
Pierwszym wydawcą Henryka Goldszmita - Janusza Korczaka był Aleksander Pajewski. Prowadził on wydawnictwo Czytelnia dla wszystkich. Wydawnictwo i drukarnia Pajewskiego mieściła się na ulicy Niecałej 12, tuż obok Ogrodu Saskiego w Warszawie. Mało wiadomo o Korczaku i wydawnictwie Pajewskiego w którym Korczak, student medycyny musiał jednak spędzać sporo czasu, nie tylko oddając co tydzień swoje pierwsze alster ale również dyskutując dalsze odcinki powieści sensacyjnej Lokaj.
Opis stosunków w redakcji na ulicy Niecałej 12 znajdujemy w tygodniku Niwa, w anonimowej notatce w rubryce Rachunki, z okazji jubileuszu „Kolców”. („Niwa” 1896, nr 1: 4 stycznia, s 6).
Wesoło bywa i gwarno, a niemało animuszu dodaje pogawędce sam wydawca Kolców, p. Aleksander Pajewski, człowiek złotego serca, prawości, przed którą nawet niechętni uchylają głowy, energii wreszcie, dzięki której wyprowadził przed laty Kolce z bardzo smutnego położenia i w bardzo krótkim czasie postawił na wysokim poziomie. Korzystając z pomocy dobrych doradców literackich, otwierał on zawsze łamy swego pisma młodym talentom, rwącym się do pióra, niekrępował ani ich usposobienia, ani natchnień, ani upodobań, pozwalał im „wypisywać się" prozą i wierszem, co dla nabrania wprawy i dla dalszego rozwoju jest rzeczą niezmiernie ważną, przychodził często nie tylko z pomocą moralną - słowem zyskiwał sobie serce i wdzięczność każdego z młodych którzy zarazu nieśmiało przestępowali próg redakcyjny.
Debiut pisarski Janusza Korczaka miał miejsce 26 września 1896 roku. Pod pseudonimem „Hen” opublikował w tygodniku satyrycznym „Kolce” (nr 39) pierwszą humoreskę pt. „Węzeł Gordyjski”. Przedstawił w niej obraz ogniska domowego, w którym w zastępstwie rodziców funkcje wychowawców pełnią m.in. niańki, guwernantki. Celem utworu było zachęcenie rodziców do aktywnego zajęcia się wychowaniem dzieci. Korczak pisze: Kiedy nadejdzie chwila kiedy pedagogiki nie będą butwiały na półkach księgarskich
Oprócz druku książek i tygodnika Kolce, od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". Od 1904 tygodnik "Czytelnia dla wszystkich" zmienił podtytuł na: tygodnik ilustrowany poświęcony nauce, literaturze, polityce i życiu bieżącemu. Na widokówce prawdopodobnie z lat 1900 -1905, wydawnictwo i drukarnia Pajewskiego to drugi od lewej, parterowy dom.
Różnorodność prac Korczaka drukowanych w tygodniku Czytelnia dla wszystkich, jest ogromna. Znajdujemy wśród wydrukowanych prac wiele zwiastunów przyszłych opowiadań i powieści. Dziecko, wychowanie w domu i szkole, opisy krzywd społecznych w jakiś sposób odpowiadają tematyce w ostatnim dziele Korczaka, Pamiętniku pisanym w Getcie Warszawskim.
W tygodniku "Czytelnia dla wszystkich", w numerze 52 z 16 grudnia 1899 roku jest zamieszczony pod pseudonimem Janusz utwór Korczaka "Rozwój idei miłości bliźniego w XIX wieku. Korczak pod pseudonimem pisze: "Dzieci nie będą dopiero, ale są już ludźmi, tak, ludźmi są, a nie lalkami: można przemówić do ich rozumu, odpowiedzą nam, przemówimy do serca, odczują nas. Dzieci są ludźmi, w duszy ich zarodki tych wszystkich myśli i uczuć, które my posiadamy. Więc rozwijać te zarodki, delikatnie kierować ich wzrostem należy". Następnie w tych samych "Kolcach" od lutego 1900, Korczak był jednym z współautorów zespołowo pisanej powieści sensacyjnej "Lokaj". Od 1901 zaczął pisać felietony, których wybór pod tytułem "Koszałki Opałki" ukazał się w 1905. Tak, to był wybór gdyż łącznie felietonów było ponad dwieście.
