 |
| Ze sprawozdania T.K.L za rok 1909 wynika że Korczaka działalność kolonijna jako wychowawcy, połączona była bezpośrednio z jego działalnością jako lekarz. To dotyczyło wielu lekarzy zorganizowanych w T.K.L. Goldszmit jest wymieniony wśród 19 lekarzy którzy po zakończonych turnusach kolonijnych udzielali pomocy lekarskiej. 409 dzieci zostało przyjętych przez lekarzy specjalistów i dentystów, i w lecznicach i prywatnie. Dzieci zostały również szczepione przeciwko ospie. |
Zrobiłem samowolnie po przeczytaniu książek Korczaka o koloniach w Wilhelmówce i Michałówce jakieś szybkie uproszczenie nie wchodząc w dalsze detale. Wilhelmówka - dzieci polskie a Michałówka to dzieci żydowskie. Myślałem również że to dwie różne organizacje, towarzystwa zajmowały się projektem wysyłania dzieci miejskich na kolonie letnie.
Tak że zwalam winę na Korczaka który rozpoczął pracę na koloniach jako wychowawca (dozorca - ówczesna nazwa funkcji) w końcowej fazie studiów medycznych. W 1904 i 1907 roku prowadził kolonie dla dzieci żydowskich w ośrodku wakacyjnym „Michałówka” w miejscowości Daniłowo-Błędnica (gubernia łomżyńska), w pobliżu stacji Małkinia. Nazwa kolonii pochodzi od imion synów Erlicha i Endelmana, ofiarodawców 14 morgów zalesionego gruntu, na którym wspomniane wybudowało kolonię.
Jak trafił Henryk Goldszmit do Towarzystwa Kolonii Letnich (T.K.L.) w Warszawie? Prawdopodobnie poprzez dwóch lekarzy ze szpitala Bersonów i Bermanów gdzie Henryk Goldszmit odbywał praktyke podczas studiów medycznych: Juliana Kramsztyka członka zarządu T.K.L. i Izaka Eliasberga, członka T.K.L.
Julian Kramsztyk był ordynatorem oddziału chorób wewnętrznych Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów.
Warto dodać, że Korczak pracował jako wychowawca podczas kolonii dla chłopaków chrześcijańskich w „Wilhelmówce” (1908).
Pamiętnik Towarzystwa Kolonji Letnich w Warszawie za Rok ... R. 31 (1912), wyd. 1913
Pamiętnik Towarzystwa Kolonji Letnich w Warszawie za Rok ... R. 31 (1912), wyd. 1913
Ze sprawozdania T.K.L za rok 1909 wynika że Korczaka działalność kolonijna jako wychowawcy połączona była bezpośrednio z jego działalnością jako lekarz. To dotyczyło wielu lekarzy zorganizowanych w T.K.L. Goldszmit jest wymieniony wśród 19 lekarzy którzy po zakończonych turnusach kolonijnych udzielali pomocy lekarskiej. 409 dzieci zostało przyjętych przez lekarzy specjalistów i dentystów, i w lecznicach i prywatnie. Dzieci zostały również szczepione przeciwko ospie.
Wszechstronna działalność połączona z kolonijnymi doświadczeniami stała się dla Korczaka „abecadłem praktyki wychowawczej”, zaowocowała w postaci dwóch książek kolonijnych: „Mośki, Joski, Srule” (1909) oraz „Józki, Jaśki i Franki” (1910).
Henryk Goldszmit - Korczak był aktywnym członkiem Towarzystwa Kolonii Letnich. W Towarzystwie Kolonii Letnich wielu członków oprócz dra. Markiewicza było lekarzami, m.in. dr. Eliasberg i dr. Natanson i dr. Endelman którzy byli jednocześnie aktywni w Domu Sierot.
Największe lata prosperity w fabryce naczyń emaliowanych "Wulkan" przypadają na okres 1912–1914 kiedy to fabryka zatrudniała około 3 tys. osób.
Fabryka Izraela Poznańskiego w Łodzi – pełnowydziałowa fabryka włókiennicza przetwórstwa bawełny w Łodzi, wzniesiona w latach 1872–1892 która była największą fabryką kalisko-mazowieckiego okręgu przemysłowego.
Konieczność niesienia pomocy dzieciom potrzebującym była w końcu XIX w. równie bezdyskusyjna, jak dzisiaj. I podobnie jak dziś idea ta łączyła ludzi z najróżniejszych środowisk. Organizację kolonii dla dzieci, w założonym przez dr. Markiewicza Towarzystwie, wspierali zarówno katolicy, ewangelicy, jak i postępowi Żydzi, a także przedstawicie inteligencji, burżuazji przemysłowej i arystokracji. Organizację wspierały również przedsiębiorstwa, m.in.: żyrardowska fabryka „Hielle i Dietrich”, łódzka fabryka Izraela Poznańskiego, warszawska fabryka „Wulkan” oraz fabryka „Wedla”.
