Monday, May 26, 2025

80 år av propaganda bekräftas av Sveriges museum om Förintelsen och Svenska Röda Korset.

 


Sveriges museum om Förintelsen skriver: Vita bussarna-aktionen är en av Svenska Röda Korsets största, mest kända och omfattande insatser. Det visar på principfast och humanitär handlingskraft, något som genomsyrat vårt arbetssätt under 160 år.

Om man läser de två första meningar så blir man rätt så förvånad. Första meningen är troligen rätt men den andra om "principfast och humanitär handlingskraft" är rätt lögn. Det har flera påpekat. Just att Svenska Röda Korsets har under aktionen Vita bussar gått ifrån det som står i organisationens stadgar.

Det har påpekats av flera och ifrågasatts. Dels hela aktionen, dels att Röda korsets har, så gravt gått ifrån sina berömda principer.




Vita bussarna-aktionen är en av Svenska Röda Korsets största, mest kända och omfattande insatser. Det visar på principfast och humanitär handlingskraft, något som genomsyrat vårt arbetssätt under 160 år.

Friday, May 23, 2025

Fotoutställning - Anamnes* av fd koncentrationslägerfångar som kom till Sverige under sommaren 1945 ger en klar bild av Förintelsen - Liberman Chaja - Varit i 9 olika koncentrationsläger.




Chaja Liberman
Varit 4 1/2 år i fångenskap i 9 olika läger. Arbetat i ammunitionsfabrik och med fällning av träd i skogen. Ofta hugg och slag om ej arbetet tillföll till belåtenhet.
 

Nowy most w Warszawie 2025 - Gimnazjum Korczaka na Pradze i "Świat wspomnień dziecka".

W 1890 roku Henryk Goldszmit (Janusz Korczak) został uczniem VII Rządowego Gimnazjum Męskiego na Pradze ul. Brukowa 16 - róg ul. Namiestnikowskiej.

Nowy pieszo-motorowy most w Warszawie przybliżył lewobrzeżną Warszawę do centrum. Od ulicy Karowej do ulicy Brukowej (teraz Okrzei) to teraz 5 minutowy spacer. Oprócz panoramy Warszawy polecam dom na rogu ul. Okrzei i Sierakowskiego.

W 1890 roku Henryk Goldszmit (Janusz Korczak) został uczniem VII Rządowego Gimnazjum Męskiego na Pradze ul. Brukowa 16 - róg ul. Namiestnikowskiej.

Do tej pory ul. Brukowa (Okrzei) kończyła się nadwiślańskimi zaroślami. Po otwarciu mostu, idący tą trasą, w kilka minut znajdzie się na Bulwarach Wiślanych, a kierując się dalej wzdłuż ul. Karowej po przejściu obok gmachu Instytutu Higieny gdzie miał wykłady Janusz Korczak, szybko trafi w okolice Krakowskiego Przedmieścia. Tam pod numerem 77 mieszkał jako dziecko mały Henryk Goldszmit (Janusz Korczak).

W budynku Polskiego Towarzystwa Higienicznego przy Karowej 31, Janusz Korczak miał wiele wykładów. M.in. dnia 4 marca 1923 wygłosił odczyt "Świat wspomnień dziecka". Dopiero po wielu latach zrozumiałem że sala wykładowa Towarzystwa Higienicznego na ulicy Karowej w Warszawie dokąd często chodziłem w latach piędziesiątych na tzw. poranki dla dzieci to ta sama sala gdzie Janusz Korczak miał swoje odczyty. Piękna, wysoka sala z galerią.



Tuesday, May 20, 2025

Fotoutställning - Anamnes* av fd koncentrationslägerfångar som kom till Sverige under sommaren 1945 ger en klar bild av Förintelsen - Bodenski Ester.






Ester Bodenski föddes den 4 januari 1932 i Papa, Ungern. Hennes pappa Zoltan B föddes 1895 och var gift med Elsa född 1901, som polack. Eszter hade en bror, Ernö, född 1921 och en syster, Adel, född 1923. Hon gick fyra år i borgskola och ett år i folkskola. Den 18 maj 1944 blev Eszter och hennes familj skickade till Auschwitz i Polen. Därifrån blev hon flyttad till ett arbetsläger i Breslau, senare vidare till Gross-Rosen och till sist vidare till Bergen-Belsen, där hon befriades den 15 april 1945. Vid befrielsen var hon mycket sjuk och vägde edast 28 kg. Hon kom till Sverige den 7 juli 1945 med UNRRAs Vita båt "KP Ingrid" till Malmö. Efter en tid på sjukhuset i Malmö den 21 augusti 1945, blev Eszter skickad med ambulanståg till Örebro beredskapssjukhus då 15 år gammal. Under hösten 1945 bodde hon på Engelbrekt och gick i svensk skola tillsammans med Ulla Birgitta Pålsgård. Lämnade Sverige för Chile där det fanns hennes kusin.

Monday, May 19, 2025

Dagens mail: Kära Roman, hej, jag hoppas att din hälsa förbättras med ditt knä. Jag ville fråga dig, jag hittade ett mynt bland min mors tillhörigheter. Är det bekant för dig? Tack på förhand för all din hjälp!




Dotter till Edzia och Jakób Liberman skrev till mig idag: Kära Roman, hej, jag hoppas att din hälsa förbättras med ditt knä. Jag ville fråga dig, jag hittade ett mynt bland min mors tillhörigheter. Är det bekant för dig? Tack på förhand för all din hjälp!

Naturligtvis känner jag till detta "mynt". Edzia fick den 9-10 juli 1945 på Transitsjukhuset i Lübeck innan hon gick ombord på UNRRAs Vita båt "KP Ingrid". Samma nummer som finns inpräglat på myntet hittar vi på pasagerarlistan och även på hennes DP-2 kort. Många beredskapssjukhus, svenska polisen och SUK använde de nummer,  för registrering. Nummret fanns också på de i Sverige tryckta Inresekort som delades och fylldes strax före avresan eller under resan. Då fanns det ett stort L innan numret (Ser. L n:o). I Edzias fall Ser. L n:o 5153. Inresekortet fylldes i 2 ex. varvid den ena lämnades vid ankomsten till en svensk hamn.

