Zasłużony - Dr. Hans Arnoldsson z Göteborga - Szef Szwedzkiego szpitala Polowego w Lubece. |
Verkendam Esther ur w 1930 r |
Jedno z pytań, na które próbowałem odpowiedzieć podczas pisania tej książki, brzmiało: Jak i kiedy powstało Kinderheim w Baraku numer 211? Można zastosować dwa różne podejścia do rozwiązania tego problemu. Jednym z nich było zbadanie, kiedy więźniarki zajmujace się Kinderheim przybyły do Bergen-Belsen. Drugim było zbadanie, kiedy do tego specjalnego baraku nr. 211 na terenie Obozu Kobiet przybywały różne grupy dzieci lub dzieci z matkami.
Wiadomo, że kilka więźniarek, m.in. Luba Tryszyńska, kierująca Kinderheim w Bergen-Belsen, została przeniesiona wraz z Herminą Krantzovą i Adą Bimko z obozu koncentracyjnego Auschwitz do Bergen-Belsen. Luba Tryszyńska została deportowana do Auschwitz w styczniu 1943 r. Została oddzielona od męża Herschela i 3-letniego synka Izaaka. Zarówno mąż, jak i syn zostali zamordowani w komorach gazowych w Auschwitz. Wiadomo, że latem 1944 Lubę przeniesiono z Auschwitz do Bergen-Belsen, mógł to być początek Kinderheimu.
Liczne dzieci z tej grupy z Polski były pierwotnie więzione w Getcie Piotrkowskim, które było właściwie pierwszym gettem utworzonym w okupowanej Polsce. Przyjazd i historia dzieci holenderskich – 4-5 grudnia 1945 r
Ponad 70 tys. ludzi zginęło w obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen. Większosc pod koniec istnienia obozu.
Przyjazd chłopców z Piotrkowa Trybunalskiego – styczeń 1945 Chłopcy, którzy przybyli do Kinderheim i pochodzili z Piotrkowa Trybunalskiego, zostali już wcześniej, bo 2 grudnia 1944 r. wysłani wraz z ojcami lub innymi krewnymi płci męskiej w bydlęcych wagonach z Piotrkowa do Buchenwaldu. Później, w Buchenwaldzie, po około miesiącu zostali oddzieleni od bliskich i wysłani do Bergen-Belsen. Z list chłopców, którzy przybyli transportem mężczyzn przybyłych do obozu koncentracyjnego Buchenwald 2 grudnia 1944 r., wynika, że najmłodszy chłopiec miał dwa lata i pół roku (Henechowicz Jidele). Na liście 21 chłopców, którzy zostali następnie wysłani 5 stycznia 1945 r. z Buchenwaldu do obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen, znajduje się 21 osób, uszeregowanych według wieku i numeru więźniarskiego nadanego przy rejestracji w KL Buchenwald. Na liście po prawej stronie po numerach więźniów podane są nazwiska. To nie ci sami chłopcy Najprawdopodobniej chłopcy przybyli do Bergen-Belsen i Kinderheim tego samego dnia, ponieważ odległość między obozami wynosiła około 280 km. Wiadomo, że transport ten odbywał się zwykłym pociągiem, a chłopców eskortowali żołnierze niemieccy.
Przywiezione byłe więzniarki z Beregen-Belsen do Szwecji przez Białe Statki UNRRA (Vita Båtar): Luba Tryszyńska, pierwsza od lewej, Hermina Krancová, (druga od lewej). One razem z Adą Bimko i pięcioma innymi kobietami na zlecenie dr. Mengele zostały pod koniec 1944 roku przewiezione z Auschwitz do Bergen-Belsen, aby zaopiekować się dziećmi w baraku 211. Pierwsza po prawej Estera Fajner, która znajdowała się na liście deportacyjnej z Piotrkowa Trybunalskiego do Ravensbrück pod numerem 215. Była młodsza siostra Rachela w Baraku 211.
Pierwsze dzieci prawdopodobnie sieroty których matki zmarły w obozie którymi nikt sie nie mógł zajać w obozie.
Przyjazd chłopców z Piotrkowa Trybunalskiego – styczeń 1945 Chłopcy, którzy przybyli do Kinderheim i pochodzili z Piotrkowa Trybunalskiego, zostali już wcześniej, bo 2 grudnia 1944 r. wysłani wraz z ojcami lub innymi krewnymi płci męskiej w bydlęcych wagonach z Piotrkowa do Buchenwaldu. Później, w Buchenwaldzie, po około miesiącu zostali oddzieleni od bliskich i wysłani do Bergen-Belsen. Z list chłopców, którzy przybyli transportem mężczyzn przybyłych do obozu koncentracyjnego Buchenwald 2 grudnia 1944 r., wynika, że najmłodszy chłopiec miał dwa lata i pół roku (Henechowicz Jidele). Na liście 21 chłopców, którzy zostali następnie wysłani 5 stycznia 1945 r. z Buchenwaldu do obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen, znajduje się 21 osób, uszeregowanych według wieku i numeru więźniarskiego nadanego przy rejestracji w KL Buchenwald. Na liście po prawej stronie po numerach więźniów podane są nazwiska. To nie ci sami chłopcy Najprawdopodobniej chłopcy przybyli do Bergen-Belsen i Kinderheim tego samego dnia, ponieważ odległość między obozami wynosiła około 280 km. Wiadomo, że transport ten odbywał się zwykłym pociągiem, a chłopców eskortowali żołnierze niemieccy.
