Monday, May 4, 2015

Krochmalna 92 - Dom Sierot - Pokój Korczaka i łóżko "Konrad Jarnuszkiewicz i s-ka"

Prasa polskojęzyczna napisała w 1911 roku:
Janusz Korczak w 1911 kupił meble (przeważnie łóżka) dla sierocińca "u Konrada i Jarnuszkiewicza" - adres Ciepła 12.

Tekst Newerlego z książki Jana Zielińskiego Szkatułki Newerlego



Czy łóżko Korczaka z firmy "Konrad, Jarnuszkiewicz i S-ka" było podobne do tego? 

W książce Żywe wiązanie (1966) Igor Newerly bardzo dokładnie opisuje pokój Korczaka i łóżko Korczaka z firmy "Konrad, Jarnuszkiewicz i s-ka".

Centralną postacią książki Igora Newerlego (1903-1987) jest Janusz Korczak, ale nie jest to powieść biograficzna, lecz pełna dygresji refleksyjna opowieść o Korczaku.

Firma "Konrad, Jarnuszkiewicz i s-ka"pojawiła się w 1894 r. pod nazwą "Władysław Gostyński i s-ka". W 1890 r. kupiła posesję fabryczną przy ul. Ciepłej 12, kilka lat później sąsiednią działkę przy Grzybowskiej 27, a wreszcie trzecią przy Grzybowskiej 25.


W 1913 roku "Kurier Warszawski" doniósł, że na tej ostatniej firma buduje potężny gmach o czterech piętrach zaprojektowany przez Stanisława Grochowicza. Budynek o żelbetowej konstrukcji miał wielkie lustrzane witryny od Grzybowskiej. Wystawiano w nich wyroby firmy: od łóżek żelaznych, przez materace druciane i nocne szafki, po meble szpitalne, ogrodzenia i krzyże cmentarne. 


Po Pierwszej Wojnie Swiatowej firma zaczęła się specjalizować nie tylko w łóżkach szpitalnych, lecz także koszarowych. 



Tak, Dom Sierot był odbiorcą łóżek żelaznych widocznych na zdjęciach sypialni na drugim piętrze!



W czasie okupacji fabryka "
Jarnuszkiewicz i s-ka" znalazła się na terenie getta. Działała w niej podziemna fabryka broni. Wyprodukowano w niej m.in. 80 karabinów maszynowych Sten. Takiej właśnie broni użyli równo 70 lat temu szturmowcy Szarych Szeregów w akcji pod Arsenałem.