English
Of course, I know this "coin". Edzia received it on 9-10 July 1945 before she boarded UNRRA's White boat "KP Ingrid". The same number that is embossed on the coin can be found on the passenger list and also on her DP-2 card. Many emergency hospitals, the Swedish police, and SUK used those numbers for registration. The number was also on the Entry Cards printed in Sweden, which were distributed and filled in just before departure or during the journey. Then there was a large L before the number (Ser. L n:o). In Edzia's case, Ser. L n:o 5153. The Entry Card was filled in 2 copies, one of which was left upon arrival at a Swedish port.

Igen, oriktigheter upprepas igen om Minnesmonumentet över Förintelsens offer vid Stora Synagogan i Stockholm.



Flera oriktigheter i Mikael Oscarssons inlägg på Facebook idag!

Det var Roman Wroblewski och Tadeusz Klimczak som designade Monumentet. Herr Herdevall var snarare och senare en byggherre. Enligt herr Pommert var de under byggnaden nödsakade att vända sig till arkitekten Klimczak som gjorde slutliga beräkningarna.

Stor tack till prof. Halina Neujahr som stödde mig och projektet i motsats till andra i styrelsen av Föreningen Förintelsens Överlevande (protokollförd minne). 

Sanningen finns beskrivet här.

https://jimbaotoday.blogspot.com/2016/12/etablerande-av-forintelseminnet-i.html


Det var Roman Wroblewski och Tadeusz Klimczak som designade Monumentet.

Förintelsemonumentet finns även beskrivet i första riktiga boken of Förintelsen utgiven av Föreningen Förintelsens Minne (FFM). FFM bekämpar antisemitism genom en saklig information of Förintelsen. Göran Person (som 1996 blev Sveriges statsminister) fick år 1995, liksom övriga 349 av riksdagens ladamöter boken 6 tusen av 6 miljoner - ett requiem. Tanken var att väcka opinionen och ge tillförlitliga fakta. För första gången beskrevs de olika aktioner såsom Vita bussar och Vita båtar samt förhållanderna i getton och koncentrationsläger.
Föreningen Förintelsens Minne skickade boken gratis även till alla svenska skolor och boken fanns att att köpa hos flera kända bokhandlare, bl.a. hos Hedenbergs vid Stureplan. Troligen blev boken en väckarklocka för socialdemokraterna och Persson då den svenska antisemitismen ökade i mitten av nitttiotalet samtidigt som kunskapen om Förintelsen var minimal.

Matchen som slutade med 12 - 0. Israel vann tittarrösterna då svenska folket och övriga i Europa röstade på Yuval Raphael med låten ”A New Day Will Rise”.


Svenska folket som gillade Israels bidrag med låten ”A New Day Will Rise”. Inte bara de. Israels bidrag kammade hem "tolvor" (12) från tolv länder, drygt en fjärdedel av länderna som deltog i Eurovision Song Contest i Basel.

Däremot av den svenska juryn fick israeliska Yuval Raphael med låten ”A New Day Will Rise” inte ett enda poäng. Men när det var svenska folkets tur gick tolvan till Israel.

Har denna unika förhållande med den svenska mediala trycket att hata Israel och judarna att göra? Det mediala trycket styrs som bekant från statliga radio och tv bolagen - Sveriges Television och Sveriges Radio.

Så röstade svenska tittarna:

12 poäng: Israel
10 poäng: Finland
8 poäng: Estland
7 poäng: Albanien
6 poäng: Polen
5 poäng: Island
4 poäng: Ukraina
3 poäng: Grekland
2 poäng: Nederländerna
1 poäng: Italien

Så röstade juryn:
12 poäng: Österrike
10 poäng: Schweiz
8 poäng: Nederländerna
7 poäng: Frankrike
6 poäng: Finland
5 poäng: Ukraina
4 poäng: Norge
3 Poäng: Albanien
2 poäng: Spanien
1 poäng: Malta
0 poäng: Israel

Fotoutställning - Anamnes* av fd koncentrationslägerfångar som kom till Sverige under sommaren 1945 ger en klar bild av Förintelsen - Lewenberg Henny - Stutthof.

 



DP-2 Lewenberg Henny L/7716  och hennes systerSara L/7715 kom till Malmö den 26 juli 1945 med Vita Båten M/S Rönnskär. Från Malmö kom de till Örebro med tåg och placerades på beredskapssjukhuset där. L-nummer, här antecknat i övre högra hörnan, var ett nummer på deras Inresekorten till Sverige. Där står även Neustadt, platsen där hon befriades den 5 maj 1945.

Delvis Hennys berättelse*: Fredagen den 8 oktober 1943, på Yom Kippur-kvällen, klockan 4 på morgonen, beordrades judarna i Liepāja-gettot att samlas och överlämna alla sina pengar och värdesaker. Därefter fördes de med tåg till koncentrationslägret Kaiserwald, nära Riga. Dagen därpå efter selektionen skickades alla judar som ansågs vara olämpliga för arbete, bl.a. mödrar och deras barn, svaga och äldre till Riga-gettot.  Mindre än en månad senare, vid likvidationen av Riga-gettot, deporterades de till dödslägret Auschwitz. Bland de fanns Hennys båda föräldrar. Kvar i Kaiserwald fanns Hennys två systrar och hennes moster. De som ansågs vara arbetsföra skickades till koncentrationslägret Stutthof (utanför Gdansk i Polen). Det här lägret var fruktansvärt, vi var där bara två veckor (de förflyttades sannolikt till underlägret Stolp) men vi hade tur som fick fortsätta arbeta för järnvägen. Vid samma läger arbetade ett antal unga pojkar från Lodz som kom dit från Auschwitz. De pojkar kom faktiskt också senare till Sverige med UNRRAs Vita Båtar.

Många av fångarna i Stutthof var med ökända transporterna som startade 15 april 1945. Evakueringen av Stutthoflägret precis som andra läger innan berodde på att de ryska arméernas framryckning som startade i januari 1945. Fångarna i Stutthof lastades ombord på pråmar. På varje pråm fanns flera tusen fångar.

