Friday, April 7, 2023

Rzeźbiarka Beile Breindel Leser i Korczak - "Mamy własnych bohaterów...".


Rzeźbiarka Bala (Beile Breindel) Leser i Korczak

Po pierwszej "Zapaści" Komitetu Korczakowskiego, tej stalinowskiej, myślano że ten okres niełaski już nie powróci. Powrócił! Szybko!

Komitet Korczakowski chciał by w Warszawie postawić pomnik Korczaka. Chodziło o miejsce. Było wtedy kilka propozycji i pierwsze studia zrobione przez kilku artystów, m.in. przez rzeźbiarkę znaną jako Zofia Woźna. 

Miejsca na pomnik Korczaka proponowane w Warszawie przez Komitet Korczakowski były wszystkie odrzucane. Wreszcie powiedziano delegacji komitetu Korczakowskiego w której był i Pan Misza i Pan Jerzy,  mamy własnych bohaterów...

Dopiero w 1982 został odsłonięty, w 40. rocznicę śmierci Janusza Korczaka za murem cmentarza żydowskiego w Warszawie został odsłonięty pomnik wg. projektu Mirosława Smorczewskiego.

Rzeźbiarka Bala Leser (Beile Breindel Leser) urodziła się 16 października 1897 w Krakowie jako córka Sary z domu Strücker i Markusa Lesera, trzecie dziecko Leserów. Miała jeszcze dwóch braci: Schaje Uschera i Chaima. Studiowała w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (w latach 1919-1927) pod kierunkiem Wojciecha Weissa, Józefa Pankiewicza, Fryderyka Pautscha, Felicjana Kowarskiego.
W czasie wojny zmieniła tożsamość i już do końca życia funkcjonowała pod nazwiskiem
Po wybuchu wojny Bala Leser uciekła do Lwowa i zmieniła tożsamość na Zofia Woźna. Działała w kooperatywie „Chudożnik”. Zaraz po wyzwoleniu przeniosła się do Lublina, a potem zamieszkała w Warszawie.

It is about the first monuments dedicated to Janusz Korczak and the children from his orphanage. The very first monument that was erected in 1982 was built INSIDE the Jewish Cemetery in Warsaw in the area that belongs to the Jewish congregation. The first monument OUTSIDE allowed by the City Council of Warsaw was erected first in 2003, thus 61 years after Korczaks' death, and is placed close to the place of Sienna/Sliska Street, the last locum of Korczaks Orphanage when in the Warsaw Ghetto. During 60-ties, the City Council of Warsaw dislike the idea to have a Korczak monument in the public areas of Warsaw. Bala Leser did several Korczaks sculptures.