Na początku XX w. Towarzystwo posiadało już pięć własnych ośrodków zwanych „koloniami”. Wszystkie zostały sfinansowane przez prywatnych donorów. Dwie pierwsze – tzw. Wilhelmówkę i Zofiówkę (obie w guberni łomżyńskiej) – ufundowali spadkobiercy niemieckiego przedsiębiorcy W. E. Rau’a. Po wybudowaniu tych ośrodków Towarzystwo uznało za niezbędne powołanie specjalnej kolonii dla dzieci żydowskich – tak powstała tzw. Michałówka (również w guberni łomżyńskiej), sfinansowana przez spadkobierców Michała Endelmana.
W następnych latach powstały kolejne dwa ośrodki - w Ciechocinku (wzniesiony kosztem Hipolita Wawelberga) oraz w Lesznie (sfinansowane przez małżeństwo Bersonów), z których korzystały zarówno dzieci chrześcijańskie, jak i żydowskie.
Wszechstronna działalność połączona z kolonijnymi doświadczeniami stała się dla Korczaka „abecadłem praktyki wychowawczej”, zaowocowała w postaci dwóch książek kolonijnych: „Mośki, Joski, Srule” (1909) oraz „Józki, Jaśki i Franki” (1910).
Henryk Goldszmit - Korczak był aktywnym członkiem Towarzystwa Kolonii Letnich. W Towarzystwie Kolonii Letnich wielu członków oprócz dra. Markiewicza było lekarzami, m.in. dr. Eliasberg i dr. Natanson i dr. Endelman którzy byli jednocześnie aktywni w Domu Sierot.
Największe lata prosperity w fabryce naczyń emaliowanych "Wulkan" przypadają na okres 1912–1914 kiedy to fabryka zatrudniała około 3 tys. osób.
Fabryka Izraela Poznańskiego w Łodzi – pełnowydziałowa fabryka włókiennicza przetwórstwa bawełny w Łodzi, wzniesiona w latach 1872–1892 która była największą fabryką kalisko-mazowieckiego okręgu przemysłowego.
Konieczność niesienia pomocy dzieciom potrzebującym była w końcu XIX w. równie bezdyskusyjna, jak dzisiaj. I podobnie jak dziś idea ta łączyła ludzi z najróżniejszych środowisk. Organizację kolonii dla dzieci, w założonym przez dr. Markiewicza Towarzystwie, wspierali zarówno katolicy, ewangelicy, jak i postępowi Żydzi, a także przedstawicie inteligencji, burżuazji przemysłowej i arystokracji. Organizację wspierały również przedsiębiorstwa, m.in.: żyrardowska fabryka „Hielle i Dietrich”, łódzka fabryka Izraela Poznańskiego, warszawska fabryka „Wulkan” oraz fabryka „Wedla”.
Na początku XX w. Towarzystwo posiadało już pięć własnych ośrodków zwanych „koloniami”. Wszystkie zostały sfinansowane przez prywatnych donorów. Dwie pierwsze – tzw. Wilhelmówkę i Zofiówkę (obie w guberni łomżyńskiej) – ufundowali spadkobiercy niemieckiego przedsiębiorcy W. E. Rau’a. Po wybudowaniu tych ośrodków Towarzystwo uznało za niezbędne powołanie specjalnej kolonii dla dzieci żydowskich – tak powstała tzw. Michałówka (również w guberni łomżyńskiej), sfinansowana przez spadkobierców Michała Endelmana.
W następnych latach powstały kolejne dwa ośrodki - w Ciechocinku (wzniesiony kosztem Hipolita Wawelberga) oraz w Lesznie (sfinansowane przez małżeństwo Bersonów), z których korzystały zarówno dzieci chrześcijańskie, jak i żydowskie.
Pamiętnik Towarzystwa Kolonji Letnich w Warszawie za Rok ... R. 31 (1912), wyd. 1913
Pamiętnik Towarzystwa Kolonji Letnich w Warszawie za Rok ... R. 31 (1912), wyd. 1913
Za rok 1912
Na Kolonje bezpłatne zapisy dzieci trwały w roku sprawozdawczym od dnia 8 Stycznia do 5 Lutego. Badanie lekarskie trwało przez dni 40, od 6 Lutego do dnia 30 Marca; dokonywali go lekarze Towarzystwa: Z. Adelt, T.Kopeć i S.Malinowski.
Dla łatwiejszego określenia potrzeby wysłania dzieci przyjęto cztery stopnie, charakteryzujące stan zdrowia, przyczem stopień 4-ty oznaczał, że dziecko dobrze rozwinięte fizycznie i zupełnie zdrowe.
Zapisano dzieci na Kolonje bezpłatne 8069
Nie poddano badaniu lekarskiemu z powodu niestawienia się do biura 997 t.j.12% Podległo zatem badaniu lekarskiemu 7072 - 88%
Z nich zakwalifikowano do wyjazdu:
Ze stopniem
1-ym (najgorszym) dzieci 2298
2-im 2279
3-im 2411
4-ym 84
razem 7072
Z tej liczby wyjechało na Kolonje 3404 t.j.48%
Pozostało więc niewysianych dzieci 3668 t.j. 52%
Co do wyznania było: Chrześcijan 2493 t.j. 73%, Żydów 911 t.j. 27 %
Mieszkanie rodziny składało się:
Z 1 izby w przypadkach..2470 t.j. 72%
Z 2 izb 801 24%
Z 3 izb 112 4%
Z zakładów dobroczynnych 21 dzieci
