 |
| Wychowankom Domu Sierot i Naszego Domu przyznawano tzw. pocztówki pamiątkowe (taki rodzaj dyplomu, medalu). Pocztówki były dawane za dobrze wykonany dyżur, pomoc innemu dziecku lub wypełnienie jakiegoś wyjątkowego zobowiązania. Cztery razy do roku, 21 marca, 21 czerwca, 21 września i 21 grudnia w Domu Sierot i w Naszym Domu. W te dni odbywało się spotkanie, na którym wręczano pocztówki wypisane (zazwyczaj) ręką Korczaka i podstemplowane pieczątką Domu Sierot lub Naszego Domu. |
 |
| Szczególnym rodzajem pocztówki była kartka, którą otrzymywał każdy z wychowanków, gdy kończył swój pobyt w instytucji – zawsze z niezapominajkami, życzeniami na nową drogę życia oraz, oczywiście, wynikami ostatniego plebiscytu. Religijne dzieci które straciły kogoś z najbliższej rodziny modliły sie z Korczakiem - modlitwa za umarłych - Kadysz. Po zakończeniu cyklu 280 modlitw dostawały pamiątkową pocztówkę. |
 |
Pocztówka nie jest nagrodą, a pamiątką, wspomnieniem. Jedne dzieci zgubią ją na drodze życia, inne — zachowają na długo. |
 |
§ 10. Kto dłużej niż rok pełnił sumiennie ten sam dyżur, otrzymać ma prawo pocztówkę z widokiem Warszawy.
Sejm uznaje Dom Sierot za cząstkę Warszawy i pragnie dać pamiątkę, tem droższą dla tych, którzy w przyszłości może opuszczą miasto rodzinne- (J. Korczak, Jak kochać dzieci. Dom Sierot, 1920).
|
Wychowankom Domu Sierot i Naszego Domu przyznawano tzw. pocztówki pamiątkowe (taki rodzaj dyplomu, medalu). Pocztówki były dawane za dobrze wykonany dyżur, pomoc innemu dziecku lub wypełnienie jakiegoś wyjątkowego zobowiązania.
Cztery razy do roku, 21 marca, 21 czerwca, 21 września i 21 grudnia w Domu Sierot i w Naszym Domu. W te dni odbywało się spotkanie, na którym wręczano pocztówki wypisane (zazwyczaj) ręką Korczaka i podstemplowane pieczątką Domu Sierot lub Naszego Domu.
Szczególnym rodzajem pocztówki była kartka, którą otrzymywał każdy z wychowanków, gdy kończył swój pobyt w instytucji – zawsze z niezapominajkami, życzeniami na nową drogę życia oraz, oczywiście, wynikami ostatniego plebiscytu.
Religijne dzieci które straciły kogoś z najbliższej rodziny modliły sie z Korczakiem - modlitwa za umarłych - Kadysz. Po zakończeniu cyklu 280 modlitw dostawały pamiątkową pocztówkę.
Korczak pisze, postuluje, opowiada w "Jak kochać dzieci. Dom Sierot":
Sejm uchwala dnie kalendarza i przyznaje prawo do pocztówek pamiątkowych.
Sejm uchwala dnie kalendarza i przyznaje prawo do pocztówek pamiątkowych.
Nie uchwalony jeszcze przez Sejm — Statut tymczasowy o pocztówkach pamiątkowych obejmuje między innemi następujące paragrafy:
§ 3. Napis na odwrotnej stronie obrazka głosi:
„Uchwałą Sejmu z dnia... przyznano..... (imię) pocztówkę pamiątkową za...“ Data przyznania pocztówki może być uznana za dzień uroczysty, włączony do kalendarza.
§ 4. Ubiegający się o pocztówkę winien złożyć podanie na niezgniecionym arkuszu papieru, gdzie własnoręcznie, pismem starannem i czytelnem wylicza czyny i fakty, które pragnie pamiętać. — Czyny mogą być dobre i złe, zarówno pożyteczne, jak szkodliwe, zarówno godne pochwały, jak i nagany, pocztówka może być miłem lub niemiłem wspomnieniem, zachętą lub ostrzeżeniem.
§ 3. Napis na odwrotnej stronie obrazka głosi:
„Uchwałą Sejmu z dnia... przyznano..... (imię) pocztówkę pamiątkową za...“ Data przyznania pocztówki może być uznana za dzień uroczysty, włączony do kalendarza.
§ 4. Ubiegający się o pocztówkę winien złożyć podanie na niezgniecionym arkuszu papieru, gdzie własnoręcznie, pismem starannem i czytelnem wylicza czyny i fakty, które pragnie pamiętać. — Czyny mogą być dobre i złe, zarówno pożyteczne, jak szkodliwe, zarówno godne pochwały, jak i nagany, pocztówka może być miłem lub niemiłem wspomnieniem, zachętą lub ostrzeżeniem.
§ 5. Jeżeli Sejm zechce silniej podkreślić fakt pamiątkowy, włącza go do kalendarza zwycięstw i porażek, chwalebnego wysiłku lub niedbalstwa, dowodu silnej lub słabej woli.
§ 7. Treść obrazka na pocztówce winna być zastosowana do tego, za co była wydana; a więc:
1. — Za wstawanie natychmiast po budziku rannym, wydaje się za sezon zimowy — krajobraz zimowy, za wstawanie w ciągu wiosennych miesięcy — widoczek wiosenny i t. d.
2. — za obranie 2500 funtów kartofli — „pocztówkę kwiatów.”