Zarówno "Kolce" jak i tygodnik "Czytelnia dla wszystkich" wydaje Aleksander Pajewski który na ulicy Niecałej 12 w Warszawie prowadzi jedno z największych w Warszawie wydawnictw i drukarni. Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". W numerze 3 z 7 stycznia 1899 roku jest zamieszczony pod pseudonimem Janusz utwór Korczaka "Ziarenka".Korczak, pomiędzy 1898–1901 publikował w tygodniku Czytelnia dla wszystkich, m.in. w odcinkach swoją pierwszą powieść którą napisał w czasie studiów - Dzieci ulicy. Z tej jego pierwszej powieści zachowały się wyłącznie wydania książkowe. Żaden z oryginalnych 17-tu dodatków (wkładów) Dzieci ulicy do tygodnika Czytelnia dla wszystkich nie zachował się. Dzieci ulicy są drukowane dwukrotnie przez Pajewskiego w 1901 roku. Pierwsze wydanie ma datę cenzury 10 kwietnia a drugie, 22 maja 1901. W tych dwóch wydaniach jest identyczny tekst, krój czcionki i układ graficzny.
W Dzieciach ulicy jest zawarty swoisty manifest Korczaka. Znajdujemy go w "Zeszycie Mańki": Wierzę, że dla odrodzenia tych dzieci potrzebna tylko wielka dla nich miłość i wielka praca.
Drukarnia Pajewskiego istniała jeszcze przed 1871. Jedną z bardziej znanych pozycji tam wydrukowanych to Lucyny Ćwierczakiewiczowej - 365 obiadów za 5 złotych.
 |
Pierwszym wydawcą Henryka Goldszmita - Janusza Korczaka był Aleksander Pajewski. Prowadził on drukarnię i wydawnictwo Czytelnia dla wszystkich. Wydawnictwo i drukarnia Pajewskiego mieściła się na ulicy Niecałej 12, tuż obok Ogrodu Saskiego w Warszawie. Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". Od 1904 tygodnik "Czytelnia dla wszystkich" zmienił podtytuł na: tygodnik ilustrowany poświęcony nauce, literaturze, polityce i życiu bieżącemu. Na widokówce, prawdopodobnie z lat 1900-1905, Niecała 12 gdzie było wydawnictwo i drukarnia Pajewskiego to drugi od lewej, parterowy dom. |


 |
Debiut pisarski Janusza Korczaka miał miejsce 26 września 1896 roku. Pod pseudonimem „Hen” opublikował w tygodniku satyrycznym „Kolce” (nr 39) pierwszą humoreskę pt. „Węzeł gordyjski”. Przedstawił w niej obraz ogniska domowego, w którym w zastępstwie rodziców funkcje wychowawców pełnią m.in. niańki, guwernantki. Celem utworu było zachęcenie rodziców do aktywnego zajęcia się wychowaniem dzieci. |
 |
Debiut pisarski Janusza Korczaka miał miejsce 26 września 1896 roku. Pod pseudonimem „Hen” opublikował w tygodniku satyrycznym „Kolce” (nr 39) pierwszą humoreskę pt. „Węzeł gordyjski”. Przedstawił w niej obraz ogniska domowego, w którym w zastępstwie rodziców funkcje wychowawców pełnią m.in. niańki, guwernantki. Celem utworu było zachęcenie rodziców do aktywnego zajęcia się wychowaniem dzieci. |
 |
Korczak, ps. Hen, Kolce, w Węzeł Gordyjski: Kiedy nadejdzie chwila kiedy pedagogiki nie będą butwiały na półkach księgarskich. Kolce : tygodnik humorystyczno-satyryczny illustrowany. R. 26, 1896, no 39.
|
 |
Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". W numerze 3 z 7 stycznia 1899 roku jest zamieszczony pod pseudonimem Janusz utwór Korczaka "Ziarenka".
