Friday, February 17, 2023

Kopiec Anielewicza - Smutny widok. Tu nawet pies z kulawą nogą nie zajrzy - Kolory Powstania w Getcie w Warszawie i Białymstoku.

Ulica Miła 18 - makieta, ZIH.


Kopiec Anielewicza - Warszawa lata 40-te.

Pamiętam lata, niestety wiele takich lat, gdy prosiłem przyjaciela Polaka mieszkającego w Warszawie by poszedł na grób Anielewicza i tych wszystkich znanych i nieznanych bohaterów z ulicy Miłej 18 i położył kamień z moimi inicjałami. Jako fotograf przysłał mnie zdjęcia, mojego niestety samotnego kamienia. Czasami były tam również kwiaty od ambasady izraelskiej z naszymi żydowskimi kolorami - białym i niebieskim, kolorami flagi żydowskiej podczas powstania w getcie, kolorami upodlającej, przymusowej opaski z Gwiazda Dawida w getcie warszawskim i białostockim jak i obecnej flagi państwa Izrael.

Smutny widok. Tu nawet pies z kulawą nogą nie zajrzy, skomentował mój polski przyjaciel brak zainteresowania miejscem którym powinna się chyba opiekować ta resztka Żydów pozostała w Polsce po 1969 roku.

Pamiętam lata, niestety wiele takich lat, gdy prosiłem przyjaciela Polaka mieszkającego w Warszawie by poszedł na grób Anielewicza i tych wszystkich znanych i nieznanych bohaterów z ulicy Miłej 18 i położył kamień z moimi inicjałami. Jako fotograf przysłał mnie zdjęcia, mojego niestety samotnego kamienia. Czasami były tam również kwiaty od ambasady izraelskiej z naszymi żydowskimi kolorami - białym i niebieskim, kolorami flagi żydowskiej podczas powstania w getcie, kolorami upodlającej, przymusowej opaski z Gwiazda Dawida w getcie warszawskim i białostockim jak i obecnej flagi panstwa Izrael.


Żydowska Organizacja Bojowa w Warszawie podjęła 12 września 1942 roku (po Wielkiej Akcji deportacyjnej do Treblinki) decyzję o organizacji zbrojnego oporu w innych dużych gettach na terenie kraju. Mordechaj Tenenbaum został wtedy skierowany z Warszawy do getta w Białymstoku, w celu przygotowania powstania, w razie próby likwidacji getta. Gdy rok pózniej, nocy z 15 na 16 sierpnia 1943 Niemcy przystąpili do ostatecznej likwidacji getta w Białymstoku, tamtejszy ŻOB, kilkuset słabo uzbrojonych młodych ludzi dowodzonych przez Mordechaja Tenenbauma i Daniela Moszkowicza, stawiło opór. Powstanie w Białymstoku mimo ciężkich walk i wielu ofiar skończyło się niepowodzeniem i Mordechaj Tenenbaum wraz ze swoim zastępcą Danielem Moszkowiczem zginęli.

Kamienica przy Miłej 18 miała trzy piętra i nie należała do najwyższych. Sąsiedni budynek został zburzony w czasie bombardowań Warszawy we wrześniu 1939 r. Ruiny umożliwiały prowadzenie potajemnych prac przy budowie bunkra. Bliskość ulicy Muranowskiej i wspólne podwórza pozwoliły na połączenie piwnic i wykorzystanie sieci kanalizacyjnej dla rozbudowania bunkra i wykonania 5-6-ciu wyjść.