3. — za bójki, kłótnie, niestosowanie się do praw i uchwał „pocztówkę tygrysa.“
4. — za opiekę nad małemi i nowemi dziećmi — „pocztówkę opieki” i t. p.
§ 10. Kto dłużej niż rok pełnił sumiennie ten sam dyżur, otrzymać ma prawo pocztówkę z widokiem Warszawy. Sejm uznaje Dom Sierot za cząstkę Warszawy i pragnie dać pamiątkę, tem droższą dla tych, którzy w przyszłości może opuszczą miasto rodzinne.
§ 12. Prócz pamiątkowych, Sejm obmyśli sposób wydawania pocztówek jubileuszowych. Naprzykład, kto stale wcześnie wstaje, a więc posiada pocztówki pamiątkowe czterech sezonów, otrzymać może pocztówkę „silnej woli“ i t. d.
§ 14. Powinny być wprowadzane powoli i „pocztówki zdrowia” (kto nie chorował ani razu, szybko rośnie, uprawia sporty), pocztówki pamiątkowe za udział w komedyjkach, zabawach, pracy w gazecie i sądzie.
§ 17. Pocztówka pożegnalna „niezapominajek” jest ostatnią pocztówką — z podpisami dzieci i wychowawców.
Pocztówka nie jest nagrodą, a pamiątką, wspomnieniem. Jedne dzieci zgubią ją na drodze życia, inne — zachowają na długo. —
§ 7. Treść obrazka na pocztówce winna być zastosowana do tego, za co była wydana; a więc:
1. — Za wstawanie natychmiast po budziku rannym, wydaje się za sezon zimowy — krajobraz zimowy, za wstawanie w ciągu wiosennych miesięcy — widoczek wiosenny i t. d.
2. — za obranie 2500 funtów kartofli — „pocztówkę kwiatów.”
3. — za bójki, kłótnie, niestosowanie się do praw i uchwał „pocztówkę tygrysa.“
4. — za opiekę nad małemi i nowemi dziećmi — „pocztówkę opieki” i t. p.
§ 10. Kto dłużej niż rok pełnił sumiennie ten sam dyżur, otrzymać ma prawo pocztówkę z widokiem Warszawy. Sejm uznaje Dom Sierot za cząstkę Warszawy i pragnie dać pamiątkę, tem droższą dla tych, którzy w przyszłości może opuszczą miasto rodzinne.
§ 12. Prócz pamiątkowych, Sejm obmyśli sposób wydawania pocztówek jubileuszowych. Naprzykład, kto stale wcześnie wstaje, a więc posiada pocztówki pamiątkowe czterech sezonów, otrzymać może pocztówkę „silnej woli“ i t. d.
§ 14. Powinny być wprowadzane powoli i „pocztówki zdrowia” (kto nie chorował ani razu, szybko rośnie, uprawia sporty), pocztówki pamiątkowe za udział w komedyjkach, zabawach, pracy w gazecie i sądzie.
§ 17. Pocztówka pożegnalna „niezapominajek” jest ostatnią pocztówką — z podpisami dzieci i wychowawców.
Pocztówka nie jest nagrodą, a pamiątką, wspomnieniem. Jedne dzieci zgubią ją na drodze życia, inne — zachowają na długo. —
 |
| Kartka pamiątkowa i stempel - z 23 lutego 1939 roku dla Chaji Lewi pisana przez Pana Miszę (Michał Wasserman Wróblewski) w imieniu Zarządu K.P.R. - Koła Pożytecznych Rozrywek przy Domu Sierot. Podpis Pana Miszy, pierwszy w lewej kolumnie. |
Pocztówki wydane Leonowi Gluzmanowi mają nastepujące numery:
2244 wydana 21XII.1924
3781 wydana 21.III.1927
3923 wydana 26.VI.1928
Pocztówki wydane Chaji Lewi mają nastepujące numery:
8398 wydana 21.IX.1937
8542 wydana 21.IV.1938
8617 wydana 21.IV.1938
8681 wydana 21.VI.1938
8727 wydana 21.IV.1938
8777 wydana 21.IX.1938
8865 wydana 21.VI.1938
8911 wydana 21.IX.1938
9018 wydana 21.XII.1938
9019 wydana 21.XII.1938
9077 wydana 21.XII.1938
Czyli między 21XII.1924 (nr. 2244) a 21.XII.1938 (nr. 9018) a wydano 6774 zarejestrowanych pocztówek pamiątkowych, rocznie - 483.
Na rewersie każdej pocztówki widnieje informacja dotycząca powodu otrzymania pocztówki.
Pocztówki pamiątkowe były ważnym elementem systemu wychowawczego stosowanego w Domu Sierot i Naszym Domu. Była to forma upamiętniania osiągnięć wychowanków lub istotnych momentów ich życia w placówkach. Wśród nich znajdowały się m.in. akty silnej woli (np. poranne wstawanie, wstawanie na modlitwę) i praca na rzecz Domu Sierot w systemie dyżurów (za dyżur półgodzinny przyznawano jedną jednostkę pracy). Pocztówki upamiętniały też ważne wydarzenia z życia dziecka (np. święto lub pożegnanie z Domem Sierot). Wstępne regulacje dotyczące przyznawania pocztówek pamiątkowych Korczak opisał w książce „Jak kochać dziecko. Dom Sierot”. Zasady te ulegały modyfikacjom. Pocztówka dwustronna, z treścią odręczną.