I Tyskland befriades Henny den 5 maj 1845 nära staden Neustad. Tack vare UNRRAs dr. Arnoldson som ansvarig för det svenska sjukhuset i Lübeck och ansvarade för transporterna av fd Bergen-Belsen fångar kom många från Neustadt till Sverige. Det berodde bl.a. att han var småsur på att britter skickade till Lübeck helt friska personer, bl.a. för att fylla den överenskomna kvoten på 10 00 som Svergie lovade ta emot. Dr. Arnoldson tog hand om flertalet av de sjuka i Neustadt, bl.a. Henny som kom med den sista turen till Sverige av den Vita Båten MS Rönnskär.

*Hennys berättelse finns på hemsidan Skuggorna berättar kommer från

Sunday, May 18, 2025

Fotoutställning - Anamnes* av fd koncentrationslägerfångar som kom till Sverige under sommaren 1945 ger en klar bild av Förintelsen - Backenroth Rozalia - Auschwitz - Stutthof.








Fotoutställning - Anamnes* av fd koncentrationslägerfångar som kom till Sverige under sommaren 1945 ger en klar bild av Förintelsen - Anamnes: Varit 4 ½ år i fångenskap. Varit i 9 olika läger. Arbetat i ammunitionsfabrik och i skogarna med trädfällning...

Tuesday, May 13, 2025

Swedish Guilt and the Second World War - Efforts to save the face in 1945 - Blessed are those who have not seen and yet believe (Joh 20,29).

IN PREPARATION

February 5, 1945. The situation in Germany for Germans with "Swedish connections! The decisive battle for the Oder line and Berlin may occur early this week. Kristina and Erika want to go to Sweden. BERLIN, Monday. February 5, 1945 (Expressen) Among those waiting for the opportunity to come to Sweden as soon as possible are Kristina Söderbaum and Erika Patzek-Bernadotte (former wife of Prince Sigvard of Sweden). The legation has good hopes of bringing home the Swedes now sitting and waiting for the opportunity to travel - the last train from Berlin. In German newspapers, the front reports are extremely few. They really only mean that the German Oder line is stabilizing. It is known here that the Russian advance is in full swing on the other side of the Oder. The next phase of the great dilemma is approaching. The decisive battle for the Oder line and Berlin may occur early this week.


Sweden was not as neutral during World War II as it was claimed for years.
On the way to Theresienstadt, the column took with it 400 Frenchmen who had been released from Neuengamme by the Germans. The Frenchmen were to be left in Flossenburg, but when they arrived, the camp was found to be in disarray. It was therefore decided to take the Frenchmen to Theresienstadt, where they were soon picked up and taken to Switzerland.

Swedish present Red Cross description (as seen on the internet in May 2025):
On the way to Theresienstadt, the column took with it 400 Frenchmen who had been released from Neuengamme by the Germans. The Frenchmen were to be left in Flossenburg, but when they arrived, the camp was found to be in disarray. It was therefore decided to take the Frenchmen to Theresienstadt, where they were soon picked up and taken to Switzerland.

Above in Swedish: På vägen till Theresienstadt tog kolonnen med sig 400 fransmän som tyskarna hade släppt från Neuengamme. Fransmännen skulle lämnas i Flossenburg men när de kom fram visade sig lägret vara i upplösning. Man beslöt därför att ta med sig fransmännen till Theresienstadt, där de snare hämtades och fordes till Schweiz.

The truth is that the White buses, in cooperation with the SS, in March 1945, transported 2,000 prisoners of war (French, Russian, Polish) from the Neuengamme concentration camp to certain death during the transport or at the destination. Almost all of them were in poor physical condition. Many were sick and taken out of the ambulatorium in the Neugame concentration camp, which was assigned as the main gathering point for Scandinavian prisoners (Norwegians) who were imprisoned at several different concentration camps.

Himmler and Bernadotte's last meeting took place in the middle of the night between April 23 and 24 in the city of Lubeck. It was during the bombardment of Lübeck, so the talks took place in the cellar of the Swedish consulate there. Himmler was desperate for post-war outs. He realised that the war was over, and therefore, when asked by Bernadotte about further transports from the concentration camps, he answered Bernadotte's question that he might evacuate "anyone he wanted" and "how many of the prisoners he wanted". Himmler's answer was probably a kind of sarcasm as he found Bernadotte's questions ingenious. Himmler was no longer in power. He was actually persona non grata, a banned person among the German military leaders and among the Allies. He was responsible for the Holocaust and the fate of prisoners of war, where Soviet POWs were treated extremely hard and starved to death.

However, Himmler wanted Bernadotte to act as his courier to deliver a message to be passed through the Swedish government to US General Dwight Eisenhower. It was his proposal for a German surrender on the entire Western front, not the Eastern front, Soviets. Realising the war was lost, Himmler attempted to open peace talks with the Allies. Learning of this, Hitler dismissed him from all his posts in late April 1945. The Allies, of course, rejected the offer of Himmler as the war was practically over.

Also, Hitler knew the war was lost and, by April 27, had sent most of his personal staff away. He also permitted senior leaders such as Hermann Göring, Albert Speer, Heinrich Himmler, and Karl Dönitz to flee Berlin, which was fully surrounded by Soviet troops. Dönitz was appointed as Hitler’s successor and built the last Third Reich government in the town of Flensburg on the Danish border. He wanted to keep his government free from the SS-generals and rejected Hitler's offer to join it.

The Allies probably disliked the White bus transports as they wanted to achieve German complete capitulation as quickly as possible. Therefore, there were intensive bombing raids on the railways and roads. British RAF pilots were, however, informed about the White buses in the small corridor that was left in German hands.

Skandinaviska judar
423 nordsiska judar nådde Lübeck den 16 april. Därifrån fördes de vidare till Malmö, dit de anlände två dagar senare. Det handlade egentligen om de danska medborgare då flesta norska judarna hade efter deporteringen till Auschwitz avrättats eller avlidit på annat sätt.

Total number of concentration camp prisoners transported with White buses (not trains and ships).
The number of prisoners transported in White buses in the direction of Sweden is seldom mentioned. The same concerns the number of non-Scandinavian Jews.
The Swedish White buses' force was divided into three bus platoons (each with 12 buses), one truck platoon (with 12 vehicles), and one supply platoon. The buses had eight stretchers or seats for 30 passengers. That means up to 1080 persons could be transported at the same time. That included an extra driver, doctors, nurses, and Gestapo men.