Przywiezione byłe więzniarki z Beregen-Belsen do Szwecji przez Białe Statki UNRRA (Vita Båtar): Luba Tryszyńska, pierwsza od lewej, Hermina Krancová, (druga od lewej). One razem z Adą Bimko i pięcioma innymi kobietami na zlecenie dr. Mengele zostały pod koniec 1944 roku przewiezione z Auschwitz do Bergen-Belsen, aby zaopiekować się dziećmi w baraku 211. Pierwsza po prawej Estera Fajner, która znajdowała się na liście deportacyjnej z Piotrkowa Trybunalskiego do Ravensbrück pod numerem 215. Była młodsza siostra Rachela w Baraku 211.
Ta lista będzie jednak chronologiczna.
- Styczeń-kwiecień 1945 - Obóz koncentracyjny Bergen-Belsen
- Maj-lipec 1945 Szpital w Bergen-Belsen
- Czerwiec-lipiec 1945 Szpital polowy w Lubece
- Czerwiec-lipiec 1945 Lekarze, siostry i marynarze Białych Statków
- Lipiec 1945-XXXX Lekarze, siostry, Nauczyciele i opiekuni
Kinderheim w obozie Bergen-Belsen
Oprócz Herminy inną pomocniczką Luby była Esther Verkendam znana pózniej jako Hetty Verolme. Esther należala do grupy holenderskich dzieci w Kinderheim. Esther została wysłana wraz z rodzicami i braćmi z obozu Westerbrok (do sprawdzenia) do Bergen-Belsen. W grudniu 1944 roku ich rodzice zostali dalej deportowani z Bergen-Belsen a Esther i jej bracia, Max i Jack, zostali wysłani do obozu kobiecego i tam Baraku 211, znanego również jako Kinderheim - Domu Dziecka. Pomimo wieku powierzono tam Esther zadanie nadzorowania małych dzieci. Stała się znana jako „Mała Matka”.
Szpital w Bergen-Belsen
Pod koniec wojny dr Robert "Bob" Collis, pediatra w szpitalu Rotunda w Dublinie, dołączył, jako ochotnik do Brytyjskiego Czerwonego Krzyża i Brygady Pogotowia Ratunkowego św. Jana (St John’s Ambulance Brigade) wraz z irlandzkimi kolegami, lekarzami Patrickiem "Paddy" MacClancy i Nigelem Kinnearem. Ich celem było niesienie pomocy ofiarom wojny w Europie. Kiedy Bob Collis i jego współpracownicy usłyszeli relacje naocznych świadków na temat warunków w obozie Bergen-Belsen, natychmiast zgłosili się tam do pomocy. Dołączyła do nich Holenderka Han Hogerzeil, młoda prawniczka władająca pięcioma językami, która wraz z matką pomagała w czasie wojny prowadzić kryjówkę dla Żydów.
Szpital w Bergen-Belsen
Pod koniec wojny dr Robert "Bob" Collis, pediatra w szpitalu Rotunda w Dublinie, dołączył, jako ochotnik do Brytyjskiego Czerwonego Krzyża i Brygady Pogotowia Ratunkowego św. Jana (St John’s Ambulance Brigade) wraz z irlandzkimi kolegami, lekarzami Patrickiem "Paddy" MacClancy i Nigelem Kinnearem. Ich celem było niesienie pomocy ofiarom wojny w Europie. Kiedy Bob Collis i jego współpracownicy usłyszeli relacje naocznych świadków na temat warunków w obozie Bergen-Belsen, natychmiast zgłosili się tam do pomocy. Dołączyła do nich Holenderka Han Hogerzeil, młoda prawniczka władająca pięcioma językami, która wraz z matką pomagała w czasie wojny prowadzić kryjówkę dla Żydów.
Collis stworzył klinike dziecienca w Szpitalu Polowym w dawnych koszarach Wehrmachtu w Bergen-Belsen - ponad 200 dzieci.
Trochę zapomniana: Holenderska pielęgniarka Annie Bonsel która zaraz po wyzwoleniu w kwietniu 1945, przybyła do Bergen-Belsen z doktorem Robertem Collisem jako część zespołu Czerwonego Krzyża. Na zdjęciu po prawej stronie jej "Lista szczepień" gdzie jest wymienione wiele nazwisk dzieci z Piotrkowa. Większość dzieci przyjechała w lipcu 1945 roku do Szwecji podczas akcji UNRRA i Czerwonego Krzyża, Białe Statki.
Johanna Han Hogerzeil
English nurse Sparrow (?) i Fernandez (?).