|
 |
Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". W numerze 3 z 7 stycznia 1899 roku jest zamieszczony pod pseudonimem Janusz utwór Korczaka "Ziarenka". |
 |
Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". W numerze 42 z 7 pazdziernika 1899 roku jest zamieszczony pod pseudonimem Janusz utwór Korczaka "Karmelki". |
 |
Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". W numerze 42 z 7 pazdziernika 1899 roku jest zamieszczony pod pseudonimem Janusz utwór Korczaka "Karmelki". |
 |
Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". W numerze 47 z 11 listopada 1899 roku jest zamieszczony pod pseudonimem Janusz utwór Korczaka "Pierwsza wizyta". Korczak opisuje swoje wrażenia z pierwszej swojej wizyty jako lekarz. |
Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". W numerze 47 z 11 listopada 1899 roku jest zamieszczony pod pseudonimem Janusz utwór Korczaka "Pierwsza wizyta". Korczak opisuje swoje wrażenia z pierwszej swojej wizyty jako lekarz.
Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". W numerze 52 z 16 grudnia 1899 roku jest zamieszczony pod pseudonimem Janusz utwór Korczaka "Rozwój Rozwój idei miłości bliźniego w XIX wieku, pisze: Dzieci nie będą dopiero, ale są już ludźmi, tak, ludźmi są, a nie lalkami: można przemówić do ich rozumu, odpowiedzą nam, przemówimy do serca, odczują nas. Dzieci są ludźmi, w duszy ich zarodki tych wszystkich myśli i uczuć, które my posiadamy. Więc rozwijać te zarodki, delikatnie kierować ich wzrostem należy.
 |
Pod pseudonimem Hen. Ryk. opublikował Korczak w tygodniku satyrycznym „Kolce” (nr 7) z 5 lutego 1900 roku pierwszą część zespołowo pisanej sensacyjnej powieści Lokaj.
|
 |
Pod pseudonimem Hen. Ryk. opublikował Korczak w tygodniku satyrycznym „Kolce” (nr 7) z 5 lutego 1900 roku pierwszą część zespołowo pisanej sensacyjnej powieści Lokaj. |
 |
Pierwszym wydawcą Henryka Goldszmita - Janusza Korczaka był Aleksander Pajewski. Prowadzi on wydawnictwo Czytelnia dla wszystkich. Wydawnictwo i drukarnia Pajewskiego mieściła się na ulicy Niecałej 12, tuż obok Ogrodu Saskiego w Warszawie. Oprócz książek od 1898 do 1905, Aleksander Pajewski zaczął wydawać w Warszawie tygodnik "Czytelnia dla wszystkich: tygodnik literacko-powieściowy dla rodzin polskich". Od 1904 tygodnik "Czytelnia dla wszystkich" zmienił podtytuł na: tygodnik ilustrowany poświęcony nauce, literaturze, polityce i życiu bieżącemu. Na zdjęciu, prawdopodobnie z 1944 roku, wydawnictwo i drukarnia Pajewskiego to drugi od lewej, parterowy dom.
|
|
Skąd Janusz i Janusz Korczak?
W 1898 Korczak wziął udział w konkursie na sztukę teatralną, ogłoszonym przez Ignacego Jana Paderewskiego na łamach czasopisma „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne”. Korczak wysłał dwa utwory Zgodnie z regulaminem konkursu, użył pseudonimu i podpisał się: „Janasz Korczak” kt´pry sie przekształcił na Janusz Korczak.
Publikując w "Czytelnia dla Wszystkich" używa m.in. pseudonimu Janusz natomiast w dodatkach do do tygodnika Czytelnia dla Wszystkich gdzie ukazuje się w odcinkach jego powieść "Dzieci ulicy" występuje jako (Henryk Goldszmit) pod całym poprzednio obranym pseudonimem Janusz Korczak,
Od 1900, publikując w „Wędrowcu” cykl felietonów pod tytułem Dzieci i wychowanie, zaczął używać powszechnie znanego pseudonimu „Janusz Korczak”.
Kolce : kartki humorystyczno-satyryczne. R. 30, nr 7 (17 lutego 1900)