De utomnordiska judar som kom till Sverige med Vita Bussar, kom med den allra sista transporten från koncentrationslägret Ravensbrück - se listor från 28 april 1945. Hur många judar var med de nämnda transporterna har ingen forskare undersökt. En snabb titt på listorna ger det dock en uppfattning att det rör sig om 1 500-3 500.
Här talar jag om de som registrerades och som kom med bussar under April 1945. Inte med tåg eller Vita båtar. tågtransporter anlände till Padborg 30 april och 2 maj. Vita Båt transporter var juni-juli 1945. Sista Vita Båten anlände 26 juli 1945 till Malmö. 

Vad var Vita buss aktionens syfte. Syftet var inte att rädda dödsdömda judar i sig, utan de nordiska medborgarna som fanns i lägren. Men på det sättet kunde de nordiska medborgarna som hade judisk bakgrund räddas. Övriga som kom med kom med enkom i mån av plats och tillfälle.

Vita tåg
Det första tåget till gränsstationen i Padborg, Danmark kom från koncentrationslägret Ravensbrück, 53 godsvagnar där 80 fångar stuvades in i varje vagn – totalt 3 989 kvinnor. Tåget avgick från Ravensbrück den 25 april och anlände till Lübeck den 29 april och ankom till Danmark den 30 april 1945.

Det andra tåget, med 2 800 kvinnor (3 000) från lägren runt Hamburg kom till Padborg i Danmark den 2 maj 1945.

Beträffande Folke Bernadotte är jag övertygad om att beskyllningen är grundlös. Såväl i Israel som i USA har han hyllats för sina räddningsaktioner, säkert inte utan föregående noggranna undersökningar.
Eva Dickson journalist

Vad jag påpekade var att de nordiska judarna – och många andra utsatta grupper – inte stod lika högt på dagordningen som till exempel nordiska motståndsmän, svensk-tyska hemmafruar med flera, och rent faktiskt togs sist under vita bussarnas räddningsaktion i Nazi-Tyskland. Expeditionen valde särskilt mot slutet själva vilka som skulle få åka med – svåra val som påverkades av en bredare svensk rasism och xenofobi än bara antisemitism.
Bosse Lindquist radioproducent och författare

Fotoutställning - Anamnes* av fd koncentrationslägerfångar som kom till Sverige under sommaren 1945 ger en klar bild av Förintelsen - Anamnes: D. 8/12 1944 placerades hon tillsammans med 80 andra i en boskapsvagn för resa till Bergen-Belsen. Män och kvinnor i samma vagn. Ingen mat eller dryck på en vecka. 13/3 Fick fläcktyfus, låg medvetslös i 3 veckor.


Juli 1945, Beredskapssjukhuset i Örebro

Anamnes: D. 8/12 1944 placerades hon tillsammans med 80 andra i en boskapsvagn för resa till Bergen-Belsen. Män och kvinnor i samma vagn. Ingen mat eller dryck på en vecka. 13/3 Fick fläcktyfus, låg medvetslös i 3 veckor.


Monday, May 12, 2025

Fotoutställning - Anamnes* av fd koncentrationslägerfångar som kom till Sverige under sommaren 1945 ger en klar bild av Förintelsen - Anamnes: Fadern. Modern, en 10-årig och en 7-årig broder samt en syster blevo ihjälgasade och en syster dog i fläcktyfus.

Anamnes: Fadern. Modern, en 10-årig och en 7-årig broder samt en syster blevo ihjälgasade och en syster dog i fläcktyfus.

Anamnes: Fadern. Modern, en 10-årig och en 7-årig broder samt en syster blevo ihjälgasade och en syster dog i fläcktyfus.



Bilden ovan är från min fotoutställning som jag förberedde år 2019 och som inte kunnat äga rum på grund av force majeure - coronapandemin.

*Anamnes. Vad betyder anamnes? Anamnes betyder en sjukdomshistoria. I en journal under Anamnes nedtecknar läkaren patientens uppgifter och all essentiell information från patienten.

En anamnes är således en sammanställning av information av vikt för diagnostik och patientvård. För de befriade omfattade anamnes tiden före och under Förintelsen. Patientkorten i beredskapssjukhusen i Sverige, eg. Patientjournaler var ofta hophäftade med brittiska Field Medical Card som följde patienterna på de Vita fartygen vilka inom UNRRA aktionen anlöpte svenska hamnar under försommaren 1945.


Friday, May 9, 2025

Austria - Losy Paulinki z Piotrkowa.

Paulina Janaszewicz (w środku w białych skarpetkach) po przyjezdzie do Szwecji.

W Austrii, w miejscowości Landeck Paulina i jej przybrane "ciocie" z Piotrkowa pracowały w tkalni w firmie Textil AG w Bruggfeldstraße 12. W opisie poniżej z akt meldunkowych miasta Landeck jest informacja ze oprócz robotników jeńców wojennych była tam grupa 75 robotników zagranicznych (okreslanych po niemiecku jak pracowników cywilnych)

Ponadto w Landecku znajdowały się dwa większe obozy dla obcokrajowców, jeden w budynku fabryki Donau-Chemie i jeden w domu dla dziewcząt Textil AG w Bruggfeldstraße 12. Pod koniec listopada te W obozach przebywało 75 robotników zagranicznych i 519 jeńców wojennych (188 Francuzów, 131 Serbów i 200 Rosjan).

*Meldung des Bürgermeisters der Stadt Landeck an den Landrat des Kreises Landeck vom 21.11.1944, TLA, BH/Lk Landeck III 125/15.


** https://storiaeregione.eu/attachment/get/up_129_16172006092254.pdf
*** Landeck miasto w Austrii blisko miasteczka granicznego, Martina w Szwajcarii, 40 km .

