 |
| Warszawa Umszlag, 1942 rok. Tu od 2011 roku zaczyna sie coroczny Marsz Pamięci |
22 lipca 1942 roku Niemcy rozpoczęli deportację mieszkańców warszawskiego getta do Treblinki. Trwająca niespełna 3 miesiące pierwsza brutalna akcja likwidacji getta warszawskiego, w wyniku której zamordowano w obozie zagłady Treblince ponad 275 tysięcy żydowskich mieszkańców Warszawy.
To był początek Industrialnej Zagłady zaplanowanej pod koniec stycznia 1942 roku w Wannsee pod Berlinem.
22 lipca to również data urodzin Janusza Korczaka, który zginął (został zamordowany) w Treblince 5 sierpnia w 1942 roku razem ze swoimi współpracownikami i 239 wychowankami.
W maju 2011 roku przyleciałem na kilka godzin do Warszawy. Miałem dwa cele tej podróży. Moja siostra kończyła tego dnia 50 lat i bardzo chciałem (po raz pierwszy) zobaczyc pomnik i okolice Umschlagplatz. Na lotnisku odebrała mnie Elzbieta Magenheim, przewodniczaca organizacji Drugie Pokolonie. Byłem chyba pierwszym "zagranicznym członkiem" tej organizacji.
Kupilismy razem na jakims targu dwa bukiety kwiatów. Jeden, 50 róż dla mojej siostry a drugi bukiet to były kwiaty przeznaczone na moja wizytę na Umschlagplatz. To był bardzo wczesny ranek tak ze pojechalismy na Umschlagplatz. Ulice Stawki poznałem od razu. Budynki na tej ulicy znane mnie były ze zdjęc własciwie nic się nie zmieniły od lat czterdziestych.
Złożylismy z Elżbietą Magenheim kwiaty i pojechalismy prawie w pełnej ciszy do mojej siostry.
Cisza była spowodowana powrotem historii, tych strasznych dni. Umschlagplatz był ostatnim miejscem gdzie widziano mojego mnie nieznanego dziadka i babcię, moich nieznanych kuzynów, Korczaka, Wilczyńska i ponad 275 tysięcy żydowskich mieszkańców warszawskiego Getta.
|
 |
| Złożylismy z Elżbietą Magenheim kwiaty i pojechalismy prawie w pełnej ciszy do mojej siostry. |
Prolog - Pierwsze plany Marszu Pamięci
To chyba na miejscu desantu wojska polskiego "z drugiego brzegu", czyli na płycie czerniakowskiej zaczęlismy na nowo mówic o 22 lipca.
Tam powstała idea uczczenia tego dnia, dotychczas zazwyczaj kojarzącego się z "22 lipca, dawna E. Wedel" i wprowadzenia tej daty do "obchodzonych rocznic", podobnie jak obchodzonej rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, 19 kwietnia 1943 roku.
To chyba na miejscu desantu wojska polskiego "z drugiego brzegu", czyli na płycie czerniakowskiej zaczęlismy na nowo mówic o 22 lipca.
Tam powstała idea uczczenia tego dnia, dotychczas zazwyczaj kojarzącego się z "22 lipca, dawna E. Wedel" i wprowadzenia tej daty do "obchodzonych rocznic", podobnie jak obchodzonej rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, 19 kwietnia 1943 roku.
Ela miała się zając Warszawą a ja Sztokholmem i Helsinkami.
I tak się stało. W Sztokholmie złożyła kwiaty pod Monumentem Holocaustu grupa zorganizowana przez Julie Romanowską a Helsinkach tylko ja byłem przy Monumencie Holocaustu w tamtejszym porcie.
I tak się stało. W Sztokholmie złożyła kwiaty pod Monumentem Holocaustu grupa zorganizowana przez Julie Romanowską a Helsinkach tylko ja byłem przy Monumencie Holocaustu w tamtejszym porcie.
 |
| Sztokholm 2011 |
 |
| Sztokholm 2011 |
 |
| Pierwszy Marsz 22 lipca -Helsinki 2011 |
 | |
|
 | |
|
Cud nad Wisłą czyli Pierwszy Marsz Pamięci - 22 lipca w 2011 roku*
W Warszawie Elżbieta Magenheim i inni z Drugiego Pokolenia dokonali cudu. Po raz pierwszy ta cicha rocznica stała się "obchodzoną rocznicą". Polskie radio, telewizja i prasa raportowały z "Umszlagu" gdzie zebrały się setki ludzi. Kwiaty, muzyka i Treny Jeremiasza - z tego co pamiętam były w programie.
Ciekawostka z Pierwszego Marszu Pamięci 22 lipca 2011
Policja warszawska uznała akcje Eli i Drugiego Pokolenia za przestępstwo albowiem zebrały się nagle setki ludzi którzy usłyszeli o rocznicy w Radiu Polskim. Ela napisała przerażona e-mail do mnie. Ja jej odpisałem że chętnie zapłacę za Nią i za Stowarzyszenie Drugie Pokolenie wyznaczoną grzywnę. Sprawa została jednak wyciszona.
Drugi Marsz Pamięci 22 lipca 2012
Następny marsz 2012 to następne obchody w 70-tą rocznice deportacji. Marsz z Umszlagu do Domu Sierot na Krochmalnej 92. Marsz przypominający ostatnią drogę Janusza Korczaka i konczący się zawieszaniem przez uczestników wstążek pamięci z imionami żydowskich dzieci na ogrodzeniu przed Domem Dziecka.
Rozpoczęcie Marszu Pamięci pod pomnikiem Umschlagplatz to tradycyjne czytanie trenów Jeremiasza i rozdanie uczestnikom Marszu wstążek pamięci. Radio, telewizja i prasa znów raportowały z "Umszlagu" gdzie tym razem zebrały się tysiące ludzi.
 |
Warszawa. Na zakończenie Marszu Pamięci powiesiliśmy na parkanie otaczającym Dom Sierot Korczaka na Krochmalnej 92, wstażki z imionami dzieci wywiezionych z Getta do obozu zagłady w Treblince...
|
 |
| Marsz Pamięci 22 lipca 2016 - Sztokholm |
 |
| Marsz Pamięci 22 lipca 2016 - Sztokholm |
* Od 2012 w rocznicę rozpoczęcia akcji likwidacyjnej Żydowski Instytut Historyczny organizuje Marsz Pamięci. 22 lipca uczestnicy marszu przemierzają symboliczny szlak „od życia do śmierci” w przeciwnym kierunku, tj. od pomnika Umschlagplatz do wybranego punktu na terenie dawnego getta.
