 |
| W Polsce przyjęła się nazwa organizacji pochodząca z nazwy w języku hebrajskim Ha-Sochnut ha-Jehudit le-Erez Izrael. W Polsce, na dwa miesiące przed Kongresem Syjonistycznym w Zurichu powstał komitet którego zadaniem było zorganizowanie Sochnutu w Polsce. W skład tego komitetu wszedł Janusz Korczak. Nie był jednak przedstawicielem na Kongresie Syjonistycznym w Zurichu. |
Sochnut (Agencji Żydowska) to żydowska organizacja syjonistyczna która powstała na podstawie art. 4 mandatu brytyjskiego nad Palestyną (zatwierdzonego przez Radę Ligi Narodów w 1922 r.). Oficjalnie nazwana Jewish Agency for Palestine. Była pierwszym oficjalnym przedstawicielem Żydów wobec rządu Wielkiej Brytanii. Sochnut był również odpowiedzialny przed władzami brytyjskimi za wszystkie sprawy wewnętrzne społeczności żydowskiej w Eretz Israel - Palestynie jak i imigrację.
W Polsce przyjęła się nazwa organizacji pochodząca z nazwy w języku hebrajskim Ha-Sochnut ha-Jehudit le-Erez Izrael. W Polsce, na dwa miesiące przed Kongresem Syjonistycznym w Zurichu powstał komitet którego zadaniem było zorganizowanie Sochnutu w Polsce. W skład tego komitetu wszedł Janusz Korczak. Nie był jednak przedstawicielem na Kongresie Syjonistycznym w Zurichu.
Korczak w wywiadzie o literaturze i poezji opisuje również dwa Kongresy syjonistyczne w których poprzednio brał udział, 3-ci Kongres Syjonistyczny w 1899 roku w Bazylei i 11-ty w 1913 roku w Wiedniu.
...Jeśli chodzi o ruch syjonistyczny, zetknąłem się z nim na kongresie, w którym uczestniczyłem jako gość (1899). W tym czasie byłem jeszcze młody i niedoświadczony (student medycyny po 1-szym roku). Czułem się nieswojo a ten ruch syjonistyczny, jego program wydawał mi się tematem tylko dla dziewcząt. Wtedy czułem, że było wielu, którzy byli głupi, ale entuzjastyczni. Niemniej jednak, od tego czasu interesowałem się wszystkim związanym z syjonizmem. Obecnie moje zainteresowanie Kongresem (w Wiedniu 1913) jest prawie tak duże, jak entuzjazm podczas (poprzedniego) Kongresu w Bazylei (1899). Moim zdaniem syjonizm opuścił już etap utopii, obecnie jest w trakcie wdrażania i pracy.
Poezja - entuzjazm, przeminęły,
przychodzi proza - a więc praca".
Dnia 11 sierpnia 1929 roku w czasie XVI Kongresu Syjonistycznego w Zurichu (Szwajcaria) stała się organem wykonawczym Światowej Organizacji Syjonistycznej. Wówczas postanowiono również, że Agencja Żydowska będzie działać na rzecz ułatwiania żydowskiej imigracji do Palestyny. Cel miał być realizowany poprzez zakup gruntów od arabskich właścicieli. Fundatorami Agencji Żydowskiej byli Louis Marshall, Leon Blum i Felix Warburg.
Od 1929 roku Sochnut przekazywał fundusze na żydowską tajną organizację militarną Haganę. W 1931 roku Hagana stała się narzędziem wykonawczym Agencji Żydowskiej w Palestynie. Działała we współpracy z Va'ad Le'umi (najwyższa instytucja gminy żydowskiej w Palestynie, założona w 1920 r.). Podczas lat arabskich zamieszek i pogromów, Hagana broniła wybudowane osady żydowskie w Dolinie Jordanu i Galilei. Osady były budowane w postaci twierdz z obronnymi palisadami i wieżami obserwacyjnymi, które mogły przeciwstawić się arabskim atakom i strategicznie broniły żydowskich osadników. W 1933 roku prezesem Agencji Żydowskiej w Palestynie został Dawid Ben Gurion.
25 sierpnia 1933 roku przedstawiciele Agencji Żydowskiej oraz Niemieckiej Federacji Syjonistycznej przeprowadzili rozmowy niemieckim ministrem finansów. Naziści zgodzili się nie utrudniać żydowskiej emigracji z Niemiec, w zamian za wsparcie niemieckiego eksportu. W latach 1933-1939 transferowano do Niemiec ogółem 40.419.000 dolarów, które umożliwiły ucieczkę 60 tys. Żydów niemieckich. Trudna sytuacja europejskich Żydów zmusiła Haganę do zorganizowania ruchu nielegalnej żydowskiej imigracji do Palestyny.
Ostatni znany kontakt Korczaka z Sochnut w Warszawie to w 1939 roku gdy zdecydował się na wyjazd do Izraela. Wybuch wojny uniemożliwił ten wyjazd.
 |
| Korczak pisze otwarty list do Keren Kajemet w maju 1925 roku w którym wspomina swój udział w Kongresie Syjonistycznym w Naszym Przeglądzie z 23 maja 1923 roku. Ciekawe są jego słowa: Czy powrót czy ucieczka? |
