Wednesday, March 22, 2023

Sochnut - Agencja Żydowska w Polsce - Korczak


Sochnut to popularna nazwa Agencji Żydowskiej (hebr. Ha-Sochnut ha-Jehudit le-Erez Izrael. Powstała w 1922 roku i funkcjonuje do dzisiaj. Historia Agencji Żydowskiej jest praktycznie identyczna z historią Yishuv (społeczności żydowskiej w Palestynie).

Agencja na podstawie art. 4 mandatu brytyjskiego nad Palestyną (zatwierdzonego przez Radę Ligi Narodów w 1922 r.). Została ona nazwana Jewish Agency for Palestine i była oficjalnym przedstawicielem Żydów wobec rządu Wielkiej Brytanii, który właśnie uchwalił "Białą Księgę". Agencja Żydowska była również odpowiedzialna przed władzami brytyjskimi za wszystkie sprawy wewnętrzne społeczności żydowskiej w Palestynie - imigracja (przydzielanie świadectw zapewnionych według pełnomocnictwa władzy), przesiedlanie nowych imigrantów, zawieranie nowych porozumień, rozwój gospodarczy, edukacja i kultura, szpitale i służba zdrowia.

W Polsce Żydowska Agencja dla Palestyny [Sochnut] powstała w 1929 roku.


ŻAT, 25 czerwca 1929,

Warszawa

Polskie Żydostwo, największa żydowska społeczność w Europie [. . . ] będzie reprezentowane w poszerzonej Żydowskiej Agencji dla Palestyny [Sochnut]. Dwunastu przedstawicieliwyznaczone przez polskie Żydostwo jako ich delegaci do Rady Agencji Żydowskiej zostanie powołanych na regionalnych konferencjach, które w lipcu odbędą się w Warszawie, Krakowie i Lwowie. 

Decyzje zostaly podjęte podczas spotkania, któremu przewodniczyl znany warszawski lekarz dr Samuel Goldflam [. ..]. W skład komitetu wchodzą następujący ludzie:


Tu wyliczony m.in. Janusz Korczak (lekarz i słynny polsko-żydowski pisarz),



11 sierpnia 1929 roku w czasie XVI Kongresu Syjonistycznego w Zurichu (Szwajcaria) stała się organem wykonawczym Światowej Organizacji Syjonistycznej. Wówczas określono, że Agencja Żydowska będzie działać na rzecz ułatwiania żydowskiej imigracji do Palestyny. Cel miał być realizowany poprzez zakup gruntów od arabskich właścicieli. Planowaniem zajmowało się kierownictwo Światowej Organizacji Syjonistycznej.