Sunday, October 22, 2017

Powojenny żydowski Dom Dziecka w Otwocku i Bricha - בריחה

Zdjęcia Dawida Szymina - David "Chim" Seymour z domu który kiedyś należał do jego rodziców a po wojnie był żydowskim domem dziecka są dla mnie bardzo mocne.

Zdjęcia Dawida Szymina - David "Chim" Seymour z domu który kiedyś należał do jego rodziców a po wojnie był żydowskim domem dziecka są dla mnie bardzo mocne.

Na prawym zdjęciu, 1/4 dzieci to chłopcy. Prawie wszystkie dzieci na zdjęciu są jasnowłose.
Tylko moja mama i jej siostra które były jasnowłose i miały niebieskie oczy przeżyły Zagładę, trzecia siostra, Sabina, była szatynką i miała ciemne oczy....

Żydowskie domy dziecka w Polsce po drugiej wojnie światowej to do tej pory raczej niezbadany fragment powojennej historii polskich Żydów.
Żydowskie domy dziecka działały teoretycznie do przełomu roku 1949 i 1950, kiedy to upaństwowiono wszystkie instytucje żydowskie. Prawie wszyscy wychowankowie żydowskich domów dziecka wyjechali do Izraela 1945-1949 i 1956-57.
.
Wyjazdem dzieci do Izraela (Eretz Israel) zajmowała się m.in. w pierwszym okresie organizacja Bricha. W styczniu 1945 roku do tej organizacji dołączył się Icchak Cukierman, przyjaciel Korczaka.

Według danych, Brichy między VIII 1945 a końcem VI 1946, z pomocy tej organizacji w emigracji z Polski skorzystało 46 000 Żydów. Szacuje się, że tylko w VII i VIII 1946 Polskę. czyli po Pogromie Kieleckim. opuściło 73 000 osób, w ogromnej większości dzięki pomocy Brichy. 


To Izak Cukierman wracając z delegacją rządową samolotem z pogrzebu ofiar pogromu, wywalczył w trakcie tego lotu "furtkę emigracyjną" na granicy z Czechosłowacją dla polskich Żydów pragnących wtedy ratowac życie uciekajac z Polski. Około 100.000 - 200 000 osób skorzystało z tej możliwości, nie chcąc w przyszłosci dzielic losu pomordowanych w Kielcach. 

W sumie ok. 170 000 polskich (i 250 000 europejskich) Żydów wyemigrowało do Eretz Israel z asystą Brichy.

W opracowaniach dotyczących omawianego okresu – poświęcono żydowskim dzieciom jedynie wzmianki. Bardziej obszernie to opisuje artykuł Bartosza Zawady - Żydowski Dom Dziecka w Otwocku 1945 -1948, Kwartalnik Historii Żydów, 2005, nr 1, 69-82.  Dom w Otwocku opisany jest w pracy magisterskiej Hanny Zielińskiej, "Bo tam jednak było życie. Powojenny żydowski Dom Dziecka w Otwocku. Próba monografii", 2006.