Friday, July 19, 2024

Gdy "Kuchnia" na Dzielnej 34 była Szkołą - nauczanie na poziomie gimnazjalnym i po-gimnazjalnym - Korczak jednym z nauczycieli




Znane zaproszenie pisane ręką Stefy Wilczyńskiej. Dlaczego "Kuchnia"!? 
Poprzednio myślałem że to chodzi o wejście kuchenne. To chodziło jednak o tajne nauczanie które często, jak na Dzielnej 34, skupiało się w "kuchniach"*.

Pod tym adresem "Kuchnia" mieścił się tajny kibuc organizacji chalucowej prowadzonej m.in. przez Cywię Lubetkin i Icchaka Cukiermana. W wykładach w kibucu brali udział i Korczak (18 stycznia 1942 r) i Stefa Wilczyńska (20 stycznia 1942 r.). 

Na ulicy Dzielnej 34, to tam gdzie powstała Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB) której dowódcą został Mordechaj Anielewicz była również "Kuchnia" - nauczanie na poziomie gimnazjalnym i po-gimnazjalnym. Tu były wystawiane różne sztuki teatralne, m.in, przez dzieci z Domu Sierot Janusza Korczaka. 

Lista prelegentów na seminariach w "Kuchni" na Dzielnej 34 jest bardzo ciekawa i długa.
Notatki Antka Cukiermana to właściwie zestawienie/harmonogram zajęć – data, godzina, tytuł/temat zajęć (właściwie bez nazwisk prowadzących, nazwiska pojawiają się kilkakrotnie przy dodatkowych „imprezach” – zob. dalej np. pogadanka z Wilczyńską), oto początkowe, przykładowe zapiski:
17.XII.[1941], dzień czwarty [środa]
9.00 – 9.45 Historia Żydów
9.45 – 10.30 Historia Żydów
11.00-11.45 Mendele [Mojcher Sforim]
[…]
6.15 – 7.00 Biologia
7.15 – 8.00 Palestynografia
Wyjątkowo przy wystąpieniach Korczaka i Wilczyńskiej zapis jest inny:
9.I.[1942], dzień szósty [piątek]
9.00 – 9.45 Syjonizm socjalistyczny
[…]
7.15 – 8.00 Psychologia
Pogadanka z udziałem Stefy Wilczyńskiej
[…]
11.I.[1942], dzień pierwszy [niedziela]
9.00 – 9.45 Syjonizm socjalistyczny
[…]
4.00 – 4.45 Korczak – o odwiedzinach Erec
4.45 – 5.30 Korczak – o odwiedzinach Erec
[…]
18.I.[1942], dzień pierwszy [niedziela]
9.00 – 9.15 Syjonizm socjalistyczny
[…]
4.00 – 4.45 Korczak
4.45 – 5.30 Korczak
[…]
20.I.[1942], dzień drugi [poniedziałek]
9.00 – 9.15 Praca samodzielna
[…]
2.30 – 3.15 Stefa [Wilczyńska]
3.15 – 4.00 Stefa [Wilczyńska]

* W Kuchniach dziecięcych, ludowych dzieci i młodzież oprócz dożywiania miały szansę by przez kilka godzin w ciągu dnia uczestniczyć w lekcjach zorganizowanych specjalnie dla nich.