Saturday, October 11, 2025

Równość płci między dziewczynkami i chłopcami w Domu Sierot Korczaka.

Promyk wydawała Helena Radlińska, Marcelina Kulikowska i Janina Mortkiewiczowa. Promyk był wydawany w latach 1909-1910. Na łamach Promyka zamieszczano teksty Janusza Korczaka, m.in. ten o dziewczynkach z Zofiówki i chłopcach z Wilhelmówki.


Dziewczęta i chłopcy z Domu Sierot na wycieczce z okazji Lag Baomer organizowanej corocznie przez Haszomer Hacair (1933) (Młociny?). Wychowawca - Pan Bolek (Drukier).

W przedwojennej Polsce istniały zazwyczaj oddzielne domy sierot dla dziewcząt i chłopców. Zarówno w Domu Sierot i w Naszym Domu mieszkały dzieci obu płci. Zaletą bylo m.in. że rodzeństwo nie musiało być rozdzielane względu na płeć. Równość płci między dziewczynkami i chłopcami w takim środowisku było wdrażane bardziej naturalnie niż w wypadku umieszczania dziewcząt i chłopców w oddzielnych instytucjach. 

Jest fotografia z koloni letnich Korczaka w Goclawku z lat 30-tych zatytułowana "Najlepsza szóstka". Chodzi to o sześcioosobową drużynę stojącą na boisku do siatkówki. Na fotografii jest czwórka dzieci o ile dobrze pamiętam a między nimi jedna dziewczynka.

Poprzednio, opowiadając o "Pierwszych koloniach Korczaka" tzn. tych za czasów studenckich w Wilhelmówce, podniosłem sprawe koedukacji. Koedukacja (łac. co – razem; educare – kształcić, wychowywać) – to w przeciwieństwie do edukacji zróżnicowanej, system wspólnego kształcenia dzieci i młodzieży obojga płci.

Wilhelmówka to była kolonia dla chłopców, a położona niedaleko Zofiówka, dla dziewcząt. Obydwa ośrodki kolonijne nalezały do Towarzystwa Kolonii Letnich. Kolonie w Wilhelmówce zostały opisane wielokrotnie przez Janusza Korczaka w różnych tygodnikach, m.in. Świat, Promyk, i w książce Józki, Jaśki i Franki (1911 r.).

W tygodniku Świat (nr. 35, 29 sierpień 1908) i w Promyk (nr. 13, 1 kwietnia 1910) są opisane kontakty miedzy Wilhelmówką a Zofiówką. Fotografie i podpisy pod nimi swiadczą o współpracy tych osrodków.

__________________________________________________________________________________

Ruszamy przez las.  

W drodze Zofiówka z Wilhelmówką walczy na szyszki.
- Proszę pani, chiopcy szyszkami rzucają.
- Proszę pana, dziewczyny szyszkami rzucają.
Koło polanki rozchodzimy się.
- Proszę pana, już nie chcę Bednarskiego podac do
sadu, bo on mi dał za grzyb łódkę z kory.

                                        Janusz Korczak, Promyk (nr. 13, 1 kwietnia 1910). 

__________________________________________________________________________________






Promyk wydawała Helena Radlińska, Marcelina Kulikowska i Janina Mortkiewiczowa. Promyk był wydawany w latach 1909-1910. Na łamach Promyka zamieszczano teksty Janusza Korczaka