Korczak - Boszes - Brama bólu - Waliców 10 - Leży na chodniku zmarły chłopiec. Obok trzej chłopcy poprawiają sznurkiem lejce. W pewym momencie spojrzeli na leżącego - odsunęli się kilka kroków, nie przerwali zabawy...

Ulica Waliców nr. 10, 1942 rok. Janusz Korczak pisze o podobnej scenie: Leży na chodniku zmarły chłopiec. Obok trzej chłopcy poprawiają sznurkiem lejce. W pewym momencie spojrzeli na leżącego - odsunęli się kilka kroków, nie przerwali zabawy

W domu przy ulicy Waliców 10 mieszkała do wybuchu wojny dr. Rywka Boszes z Pińska. Rywka była bursistką a następnie od 1930 lekarką w Domu Sierot Janusza Korczaka.

Katalog telefoniczny Warszawy z roku 1938. Telefon i adres Rywki Boszes zaznaczone >.

Mój Tata wspomina:

 Maturę, czyli świadectwo dojrzałości do wyższych studiów, otrzymałem w 1931 roku. Idąc za życzliwą radą Rywki Boszes, córki przyjaciela mojego ojca z Pińska, bursistki u Korczaka i studentki medycyny na UW, złożyłem podanie o przyjęcie do bursy przy Domu Sierot w  Warszawie.

Na zdjęciu z 1942 roku wejście do bramy domu przy Waliców 10 i dwóch "zbieraczy ciał" układających ciała zmarłych chłopców na wózek (zdjęcie - kadra z filmu dokumentalnego zrobionego w Getcie).  Zrobione przeze mnie zdjęcie dolne - w kolorze - pokazuje tę samą bramę 70 lat później.

Janusz Korczak pisze o podobnej scenie: Leży na chodniku zmarły chłopiec. Obok trzej chłopcy poprawiają sznurkiem lejce. W pewym momencie spojrzeli na leżącego - odsunęli się kilka kroków, nie przerwali zabawy...

Ulica Waliców nr. 10, 2013 rok.

Konhelerki na ulicy Waliców. Nazwa, konhelerki, jaką podczas II wojny światowej mieszkańcy getta warszawskiego nadali konnym omnibusom, łączącym od lipca 1941 ulice getta nawiązywała do popularnego w Warszawie w XIX w. określenia dyliżansów pocztowych, zwanych steinkellerkami (sztajnkelerkami; szteinkelerkami). Nazwa kohnhellerki (konhelerki) została utworzona od nazwisk braci Moryca i Menachema Kohnów oraz Zeliga Hellera, którzy – kolaborując z Niemcami – prowadzili w getcie rozległe interesy i m.in. uzyskali koncesję na działalność założonego przez siebie Towarzystwa Komunikacji Omnibusowej.

Konhelerki na ul. Waliców. Zdjęcie górne przedstawia ulicę Waliców przy skrzyżowaniu z Grzybowską. Zdjęcie dolne przedstawia ulicę Waliców przy skrzyżowaniu z Krochmalną. Fotograf patrzy na południe, a więc w kierunku Grzybowskiej.

På svenska, in Swedish
Dr. Ryfka Boszes hus i Warszawa i hörnan av Waliców och Ceglana (gatan). Den svartvita bilden är tagen under gettotiden. Den andra i färg från samma port är tagen 2013.

Rywka Boszes började sina medicinska studier i Warszawa. För att försörja sig arbetade hon som studentska (bursa student) i Korczaks barnhem Dom Sierot. Hon var från Pinsk. Min pappas familj och hennes kände varandra Rywkas hennes far var, liksom min farfar Baruch, en lärare.


I Ryssland minns man dr, Boszes såsom en duktig barnläkare, specialist, se länken nedan, sid. 4 mitten.

http://www.nvsaratov.ru/upload/iblock/01d/01ddb920627163c01aa61969ce846b40.pdf

Я старалась для саратовцев
...И вот мне посове-
товали обратиться к педиатру по 
фамилии Бошес. Никогда ее не 
забуду. Взяла она первым делом 
молоко мое на анализ и говорит: 
«Да голодные они, молоко у тебя 
пустое». Еды у нас было немного. 
Посоветовала мне кашку манную 
им варить на рисовом отваре. И в 
первую же ночь после кормежки 
близнята отвалились и спали 
всю ночь непробудным сном. 

Gocławek 1930 rok. Kolonie Domu Sierot „Różyczka” Pierwsza od lewej stoi dr Rywka Boszes, dalej kolejno: Krystyna Szwarcbard [Szwarcbaum?], Ida Halpern (Merżan), Żanna Zelikman (Korman), Gita Halpern, dr Zofia Gocław (Filskraut), Róża Abramowicz. Po prawej widać dziecko z przedszkola prowadzonego w Różyczce.


Wychowankowie Domu Sierot, a także innych żydowskich sierocińców z Warszawy, przebywali w Różyczce (zwanej potocznie Gocławkiem) podczas wakacji. Dla doktor Rywki Boszes były to pierwsze kolonie letnie, w czasie których opiekowała się dziećmi jako dyplomowana lekarka. Pracownice filii Domu Sierot „Różyczka”, lato 1930 roku.