Jag rapporterar lydigt att jag är från hamnkaptenen och chefen marinkontoret herr Kpt.v. R a m m de fick order, att ombesörja och övervaka avfärd av ca. 1350 utländska koncentrationslägerfångar militär. Avfärd planerad för torsdagen de 10 maj, klockan 8.00. Fångarna skall enligt Röda Korsets order komma från fartyget "Rheinfels" till fartyget "Homberg"  för att transporteras till Malmö.Påstigningen började vid 8-tiden. Först och främst sattes alla sjuka och utanför fartygets lastutrymme ryms. Detta följdes sedan kliva över de återstående fångarna. Inga svårigheter, problem inträffade.

Fartyget ”Homberg” är försett med tillräckligt proviant. Två gulaschkök har blivit provisoriskt monterade på övre däck. För anmälan förordnades 1 tjänsteman och 20 poliser Plenbburg-polisen rapporterade. Enligt befälhavarens rapport fartyget "Rheinfels" blev Rom 11 den natten. Fem ryssar döda. (Orsak: Tvist och Röda Korsets paket). De döda övertogs av Flensborgspolisen. Ångaren "Homberg" lämnade ångbåten "Rheinfels" omkring 1215 och följde Marach Malmö. Lots beställdes till Holnis vid 12-tiden

Fångarna från koncentrationslägret Stutthoff kom till Flensburg med pråmen Ruthsom drogs av en bogserbåt med namn Pregel. Av de mer än 1 000 fångar som gick ombord från koncentrationslägret Stutthof nära Danzig, överlevde endast 630 resan. En del av de har skjutits av de tyska vakterna och en del dog av utmatning.

Citat:

"3 maj. På morgontimmarna nådde Hitlers efterträdare Dönitz och hans följe marinanläggningarna i Mürwik.... Pråmen Ruths resa slutar vid middagstid i Mürwik, bara några meter från Dönitz officiella bostad. Av de mer än 1 000 fångar som gick ombord från koncentrationslägret Stutthof nära Danzig, överlevde endast 630 resan. Kropparna av 26 fångar begravs provisoriskt på Fahrensodde strand efter att de andra har överlämnats till Östersjön. Det är många lik som flyter i vattnet nu för tiden... Fredag ​​4 maj: Klockan 9:30 nådde en annan transport från koncentrationslägret Neuengamme tågstationen. Fångarna ropar efter vatten från boskapsbilarna... Den genomströmmande ångaren Rheinfels som ligger i hamnen rekvireras som inkvarteringsläger. Slutligen trängs 1 600 fångar och 100 SS-vakter på skeppet... Torsdag 10 maj: Klockan 12.15 lämnar motorfartyget "Homberg" med 1 350 utländska koncentrationslägerfångar ombord hamnen till Malmö.

Hannibalaktionen - Evakuering från Pillau.

dec 1944