Thursday, July 3, 2014

Różyczka - Janusz Korczak i fotograf Benedykt Rotenberg czyli Dorys

W 1921 roku Maksymilian Cohn podarował żydowskiemu Towarzystwu "Pomoc dla Sierot" dziesięciomorgową (5.6 hektara) działkę we wsi Czaplowizna w gminie Wawer. Teren o późniejszym adresie Klasztorna 1, sąsiadował z cegielnią.
Posiadłość została nazwana Różyczką na pamiątkę zmarłej przedwcześnie córki ofiarodawcy, Róży Cohn. Towarzystwo "Pomoc dla Sierot" w Warszawie które poprzednio zbudowało Dom Sierot przy ulicy Krochmalnej. To Janusz Korczak, zdecydował o przeznaczeniu "Różyczki" na kolonie letnie i farmę dla dzieci.
Istniejący na działce duży murowany budynek z dwoma ogromnymi salami nadawał się do umieszczenia w nim setki dzieci. Podobne dwie sale były w Domu Sierot na Krochmalnej. Za tym głównym budynkiem znajdował się plac zabaw z uwielbianymi przez dzieci drabinkami. 
W 1925 r. postawiono nowy, drewniany pawilon z dużą przeszkloną werandą, położony prostopadle do pierwszego budynku. W pawilonie znajdowały się dwie sale sypialne na 30 dzieci każda, dodatkowo setka dzieci mogła nocować na samej werandzie. Obok znajdował się mniejszy, murowany budynek z werandą i pięcioma pokojami. 
Po skanalizowaniu „Różyczki” w 1929 r. tutaj powstał pokój kąpielowy i ubikacja. Prostokąt zamykał biały budynek z pompą i brodzikiem. Istniał również budynek kuchenno-magazynowy, w którym mieszkali zatrudnieni bursisci i wychowawcy, często byli wychowankowie Korczaka. Pięćdziesiąt metrów dalej znajdował się domek, w którym mieszkał nadzorca fermy o nazwisku Koszur oraz pracownik fizyczny Jan Zalewski który był zatrudniony w Domu Sierot na Krochmalnej.
Główny budynek z dwoma ogromnymi sypialniami i plac zabaw z drabinkami zostały uwiecznione w 1928 roku na zdjeciach Benedykta Rotenberga (ur. w 1901 w Kaliszu).

W 1921 roku Maksymilian Cohn podarował żydowskiemu Towarzystwu "Pomoc dla Sierot” dziesięciomorgową (około 5.6 hektara) działkę we wsi Czaplowizna w gminie Wawer. Teren o późniejszym adresie Klasztorna 1 sąsiadował z cegielnią.
Podpis Benedykta Rotenberga na zdjeciu z drabinkami



Nurtują mnie dwa pytania: 
Co łączyło Benedykta Rotenberga z Januszem Korczakiem? Dlaczego przyjechał na kolonie letnie w 1928 roku? 

W 1928 roku Rotenberg  nie był jeszcze znany jako fotograf. To był również rok jego ślubu. 
W tym samym roku otworzył Rotenberg własne studio "Foto Dorys“  w Alejach Jerozolimskich 41 na rogu ulicy Poznańskiej

Przełom Rotenberga to pierwsze w Polsce wybory Miss Polonia. Miss wybierano na podstawie nadesłanych fotografiiZwyciężczynią została 27 stycznia 1929 r skromna urzędniczka Miejskiej Kasy Oszczędnościowej w Warszawie Władysława Kostakówna. Pokonała wysoko urodzone rywalki: hrabiankę Alinę Ryszczewską i marszałkównę Hannę Daszyńską. 

Przełom Benedykta Rotenberga - zdjęcie Miss Polonia 
Zdjęcie Miss Polonia autorstwa Benedykta Rotenberga zamawiały wszystkie ekskluzywne sklepy w Warszawie, by mieć je na wystawie. Wygrana Władysławy Kostakównej została później powtórzona przez Zofię Batycką w kolejnym konkursie Miss Polonia – również na podstawie zdjęcia autorstwa Rotenberga.

Benedykt Rotenberg jest bardziej znany pod powojennym nazwiskiem - Benedykt Jerzy Dorys.