Saturday, April 22, 2023

Umszlag i Umschlagplatz w Warszawie - Żydzi nazywali to miejsce Umszlag - Z Umszlagu nie było odwrotu - Most czy Kładka nad Chłodną? - Most Westchnień!


Umszlag to powszechna, nazwa Umschlagplatz, terenu na który składały się nieistniejące obecnie rampy kolejowe wraz ze znajdującymi się w jej sąsiedztwie budynkami szkół *. Litera N to dziedziniec szkoły - "Tu zamykano Zydów na noc" przed wywózką w dniu następnym". D - to plac z którego prowadzono do selekcji i potem juz bezposrednio do wagonów. SS - Sztab SS (Niemcy i Ukraincy).



Szkic z "Martyrologia i Zagłada Żydów Warszawskich", autor Henryk Rudnicki 1946. Lódzki
Instytut wydawniczy 1946.

Umszlag to powszechna nazwa Umschlagplatz na którą składały się nieistniejące obecnie rampy kolejowe wraz ze znajdującymi się w jej sąsiedztwie budynkami m.in. szkoły. Obszerny opis Umszlagu w 1943 roku był zamieszczony w gazecie Nasze Słowo z 1949 roku.

Umszlag to powszechna nazwa Umschlagplatz na którą składały się rampy kolejowe wraz ze znajdującymi się w jej sąsiedztwie budynkami m.in. szkoły. Tutaj odgrodzona czesc ulicy Stawki przed szkolą powszechną.



Ukraińskie i niemieckie jednostki SS na terenie Umszlagu, 1943 rok.


Ulica Stawki i szkoły Umszlagu, po 1945 roku.

Umschlagplatz czyli Umszlag

Umschlagplatz (z niem. plac przeładunkowy) – W Warszawie Umschlagplatz był przy ul. Stawki 4/6. Firma - Dom Składowy Miejskich Zakładów Zaopatrywania Warszawy dysponowała tam dużymi budynkami magazynowymi wzniesionymi wzdłuż kilku ramp kolejowych. W tym okresie reszta terenu Umschlagplatz działała w podobny sposób jak w okresie przedwojennym.

Umszlag to powszechna, nazwa części Umschlagplatz na którą składały się rampy kolejowe wraz ze znajdującymi się w jej sąsiedztwie budynkami. Od 22 lipca 1942 budowle kolejowe, rampy, budynki szkół oraz pozostałe obiekty znajdujące na tym terenie zaczęły być wykorzystywane jako miejsce do selekcji, przetrzymywania i załadunku Żydów przed wywózką do obozu zagłady w Treblince.

Umschlagplatz był wykorzystywany w latach 1942–1943 jako miejsce koncentracji Żydów z Warszawskiego Getta przed wywiezieniem ich do obozu zagłady w Treblince w 1942 roku oraz w 1943 roku do obozu Majdanek oraz do obozów pracy w Trawnikach i Poniatowej w 1943 roku.
W budynku zaznaczonym SS (obecnie ul. Stawki nr 5/7) mieściła się wówczas komenda oddziału SS nadzorującego Umschlagplatz. Wywiezionych w 1943 roku do obozu koncentracyjnego na Majdanku wymordowano podczas Aktion Erntefest 3 i 4 listopada 1943 roku.

Most. 26 stycznia 1942 roku mieszkańcom getta warszawskiego został oddany do użytku drewniany most nad ulicą Chłodną. Most był zawsze nazywany przez mieszkańców Getta "Mostem". 

Kiedy Most stał się "Kładką"

Kiedy Most stał się "Kładką"? Zapewne po emigracji Żydów w 1969 roku. Wtedy nowi historycy i pseudohistorycy zaczęli nadawać nowe nazwy i powoli zmieniali również historię wypadków związanych z sytuacją Żydów w okupowanej Polsce jak również historię Powstania w Getcie Warszawskim.

Most zaprojektowany i wykonany przez firmę „Schmied i Muetzermann“ (wg. reklamy widocznej z ulicy Chłodnej) postawiono na wysokości budynków Chłodna 23 i Chłodna 26. Był wysoki, dosięgał on poziomu drugiego piętra, dzięki czemu mogły pod nim bezkolizyjnie przejeżdżać „aryjskie” tramwaje, transporty niemieckiego wojska, samochody. Z mostu widać było m.in. Hale Mirowskie, wieżę strażacką, Ogród Saski, wieżowca Cedergrena na ulicy Zielnej znany, do dzisiaj istniejący budynek PASTY. Most nazywano Ponte dei Sospiri czyli Most Westchnień. Nazwa mostu pochodzi od smutnych westchnień (sospiri) więźniów spoglądających po raz ostatni na Wenecję w drodze do sali sądowej.

Epilog
Most nad Chłodną został podobno rozebrany po Wielkiej akcji likwidacyjnej getta warszawskiego, gdyż przestał być już potrzebny; Małe Getto nie istniało a jego mieszkańcy byli wymordowani. Tak że sądzę że to jest budowa mostu, nie rozbiórka mimo wyłomu w murze getta.

Dla mnie ta nazwa kładka brzmi nieciekawie, obco. Zupełnie jak by ta nazwę wymyślił jakiś Zwis męski.

Co i kto się kryje za tą wydumaną nazwą "Zwisu"?  "Zwis męski ozdobny" to handlowe określenie krawata a „trójkąt męski elegancki” to inny przykład nazwa za która kryją się slipki do kąpieli. Puryści walczący o wytępienie zapożyczeń z języka polskiego w latach 70-tych walczyli o takie zmiany.

Za innymi zmianami nierzadko kryje się ideologia. W aurze rocznicy Powstania Warszawskiego polskie feministki próbowały wprowadzić słowo powstanka. Spotkały się z protestem samych zainteresowanych, czyli uczestniczek Powstania. Podobnie z oświęcimiacy których nie udało się zamienić na auszwicowców.

Przeszedł przez kładkę w kierunku na Umszlag, zamordowany lub umarł, w obozie Treblinka - brzmi, dla mnie, wprost ironicznie.

Przeszedł przez kładkę w kierunku na Umszlag, zamordowany w obozie Treblinka - brzmi, dla mnie, wprost ironicznie.














Budowa czy rozbiórka? Most miedzy Dużym- a Małym gettem został podobno rozebrany zaraz po Wielkiej akcji likwidacyjnej getta warszawskiego, gdyż przestał być już potrzebny; Małe Getto nie istniało a jego mieszkańcy byli wymordowani. Tak że sądze że to jest rozbiórka bo pusto na moscie i wyłom w murze getta.


Kładka - to nie most.