Friday, September 13, 2024

Antroponimy w Domu Sierot Korczaka - Rudy, Zardzewiały blondyn, Stawiak, Gejle kurjer, Żółta łata, Czerwony żydek, Stawiackie mejdełe i Piekielnik.

Abramek Piekło Gejle kurjer  (żyd. Żółty kurier).

Przezwiska posiadają zazwyczaj duży ładunek emocjonalny. Wyrażają pozytywne lub negatywne ustosunkowanie do zachowań i wyglądu. Poprzez nazwę jej twórca zwracają uwagę na wybraną cechę, wygląd osoby nazywanej którą następnie eksponuje. Eksponuje poprzez przezywanie.

W Słowniku języka polskiego PWN "Przezwać" to nadać komuś jakieś przezwisko, przydomek
a "Przezywać" to ubliżać, wymyślać komuś, nadając złośliwe, ośmieszające przezwiska lub obrzucać kogoś dosadnymi epitetami.

Encyklopedia wiedzy o języku polskim proponuje następujące wyjaśnienie: Przezwisko jest rodzajem nazwy własnej, określeniem człowieka jakimś wyrazem pospolitym. Jest ono dodatkową nazwą człowieka mającego już imię, a w późniejszym okresie nazwisko. Powstaje w środowisku, w którym dany osobnik żyje. Punktem wyjścia może być cecha fizyczna lub psychiczna itp. Przezwiska (…) nie wychodzą poza wąski krąg bliskich znajomych.

Róźka Sternkac (Sternkacówna) zapisywała, tak jak i inni bursisci, problemy dzieci i współpracy w zeszytach następnie kontrolowanych przez Stefę Wilczynską. Róźka Sternkac była bursistką w Domu Sierot Korczaka na ul. Krochmalnej w tym samym okresie co moj ojciec. Prowadziła podobnie jak i inni wychowawcy skrupulatnie prowadzone i datowane "Zeszyty". W jednym ze swoich zeszytów opisała istniejące przezwiska dzieci. Oddzielnie chłopców i dziewczynek. Najbardziej popularnym przezwiskiem był Stawiak lub Stawiaczka. Oprócz polskich przezwisk miały dzieci również żydowskie.

Największą ilość przezwisk miał chłopiec Abram (Abramek - Adam) Piekło. Jest wspomniany przez wielu bursistów, m.in. przez Pana Miszę który w swojej książce opisał jak to raz mocno poirytowany Korczak nazwał Abramka Piekielnikiem i został za to podany do sądu.

Nikt jednak Abramka nie przezywał/nazywał używając jego nazwiska!
Przezwiska Abramka Piekło odnotowane przez Róźka Sternkac to: 
Rudy, Zardzewiały blondyn, Stawiak, Gejle kurjer, Czerwony żydek, Stawiackie mejdełe, Żółta łata.