Opis Justman w Ave Pax z wiezienia w Innsbrucku:
Ruth Litman była blondynką o niebieskich oczach. Podobnie jej siostra Regina. Tylko mała Paulina, ściśnięta między nimi, wyglądała na ciemną Cygankę. Miała najciemniejsze, najsmutniejsze oczy, jakie kiedykolwiek widziałem. Wszystkie trzy pracowały w mieście Landeck, a wraz z nimi ojciec Pauliny, Dawid Janaszewicz. Uciekli z getta w Piotrkowie i po zakupieniu polskich dowodów osobistych i papierów pracy, wyruszyli w drogę do Austrii. Ich celem był Landeck***, miasto blisko Szwajcarii. Po pewnym czasie próbowali przekroczyć granicę. Ale wycieczka zakończyła się fiaskiem i zawiozła ich do Innsbrucka na proces. Jednak los był dla nich więcej niż łaskawy – prokurator przyjął z ochotą ich kruche wymówki i odesłał ich z powrotem do Landeck. I tak kilka dni temu, gdy trzech wysokich gestapowców wtargnęło do ich mieszkania i kazało im się spakować, byli pewni, że stara sprawa rozgorzała na nowo. Będąc w siedzibie Gestapo w Innsbrucku, odkryli prawdziwy powód aresztowania. Zostali oskarżeni o ze są Żydami na fałszywych papierach. Gestapo miało informacje z pierwszej ręki... i nie było miejsca na zaprzeczenie. Wszyscy zostali wysłani do obozu Reichenau w Innsbrucku.

Monday, May 5, 2025

Korczak zawsze przeciwny karze cielesnej - Szkoła podstawowa na ul. Freta.

Korczak był zawsze przeciwny karze cielesnej - Szkoła podstawowa na ul. Freta.

Tak pisał na temat kary cielesnej Augstyn Szmurło*, dyrektor szkoły do której chodził Henryk Goldszmit/Janusz Korczak:
Jeżeli winny nie dotrzymywał słowa, i prowadził się po-dawnemu, a kara cielesna, po dojrzałej rozwadze nad jego przeszłością i indywidualnością, zdawała się rokować pożądane rezultaty, w takim razie pozostawiało się opiece domowej jej wymiar, lub też wymierzało się ją po porozumieniu się z opieką domowa, przyczém nie chodziło bynajmniej o intensywność kary, gdyż zapatrywano się na nią tylko na symboliczny środek upokorzenia pychy, źródła zapamiętałości w złem, której na innej drodze nie dało się poskromić, tudzież poddania zwierzęcych instynktów pod berło rozumu i sumienia.


*Augustyn Szmurło prowadził swoją szkołę prywatną na ulicy Freta 1 przez 9 lat. Zmarł w 1888 roku. Szkoła została prawdopodobnie przejęta przez innych i przeprowadziła się na parzystą stronę ulicy Freta pod numer 6. Korczak opisał tą szkole dopiero w Pamiętniku pisanym w 1942 roku, m.in. o tam stosowanych karach cielesnych. Korczak bardzo głęboko przejął się stosowaną tam karą chłosty, że rodzice musieli zabrać go ze szkoły i pobierał naukę prywatnie w domu (na Miodowej). Korczak zaczął szkołę Augustyna Szmurły w 1885 roku.

Wednesday, April 30, 2025

Wyklęci, zapomniani przez Solidarność, KOR* i Muzeum Polin - Komendant Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) Mordechaj Anielewicz i jego przyjaciółka Mira Fuchrer.

Wyklęci, zapomniani przez Solidarność i KOR Komendant Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) Mordechaj Anielewicz i jego przyjaciółka Mira Fuchrer. Mural dzięki Muzeum Getta Warszawskiego wraz z uczniami – Liceum Ogólnokształcącego im. Aleksandra Fredry w Warszawie oraz Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Wojciecha Gersona w Warszawie. Foto: Renata Zawadzka-Ben Dor (FB).

28 kwietnia 2025 r. przy ul. Miłej 5 odbyło się uroczyste odsłonięcie muralu autorstwa Dariusza Paczkowskiego i Magdaleny Czyżykiewicz-Janusz. Mural upamiętnia członków Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB): Komendanta Mordechaja Anielewicza, jego przyjaciółkę Mirę Fuchrer, a także Izraela Chaima Wilnera, Rachelę Zylberberg (Sarenkę) i Lutka Rotblata.

W realizację muralu zaangażowali się uczniowie i uczennice z warszawskich szkół – Liceum Ogólnokształcącego im. Aleksandra Fredry w Warszawie oraz Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Wojciecha Gersona w Warszawie.

Mira Fuchrer bojowniczka Żydowskiej Organizacji Bojowej.


https://jimbaotoday.blogspot.com/2017/04/nowa-faszywka-muzeum-polin.html

Saturday, April 26, 2025

Korczak's "fight" with CENTOS i opis Emanuela Ringelbluma i Edelmana.



Tak pisze o Korczaku Emanuel Ringelblum:
Przyjął pod swe skrzydła wszystkie żydowskie dzieci w Warszawie. Był ich obrońca, ich zagorzałym adwokatem. Budził i wzywał cała ludność do okazywania pomocy głodującym dzieciom; tam, gdzie groziło szczególnie wielkie niebezpieczeństwo, interweniował osobiście. Tak było z zakładem dziecięcym przy Dzielnej 39 - w tamtejszym zakładzie położniczym dzieci ginęły jak muchy. Wstrząsnęło to Warszawa. Dr Korczak przejął kierownictwo zakładu i położył kres panującym tam porządkiem. Nie zadowalał się tylko alarmowaniem żydowskich instytucji wieściami o nędzy dzieci. Wespół z personelem nauczycielskim organizował koncerty i imprezy literacko-artystyczne, żeby zdobyć fundusze i przyjaciół la zakładu.



Bzdury Marka Edelmana na video na internecie:
Zresztą Korczak był bardzo trudnym człowiekiem, bardzo trudno z nim było mieć wspólnego, bo w czasie wojny, naprzeciwko szpitala (Ibersonów-Moumonów ?), gdzie ja pracowałem oni mieli swój dom dziecka tam przeniesiony no i zawsze były awantury między nim a naczelnym lekarzem naszym, bo on uważał, że szpital kradnie jedzenie jego dzieciom.

