29 dni przed wybuchem wojny Korczak tak opisał swoje ostatnie spotkanie z Zrubawelem Giladem...

Klewań (pow. Równe) - Spotkanie aktywu Haszomer Hacair. Zrubawel Gilad pierwszy od prawej.

Znalazłem w naszym Archiwum Korczakowskim w Szwecji list (maszynopis) Korczaka pisany 2 sierpnia 1939* roku do Józka (Arnona) w którym opisuje swoje spotkania z Zrubawelem Giladem. W tym okresie nie mieszkał już Doktor w Domu Sierot lecz na ul. Złotej 8. Tam właśnie odwiedzał go Zrubawel.

Byłem zaskoczony opisem ich konwersacji: "/on po niemiecku, ja po rosyjsku/ szło jakoś", pisze Korczak. Oznacza to że znajomość Korczaka języka niemieckiego była bierna.

W tym okresie, po drugiej wizycie w Eretz Israel, Korczak co raz częściej myśli o emigracji z Polski. Do Józka Arnona pisze jednak o planach 4 miesięcznego pobytu w Erec Izrael**.

Ciekawym wątkiem listu jest początek listu Korczaka***:

Ostatnie dwa miesiące byłem poza przestrzenią i czasem. Postanowiłem odświeżyć się /słone kąpiele w Druskiennikach**** i miesiąc na kolonii w roli młodego /znów/ wychowawcy.

Korczak w korespondencji z Zrubawelem Giladem po jego powrocie do Izraela pisał:
"Piękną mamy tego roku jesień w Polsce, takiej nie masz nawet u was, w Palestynie! Gdybym mógł jednak udać się tam z całą moją dzieciarnią, byłbym szczęśliwy!
Tak się, przyjacielu, sprawa przedstawia".

* List (maszynopis) Korczaka pisany 2 sierpnia 1939w Archiwum Korczakowskim w Szwecji. Niestety nie wiadomo kto przekazał, prawdopodobnie od Cesi Arnon z kibucu Ein Hamifratz która powiedziała że będzie ekstra babcią dla moich córek.

** Korczak miał kontakty w tym okresie z Sochnutem na temat emigracji do Erec Israel.
*** List pisany 2 sierpnia 1939 roku, tzn. "miesiąc na kolonii" to lipiec. Poprzednio w w czerwcu, był Korczak w Druskiennikach.
**** Druskieniki to popularne uzdrowisko położone na brzegu Niemna. W Druskienikach bywali Józef Ignacy Kraszewski, Stanisław Moniuszko, Juliusz Osterwa, Hanka Ordonówna, miał tu swój dworek, tak zwaną „Pogankę” Józef Piłsudski.