Edelman jako goniec szpitalny nic nie rozumiał ani wtedy ani po wojnie.  Szpital Bersohnów i Baumanów  był pod numerem 60 a Dom Sierot pod 16. Ponad kilometr dzielił te instytucje.
Korczak postawiony w sytuacji konieczności zdobycia jedzenia dla dzieci i personelu oraz utrzymania w miarę znośnych warunków w Domu Sierot stawał przed arcytrudnym zadaniem. Centos miała "swoje2, własne zakłady które w jakis sposób miały pierszenstwo (wg. Centosu) przy rozdziale pieniedzy, jedzenia i opału. Korczak walczył o byt nie tylko Domu Sierot na Siennej lecz równiez w zakładzie przy ul. Zegarmistrzowskiej (Wolnosc) i zakladzie przy ul. Dzielnej 39 dokad wlasnie w styczniu 1942 roku sie przeprowadził.Być może dlatego, jak to mówi Edelman był "trudnym człowiekiem". Bez jego bezkompromisowości i uporu Dom Sierot by nie przetrwał.

Konflikt z Braude-Hellerowa, szefową Marka Edelmana ze szpitala Bersonów i Baumanów też nie jest tak jednoznaczny jak opisuje go Edelman. Korczak zarzucał Braude-Hellerowej, że okrada dzieci z racji żywnościowych. Znane jest pismo Korczaka do niej (i 6 innych), wtedy przewodniczącej Komisji Zdrowia w Warszawskim Getcie, informujące o podjęciu pracy przez Korczaka w Głównym Domu Schronienia przy Dzielnej 39. Korczak uważa, że zdecydował się dobrowolnie zamknąć w tym obozie koncentracyjnym gdzie, według jego informacji, umiera tam kilka dziesiątków dzieci dziennie.

Friday, April 25, 2025

"Där blev det anmält till Gestapo att hon och systern samt en annan flicka voro judar, varför de blevo arresterade" - Av vem? - Antisemitism - Ekonomi - Avundsjuka - Svartsjuka m.fl var orsaken.

En  lite speciell mening som innehåller så många hemligheter: "Där blev det anmält till Gestapo att hon och systern samt en annan flicka voro judar, varför de blevo arresterade".


Där blev det anmält till Gestapo att hon och systern samt en annan flicka voro judar, varför de blevo arresterade. Fru Rundbaken och hennes syster blev förd till ett mindre läger i Innsbruck och därefter till fängelse i Innsbruck, där hon fick stanna i 9 månader. Därifrån blev fru Rundbaken förd till koncentrationsläger i Ravensbrück och därefter till Bergen Belsen, där hon fick stanna till dess hon blev befriad av engelsmännen i april 1945.

Rywka (Regina) Rundbaken


Wednesday, April 23, 2025

Det viktigaste för en äldre människa när han eller hon är pensionerad är att ha en hobby. För oss heter hobbyn "Föreningen för Janusz Korczaks levande arv" - Vi försöker båda att ha någonting framför oss, inte bara bakom oss.

Det viktigaste för en äldre människa när han eller hon är pensionerad är att ha en hobby. För oss heter hobbyn "Föreningen för Janusz Korczaks levande arv", berättade Michal Wasserman Wroblewski år 1991. Då skulle han precis fylla 80 år. Sedan november 1969 bodde han i Sverige.

Det viktigaste för en äldre människa när han eller hon är pensionerad är att ha en hobby. För oss heter hobbyn "Föreningen för Janusz Korczaks levande arv". För någon vecka sedan ringde man till mig från högskolan i Södertälje och frågade om jag där ville leda ett seminarium om Korczak. Det kändes mycket trevligt att bli efterfrågad på det sättet. Dessutom har vi genom föreningen också givande internationella kontakter. Man skulle kunna sammanfatta det så här: Vi äldre behöver dels en känsla av att fortfarande behövas, dels att vi har så att vi klarar oss ekonomiskt.

Vi behövs för våra barn och våra barnbarn. Dom kommer ofta på besök, kanske oftare än som är vanligt här i Sverige. I Polen hade våra barn kommit till oss för att fä hjälp med pengar och med kontakter i samhället. Här är dom oberoende av oss, men de kommer och besöker oss av egen vilja och av ett inre behov. Men så har det inte varit hela tiden.

Vi försöker båda att ha någonting framför oss, inte bara bakom oss.*

Ovanstående berättade Michal Wasserman Wroblewski år 1991. Då skulle han precis fylla 80 år. Sedan november 1969 bodde han i Sverige.

* Moderna pionjärer: äldre invandrare i Sverige av Arne Järtelius (1991).


Michal Wasserman (Pan Misza) and Lucyna Rozental. Fotografiet taget före andra världskriget i Polen.

Tuesday, April 22, 2025

Thanks to two metal plates and one piece of plastic in between, I got, almost daily, a "Four-course menu".


Thanks to two metal plates and one piece of plastic in between, I got, almost daily, a "Four-course menu" from my wonderful neighbors on Fridhemsgatan in Stockholm. Yesterday's dinner ended with a real caviar sandwich with French cider.

Neighbors are watching over me and the house! Thank you ❤
Before I came home, I got to experience Northern Lights Nights in Sophiahemmet, and before it, wonderful people in the operating room. "...I'll be back in week 40 with knee no. 2" were my last words there ❤

Saturday, April 19, 2025

„Nie idźmy jak barany na rzeź! Młodzi, nie dawajcie wiary naszym prześladowcom!"- Abba Kowner.

Aba Kowner: pisarz, poeta, syjonista, dowódca powstania w getcie wileńskim, działacz z żydowskiego ruchu Ha-Szomer Ha-Cair.


Aba Kowner: pisarz, poeta, syjonista, dowódca powstania w getcie wileńskim, działacz z żydowskiego ruchu Ha-Szomer Ha-Cair.

W styczniu 1942 roku w wileńskim getcie Aba Kowner wygłosił pierwsze wystąpienie wzywające Żydów do stawienia oporu Niemcom w okupowanej Europie:
„Nie idźmy jak barany na rzeź! Młodzi, nie dawajcie wiary naszym prześladowcom!"

Thursday, April 17, 2025

Piękny (i prawdziwy) jest opis Mordechaja Anielewicza w Pamiętnikach Emanuela Ringelbluma.

Okazało się, że rdzenni Warszawiacy i również Żydzi rozsiani po całym świecie nie wiedzą że w środku Pomnika Bohaterów Getta uwieczniona jest postać jedynego i prawdziwego Komendanta Powstania w Getcie Warszawskim Mordechaja Anielewicza. Na prawej fotografi profil komendanta Mordechaja Anielewicza.

Po tzw. Marcowej Emigracji Żydów pod koniec lat 60-tych nastąpiła Aktywna akcja zapominania Mordechaja Anielewicza. Lata siedemdziesiąte, pogomółkowskie i gierkowskie to wyciszanie pewnych spraw. Rozkwit "zapominania" łączy się" jednak z powstaniem KOR i Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”*

Piękny (i prawdziwy) jest opis Mordechaja Anielewicza w Pamiętnikach Ringelbluma. Tak różny od obrazu przedstawionego i rozpowszechnianego po wyjezdzie Marcowych Żydów. Emanuel Ringelblum pisze:
Tego młodego człowieka, lat 25, średniego wzrostu, o wąskiej, bladej, spiczastej twarzy, o długich włosach, sympatycznej powierzchowności, poznałem na początku wojny. Przyszedł do mnie ubrany po sportowemu i poprosił o pożyczenie książki. Od tego czasu często przychodził pożyczać książki z dziedziny historii Żydów, szczególnie z zakresu ekonomii, którą bardzo się interesował. Któż mógł wiedzieć, że ten cichy, skromny i sympatyczny młodzieniec wyrośnie na człowieka, który po trzech latach stanie się najznaczniejszym człowiekiem w getcie, którego imię jedni będą wymawiać ze czcią, inni – ze strachem.

 

* Do KOR i Solidarności należał dr. Marek Edelman. Po wjeździe Żydów z Polski w latach 1969-1971 mawiał o sobie, że jest strażnikiem 400 tysięcy warszawskich grobów Żydów. Niby był to jeden z głównych powodów, dla których nie chciał nigdy na stałe opuścić Polski. Do lat 70-tych nie był aktywny jako strażnik pamięci oprócz wydania książki w 1945 roku pt. GETTO WALCZY (Udział Bundu w obronie getta warszawskiego). Warszawa 1945. Publikacja została wznowiona w 2015 roku dzięki wsparciu finansowym Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. oraz Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi Sp. z o.o  Obecny mit Edelmana jest związany z wydaniem książki Hanny Krall pt. Zdążyć przed Panem Bogiem” pod koniec lat 70-tych. Zostaje mianowany "Komendantem" albo pózniej po sprzeciwach, "Zastępca komendanta" podczas Powstania w Getcie a poprzednio "Założycielem ŻOB". Nigdy tych funkcji nie piastował. W "Zdążyć przed Panem Bogiem” jest wiele innych nieścisłości, taki rodzaj odwetu Edelmana na nieżyjących lub tych co wyjechali w okresie 1945-1971.

Sunday, April 6, 2025

"Może narazić innych na niebezpieczeństwo" - O Getcie Warszawskim.

Brawurę może mieć skoczek cyrkowy... poniżeni, zaszczuci, skazani na powolną śmierć i świadkowie wielu śmierci stanęli do walki o godność. Do dzisiaj /ponad 80 lat /czerpiemy z ich zdeterminowania i odwagi napisala moja przyjaciólka. (


Ja dodam
A co poniektórzy zarabiaja na tej pamieci pieniadze, etaty i uniweryteckie tytuly.


The Council feels your daring may put others in danger. (Rada obawia się, że twoja brawura może narazić innych na niebezpieczeństwo.)

Saturday, April 5, 2025

To miał byc chyba artykuł o mojej mamie do Gazety Wyborczej, 10 lat temu. po jej śmierci.

Troche po polsku i po szwedzku

Mama zaczęła swoja karierę nauczycielską w okresie międzywojennym. Już w szkole podstawowej, przed wojną dawała pierwsze korepetycje. Najpierw jednej uczennicy a następnie w okresie gimnazjum już 5-6 osobom. Po gimnazjum chciała natychmiast być nauczycielka i dlatego wybrała dwuletnią szkole pedagogiczną. Mimo wspaniale zdanych egzaminów wstępnych nie przyjęli jej bo była Żydówką (Efekt Numerus clausus). Dostała się natomiast na Uniwersytet Warszawski gdzie studiowała pedagogikę, psychologię i filologie polską. Jednym z jej wykładowców był profesor filozofii i etyki Tadeusz Kotarbiński. W czasie swoich studiów poznaje Miszę swojego przyszłego męża który jest bursistą w Domu Sierot u dra Korczaka. Krigets utbrott avbryter alla hennes framtidsplaner. Det gäller att överleva och att försörja sig. ZW började på nytt undervisa (przepraszam) dawała korepetycje bo w pierwszym okresie getta pasywny opór to była próba ”normalnego” życia. Istniały prywatne szkoły i gimnazja. Młodzież robiła matury. Rok 1942 Lucyny Rozental (Zofii) rodzice i jedna z sióstr już nie żyją. - Deportacje do obozu śmierci w Treblince i śmierć grasująca w getcie w postaci głodu i chorób zakaźnych zmusza do wyjścia z getta i życia jako aryjka - Zofia Tak Lucyna Rozental przekształca się w Zofie Dąbrowa a jej siostra zostaje Krystyna Dąbrowską. I mimo że były siostrami tak do dnia dzisiejszego maja oficjalnie różnych rodziców. Zofia i Krystyna dwie blondynki z niebieskimi oczyma z trzyletnim ciemnookim Mariankiem docierają po wielu perypetiach do miasteczka Kopyczyńce gdzie wynajmują malutki domek od rodziny Wojciechowskich. W tej rodzinie udziela ZW lekcji na poziomie gimnazjum synowi pana Wojciechowskiego. Lekcje ZW cieszą się powodzeniem i niedługim czasie ma już 16 uczniów. Jej korepetycje przekształcają się po chwili w podziemne nauczanie (oczywiście wzbronione). ZW dzieli różne przedmioty z innymi nauczycielami. Sama naucza języki – polski, francuski i łacinę. W dalszym ciągu nikt nie zna prawdziwej tajemnicy sióstr z Warszawy. Siostry są bardzo lubiane i państwo Wojciechowscy dążą je pełnym zaufaniem. Pewnego dnia zwierzają się (oddzielnie) że ukrywają u siebie Żydów. ZW pomaga nocą w praniu ich odzieży prasowaniu wzdłuż szwów gdzie jak przejeżdżało się żelazkiem słychać było skwierczenie wesz. Z Kopyczyniec wysyłka Zofii listu do prof. Kotarbińskiego jej profesora z UW z życzeniami urodzinowymi. Dobrze pokazać Kopczyńskim Polakom jakie ona ma kontakty wśród znanych Polaków. Tadeusz Kotarbiński odpisał. Ich znajomość i życzenia urodzinowe przetrwały do 1982 roku gdy to K umarł i ZW kontynuowała korespondencje z jego wdowa jak długo, w Szwecji. Ja pamiętam że Kotarbiński był jedyną osoba której on miał się kłaniać wg życzenia ZW - tzn. prawie codziennie bowiem Kotarbiński mieszkał przy jego szkole i przechodzi codziennie przed ich domem w drodze na UW. Po wyswobodzeniu Kopczynie a potem Warszawy przenosi się cała trojka do miasta Łowicz. Ich bagaż zgromadzono w małym kuchennym stole z którego, po połączeniu nóg deskami, zrobione skrzynie. W Łowiczu dostają z wielką trudnością mieszkanie w suterenie. Na zachodzie nadal trwa wojna. ZW ”wraca do zawodu” pracuje w polskiej szkole. Koniec wojny 9 maja. Imieniny Zofii, 15 tego. I pierwszy raz zostaje ZW obsypana kwiatami i gratulacjami od swoich ucznia i ich rodziców. Uczniów których miała tylko dwa miesiące. Kwiatów było tyle że połowa jej ”własnej” klasy pomagała w transporcie kwiatów. Na ulicy, przechodzący byli pewni że to kwiaty z okazji zakończenia wojny... Nauczycielka przed wojna, w czasie wojny to i musi być również po wojnie. ZW kontynuuje swoja prace i próbuje jednocześnie studiować ”zaocznie”. Jedna z pierwszych prac to w Korpusie kadetów. Z tego okresu pamiętam choinki i dwóch kadetów Jednego Todika z ciemnymi włosami a drugiego Lońkę blondyna. Obydwoje, na zmianę, nosili mnie na ramionach a ja ciągnąłem ich za uszy i sterowałem ich jak konie. Todik znany w Polsce komentator telewizyjny pierwszych lotów w Kosmos który już od lat jest na emeryturze w Toronto, w Kandzie przyjechał we wrześniu odwiedzić swoja starą nauczycielkę sprzed 5o lat. Opowiadał Romkowi jak to wszyscy kadeci się w jego mamie kochali i że była dla nich bardzo seksowna. Moja mama dziwił? się Romek... Lońka jako "Leon" był wieloletnim dyrektorem PLL LOT. Potem praca ZW jako wykładowca polskiego na Uniwersytecie rolniczym w Ursynowie (SGGW). Jako ”rezultat tej pracy” jeździliśmy z mama po wielu gospodarstwach rolnych prowadzonych przez jej byłych studentów. Musieliśmy zobaczyć owo ich ciężkiej powojennej pracy. Pamiętam pokój który na nas czekał w jednym miejscu. Był na nowo wybielony a ilość kołder i poduszek na łóżku właściwie uniemożliwia sen. Liceum Pedagogiczne w Warszawie. Znowu coroczne oblężenia na 15 maja – Zofii. Rolnicy z dziećmi, młode studentki przychodzą z kwiatami. Cale szczęście że mamy w Warszawie oprócz 3 pokoi również 80 metrowy taras boby się wszyscy nie zmieścili. Oblężenie trwa przez cały dzien. Jedni przychodzą inni odchodzą. Najwierniejsi zostają cały dzień pomagając rodzicom. Tata prowadzi swoiste przedszkole na tarasie. Nie mogę tego zrozumieć moich nauczycieli że szkoły podstawowej uważam za ograniczone I nigdy nie myślałem żeby iść do ich do domu jak już to żeby cos napsocić an Prima Aprilis. Powoli, po latach, zaczynam rozumieć że rola mojej mamy jako nauczyciela nie kończy się po zakończeniu lekcji. Jest ona gotowa pomagać swoim “cudzym” dzieciom o każdej godzinie. Dzwonią w nocy z milicji, Mamy uczennica utopiła dziecko w czasie kąpieli. Prokurator się domaga… ZW załatwia mozolnie, tłumaczy w końcu wypuszczają studentkę. ZW więzienia. I tak bez końca. Potem wszyscy studenci zaczynają się żenić, chrzty, śluby rozwody ZW uczestniczy doradza, asystuje. ZW pomimo pracy zawodowej i trzech najłatwiejszych do wychowania synów zrobiła magisterium na UW i przygotowywała prace doktorska. W 1967 roku otworzyła przewód doktorancki i miała bronić swa prace w 1969 roku.! W Warszawie pracowała do końca jako wykładowca pedagogiki i metodyki nauczania w Pomaturalnym Studium Nauczycielskim na Saskiej Kępie i Stawkach. Do niedawna jeszcze jak Pani Profesor do Warszawy zjeżdżała to już nie mocno podstarzałe uczennice, lecz ich wnuki na lotnisku na Nią czekały... Mama miała niezwykły talent przywiązywać do siebie ludzi . A zwłaszcza młodzież. Jak długo tylko mogła, to korespondowała z przyjaciółmi jeszcze z przed wojny, z byłymi uczniami i mnóstwem innych nam często mało znanych ludzi. Wraz z Ojcem obawiali się wyjazdu na emigracje "po marcową" .Nie chcieli być dla nas ciężarem i choć im cały ich świat runął na głowę, długo zwlekali z przyjazdem do Szwecji. Myślę że te lata tutaj, między innymi dzięki takim ludziom jak Wy, dziewczyny , były dla Niej najszczęśliwsze w życiu